Piosenka jest sztuką rytmu. Formy wersowe pięciu polskich songów

Paweł Tański

doi:10.18290/rh237012.4

Published : 2023-12-29

Vol. 71 No. 12 (2023)

The Song Is the Art of Rhythm: Verse Forms of Five Polish Songs

Paweł Tański

https://orcid.org/0000-0002-5285-9592

DOI: https://doi.org/10.18290/rh237012.4

Abstract

The present article is an attempt to analyse selected songs with the use of tools used in the study of poetic works. The author, inspired by the concept of the song as an example of oral poetry (Paul Zumthor), conducted metrical analyses, supplemented with references to the semantics and stylistic specificity of the works analysed. The selection of the texts analysed aims to show that each of them belongs to a different “musical world” and is distinguished by the individual author’s poetics, which opens up the field for discussion on the creative strategies of poets and “lyricists”. The songs discussed belong to five stylistically different varieties of popular songs: the milder variety of rock (Marek Grechuta), the guitar ballad (Edmund Fetting), synth pop (Halina Frąckowiak), blues (Tadeusz Nalepa) and the sharper form of the rock song (Kora i Maanam). This dissertation concerns the issues of versology in the poetics of the song genre.

Keywords:

song, lyrics, oral poetry, rythm, versology

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bernhart, Walter. Essays on Literature and Music (1985-2013), red. Werner Wolf, Brill/Rodopi 2015.

Cordier, Adeline. „Chanson as Oral Poetry? Paul Zumthor and the Analysis of Performance”. French Cultural Studies, nr 4, 2009, ss. 403-418.

Dembińska-Pawelec, Joanna. Poezja jest sztuką rytmu. O świadomości rytmu w poezji polskiej dwudziestego wieku (Miłosz – Rymkiewicz – Barańczak). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2010.

Dobrzyńska, Teresa. „Formy wiersza jako nośniki znaczeń”. Znaki czy nie znaki? Tom 3: Struktura i semantyka utworów lirycznych, red. Józefina Piątkowska i Gennadij Zeldowicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, ss. 127-152.

Dobrzyńska, Teresa, i Zdzisława Kopczyńska. Tonizm. Ossolineum, 1979.

Frith, Simon. Sceniczne rytuały. O wartości muzyki popularnej. Tłum. Marek Król, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.

Gamrat, Małgorzata. Między słowem a dźwiękiem. Pieśni na głos i fortepian Franza Liszta, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016.

Goody, Jack. Logika pisma a organizacja społeczeństwa. Tłum. Grzegorz Godlewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020.

Havelock, Eric A. Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu. Tłum. Paweł Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006.

Jackowska, Olga, i Kamil Sipowicz. Kora i Maanam. Podwójna linia życia. Wydawnictwo „Iskry”, 1998.

Lord, Albert B. Pieśniarz i jego opowieść. Tłum. Paweł Majewski, red. Grzegorz Godlewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.

Osiecka, Agnieszka. Sztuczny miód. Czytelnik, 1977.

Polska wyobraźnia polityczna – numer tematyczny Teksty Drugie nr 6, 2020.

Pszczołowska, Lucylla Semantyka form wierszowych, Ossolineum, 1988.

Simon, Julia. Time in the Blues. Oxford University Press, 2017.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom I: Słownik rytmiczny i sposoby jego wykorzystania, red. Zdzisława Kopczyńska i Lucylla Pszczołowska, Ossolineum, 1978.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom II: Organizacja składniowa. Red. Zdzisława Kopczyńska i Lucylla Pszczołowska, Ossolineum, 1984.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom III: Semantyka form wierszowych, red. Lucylla Pszczołowska, Ossolineum, 1988.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom IV: Wiersz przekładu. Mickiewicz i Puszkin. Red. Lucylla Pszczołowska i Dorota Urbańska, Ossolineum 1992.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom V: Sonet. Red. Lucylla Pszczołowska i Dorota Urbańska, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 1993.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom VI: Europejskie wzorce metryczne w literaturach słowiańskich, red. Miroslav Červenka, Lucylla Pszczołowska i Dorota Urbańska, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 1995.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom VII: Wiersz wolny. Geneza i ewolucja do roku 1939, red. Lucylla Pszczołowska i Dorota Urbańska, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 1998.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom VIII: Krótkie rozmiary wierszowe, red. Lucylla Pszczołowska i Dorota Urbańska. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 2004.

Słowiańska metryka porównawcza. Tom IX: Heksametr. Antyczne wzorce wiersza i strofy w literaturach słowiańskich, red. Lucylla Pszczołowska i Michaił Łotman. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 2011.

Tański, Paweł. Głosy i performanse tekstów. Literatura – piosenki – ciało. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2021.

Tański, Paweł. Nowe sytuacje polskiego rocka. Teksty – głosy – interpretacje. Fundacja Instytut Kultury Popularnej, 2016.

Tański, Paweł. „Piosenki – ‘poezja oralna cywilizacji przemysłowej’”. Przegląd Kulturoznawczy, nr 1 (51), 2022, ss. 87-110.

Zumthor, Paul. Introduction à la poésie orale. Editions du Seuil, 1983.

Zumthor, Paul. „Właściwości tekstu oralnego”. Tłum. Maciej Abramowicz. Literatura Ludowa, nr 1, 1986, s. 41-58.