Destrukcyjna siła resentymentu – Byk Szczepana Twardocha

Dorota Dąbrowska

doi:10.18290/rh23711.2

Published : 2023-02-16

Vol. 71 No. 1 (2023)

The Destructive Power of Resentment: The Drama Byk by Szczepan Twardoch

Dorota Dąbrowska

https://orcid.org/0000-0003-4410-1930

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23711.2

Abstract

This article is an attempt to analyse and interpret the drama Byk [Bull] by Szczepan Twardoch and its staging, directed by Robert Talarczyk and Szczepan Twardoch (Studio Theatre, 2022). The research in this article is focused on the reflection on motif of Silesian identity motif as revealed in the work and its dependence on the issue of resentment. The author refers to the understanding of this category as contained in Ewa Thomspon’s essayism, i.e. to the reflection on two types of roles assumed by the members of societies of post-colonial countries. The analysis of Twardoch’s text from this perspective allows for reflection on the interpenetration of national, class and psychological themes.

Keywords:

resentment, Silesianness, Silesia, fault, Twardoch

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

References

Barcz, Anna. „Pod ziemią. Atropoceniczne narracje na przykładzie Dracha Szczepana Twardocha i Miedzianki Filipa Springera”. Poetyki ekocydu. Historia, natura, konflikt, red. Aleksandra Ubertowska, Dobrosława Korczyńska-Partyka i Ewa Kuliś, Wydawnictwo IBL PAN, 2019, ss. 155-178.

Bourdieu, Pierre. Męska dominacja. Tłum. Lucyna Kopciewicz. Oficyna Naukowa, 2004.

Bujak, Piotr. „Tożsamość śląska. Rzeczywistość czy XX-wieczna kreacja?”. Pogranicze. Polish Borderlands Studies, t. 4, nr 1, 2016, ss. 61-74.

Ćwikła, Paweł, Monika Gnieciak i Kazimierz Wódz. Class and Cultural Narratives. The Upper Silesia Case. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019.

Dutka, Elżbieta. „Śląski mikrokosmos lęku i trwogi”. Postscriptum Polonistyczne, nr 2 (18), 2016, ss. 221-230.

Girard, René. „Camus’s Stranger Retired”. Modern Language Association, nr 5, 1964, ss. 519-533.

Kiszka-Pytel, Beata. „Nazwy własne a problemy tożsamościowe – na podstawie opowiadań Szczepana Twardocha”. Z nazwą w świat. Filologiczna podróż z Profesor Ireną Sarnowską-Giefing, red. Magdalena Graf, Paweł Graf, Wojciech Hofmański, Instytut Naukowo- Wydawniczy „Maiuscula”, 2018, ss. 231-244.

Kożyczkowska, Adela. „Śląskość jako etniczność: refleksja o pograniczu śląskości i polskości”. Edukacja Międzykulturowa, nr 1 (12)/2020, ss. 52-71.

Koza, Michał. „‘Nieja oczy otwieram’. Etyczne czytanie i Morfina Twardocha”. Teksty Drugie, nr 4, 2016, ss. 340-357.

Kryś, Marek. „Hrdlak i inni. Odmieńcy we współczesnej literaturze śląskiej (Janosch, Kutz, Twardoch)”. Szczęśliwy, kto poznał Janoscha. Literackie korzenie tożsamości, red. Angela Bajorek, Oficyna Wydawnicza „Atut”, 2017, ss. 151-159.

Limanówka, Katarzyna. „Wypełnianie białych plam. Śląska przeciw-historia Szczepana Twardocha”. Historyka: Studia Metodologiczne, t. 48, 2018, ss. 177-196.

Łuksza, Agata. „‘Pani prokurator’ Marii Mrozowicz-Szczepkowskiej, czyli o resentymencie”. Dialog, nr 3 (736), 2018, https://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/pani-prokurator-marii-morozowicz-szczepkowskiej-czyli-o-resentymencie. Dostęp 22.04.2022.

Mikołajec, Marcin. „Drach – czyli więcej niż metafora. Kilka spostrzeżeń”. Regionalizm literacki – historia i pamięć, red. Zbigniew Chojnowski, Elżbieta Rybicka, Universitas, 2017, ss. 461-471.

Musialik-Chmiel, Anna. „Tożsamość regionalna w dyskursie medialnym – śląskość jako szczególny przypadek kulturowy”. Współczesne dyskursy medialne, red. Iwona Hofman i Danuta Kępa- Figura, t. 2. Wydawnictwo UMCS, 2022, ss.149-164.

Nietzsche, Friedrich. Z genealogii moralności. Tłum. Grzegorz Sowiński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.

Niziołek, Grzegorz. „Resentyment jako eksperyment”. Didaskalia: gazeta teatralna, nr 112, 2012, ss. 45-53.

Scheler, Max. Resentyment a moralność. Tłum. Jan Garewicz. Czytelnik, 1977.

Smolorz, Michał. Śląsk wymyślony. Antena Górnośląska, 2012.

Stachowiak, Paweł. „Śląskość i polskość. Czy Szczepan Twardoch nie może być Polakiem w sensie obywatelskim?” Więź, 21.06.2021, https://wiez.pl/2021/06/21/slaskosc-i-polskosc-czy-szczepan-twardoch-nie-moze-byc-polakiem-w-sensie-obywatelskim/. Dostęp 20.04.2022.

Śmieja, Wojciech. Hegemonia i trauma. Literatura wobec dominujących fikcji męskości. Wydawnictwo IBL PAN, 2016.

Tambor, Jolanta. Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006.

Thompson, Ewa. „Sarmatyzm i postkolonializm. O naturze polskich resentymentów”. Europa. Tygodnik Idei, nr 46, 2006.

Thompson, Ewa. „Said a sprawa polska”. Europa. Tygodnik Idei, nr 26, 2005.

Twardoch, Szczepan. Byk. Wydawnictwo Literackie, 2022.

Twardoch, Szczepan. Ballada o pewnej panience. Wydawnictwo Literackie, 2017.

Twardoch, Szczepan. Drach. Wydawnictwo Literackie, 2018.

Twardoch, Szczepan. „Na Śląsku antypolski resentyment przybierze na sile”, rozmowę przeprowadziła Anita Czupryn. Polska (Metropolia Warszawska: wydanie zasadnicze), dodatek Focus, 9.12.2013, nr 98, 2013, s. 6.

Twardoch, Szczepan. Pokora. Wydawnictwo Literackie, 2020.

Twardoch, Szczepan. „Szczepan Twardoch opowiada o swojej najnowszej powieści ‘Drach’”, rozmowę przeprowadziła Justyna Sobolewska, Polityka, 25.11.2014, www.polityka.pl/ tygodnikpolityka/kultura/1600119,1,szczepan-twardoch-opowiada-o-swojej-najnowszej-powiesci-drach.read Dostęp 22.04.2022.

Twardoch, Szczepan. „Tożsamość samotna”, Znak, nr 1, 2012, www.miesiecznik.znak.com.pl/ 6802011szczepan-twardochtozsamosc-samotna/. Dostęp 20.04.2022.

Twardoch, Szczepan. Wieloryby i ćmy: dzienniki 2007-2015. Wydawnictwo Literackie, 2015.

Twardoch, Szczepan. „Żadnego sporu o ‘tożsamość śląską’ nie ma” [wywiad], Onet. Kultura, https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/szczepan-twardoch-zadnego-sporu-o-tozsamosc-slaska-nie-ma-wywiad/8hw7z96. Dostęp 15.09.2022.

Weber, Max. Studia z socjologii religii. Tłum. Jerzy Prokopiuk i Henryk Wandowski, Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1984.

Weryński, Piotr, „Morfostaza. Resentymentalne uwarunkowania sprawstwa w polskiej sferze publicznej”. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, nr 19 (2), 2017, ss. 27-37.

Węgrzynek, Krystian. „Ślązak zbuntowany: recenzja ‘Pokory’ Szczepana Twardocha”. Zaranie Śląskie, nr 6, 2020, ss. 92-94.

Zając, Jan. „Tożsamość, męskość i etyka przemocy: o twórczości Szczepana Twardocha”. Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, cz. 2, red. Agnieszka Nęcka, Dariusz Nowacki i Jolanta Pasterska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016, ss. 437-463.

Zweiffel, Maciej. „Mity korzenne a mity rdzenne – implikacje moralne”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica, t. 18, 2017, ss. 160-171.