Data publikacji : 2023-07-27

Nominalizacje z -ment: wydarzenia i bazy nominalne

Abstrakt

Wiele angielskich sufiksów tworzących rzeczowniki skutkuje tworzeniem derywatów, które mają denotację, albo tworzeniem podtypów orzekania, czy też nazw uczestników orzekania (np. confirm ‘potwierdzić’ → confirmation ‘potwierdzenie’; train ‘trenować’ → trainee ‘stażysta’). W literaturze przedmiotu istnieje niepisana zgoda, że związek takich derywatów z samym orzekaniem jest nieprzypadkowy, to jest, że wywodzi się on ze struktur bazowych kodujących orzekanie, a sufiksy wybierają czasowniki jako swoje bazy ze względu na naturalną zgodność czasowników i semantyki orzekania. Nie dziwi więc, że wcześniejsze badania semantyki nominalizacji zajmują się prawie wyłącznie słowotwórstwem form odczasownikowych. Jednakże nominalizacje nie bazują wyłącznie na jednej kategorii form. Na przykład znaleźć można rzeczownikowe bazy dla większości interesujących nas sufiksów (np. sediment ‘osad’ → sedimentation ‘osadzanie się’; debt ‘dług’ → debtee ‘dłużnik’). W związku z tym nasuwają się pytania, dlaczego znaczenia związane z orzekaniem pojawiają się w takich przypadkach

i jaki model powinien być zaproponowany dla takich derywatów.

W naszym artykule zajmujemy się problemem odrzeczownikowych nominalizacji odnoszących się do orzekania i proponujemy zbadanie użycia sufiksu -ment. Wykorzystując do derywacji model semantyki ram (frame semantics), rozpoczynamy dyskusję, zarysowując najnowsze odkrycia dotyczące tego sufiksu. Następnie proponujemy model jego semantyki, bazujący na bardziej typowych strukturach baz werbalnych, jako przykładach zmiany referencji. Wreszcie optujemy za regułą tworzenia leksemu, która wymaga semantyki formy docelowej bazującej na orzekaniu. Polegając na naszej bazie odrzeczownikowych formacji z -ment, pokazujemy, że siedlisko orzekania może być różne w zależności

od bazy rzeczownikowej. Proponujemy formalne modele dwu derywatów o różnych właściwościach. Najpierw analizujemy bazę derywatu illusionment ‘rozczarowanie’ jako niekwestionowanego wydarzenia pozwalającego na modelowanie analogiczne, jak w przypadku dewerbalnych nominalizacji z -ment. Kontrast stanowi devilment ‘łobuzerstwo’, oparte na rzeczowniku osobowym. W tym przypadku złożone znaczenie derywatu, oparte na znaczeniu orzekania, nie pozwala na proste przypisanie sobie elementów bazy i derywatu. Dlatego proponujemy oparte o ramy dogłębne rozczłonkowanie bazy i posiłkujemy się regułą tworzenia leksemu z -ment, aby odtworzyć ukryte elementy orzekania. W ten sposób wykazujemy, że podejście przyjmujące zmianę referencji dla form odczasownikowych można zastosować w badaniu derywatów odrzeczownikowych.

 

Słowa kluczowe:

morfologia angielska, nominalizacja, semantyka orzekania, model semantyki ram



Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne


Cited by / Share


Roczniki Humanistyczne · ISSN 0035-7707 | eISSN 2544-5200 | DOI: 10.18290/rh
© Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II – Wydział Nauk Humanistycznych


Artykuły w czasopiśmie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-ND 4.0)