Drewniany flet poprzeczny starego systemu a tradycje instrumentalne Lubelszczyzny

Ewelina Grygier

doi:10.18290/rh257312.9s

Published : 2025-12-30

Vol. 73 No. 12 Zeszyt specjalny (2025)

The Simple System Wooden Transverse Flute and the Instrumental Traditions of the Lublin Region

Ewelina Grygier

https://orcid.org/0000-0001-6072-2222

DOI: https://doi.org/10.18290/rh257312.9s

Abstract

The aim of the article is to present the role of The Simple System Transverse Flute in the musical culture of the Lublin region, with particular emphasis on its historical context, functions, and performance practice. The study seeks to demonstrate how the instrument was adapted within local tradition and became a distinctive element of regional ensembles. The methodology includes an examination of available archival materials and field sources, as well as auditory analysis of recordings. Special attention has been devoted to the repertoire and playing style of Antoni Bednarz and the Kapela Braci Bednarzy, who represent the most characteristic example of the instrument’s rootedness in the region’s musical practice. The analysis of recordings points to the characteristic use of high registers, while the repertoire encompasses both older dance-music forms and newer ones, incorporated gradually alongside transformations of tradition. The conclusions highlight, among other aspects, the significance of the wooden transverse flute as an important medium of transmitting tradition and as a marker of regional identity.

Keywords:

wooden transverse flute, simple system transverse flute, flutes in traditional music, the Bednarz Ensemble, Lublin region, Lublin Voivodeship, Roztocze, Antoni Bednarz

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bielawski, Ludwik. Tradycje ludowe w kulturze muzycznej. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1999.

Butryn, Krzysztof. Taka muzyka. Wspomnienia o muzykantach i muzyce wiejskiej z okolic Janowa Lubelskiego. Szklarnia – Janów Lubelski – Lublin: Episteme, 2014.

Dahlig, Piotr. „Instrumentarium muzyczne w dziełach etnograficznych Oskara Kolberga”. Muzyka, nr 3 (1988): 71-98.

Dahlig, Piotr. Ludowa praktyka muzyczna w komentarzach i opiniach wykonawców muzycznych w Polsce. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1993.

Dahlig, Piotr. Tradycje muzyczne a ich przemiany: między kulturą ludową, popularną i elitarną Polski międzywojennej. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1998.

Dahlig, Piotr. Instrumenty dęte blaszane w kulturze ludowej w Polsce. Szydłowiec: Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych (w druku).

Dahlig-Turek, Ewa. „Praktyka muzyczna i elementy myślenia teoretycznego”. W: Ludowa gra skrzypcowa w Kieleckiem, red. Ewa Dahlig-Turek, 45-67. Kraków: PWM, 1991.

Dahlig-Turek, Ewa i Maria Pomianowska. Polskie fidele kolanowe (Re)Konstrukcja. Warszawa – Lublin – Kraków: Collegium Artium – Uniwersytet Jagielloński – Uniwersytet Warszawski, 2014.

Gorczyca, Krzysztof. Dajcie stołka cisowego. Muzyka Roztocza Gorajskiego. Goraj – Lublin: Gminny Ośrodek Kultury w Goraju – Towarzystwo dla Natury i Człowieka, 2016.

Grygier, Ewelina. Drewniany flet poprzeczny w polskiej muzyce ludowej: tradycja i zmiana. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2011 (praca magisterska).

Kopoczek, Alojzy. Piszczałki bez otworów bocznych Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. Katowice: Uniwersytet Śląski, 1981.

Kolberg, Oskar. Dzieła wszystkie. Mazowsze, cz. 7, red. Medard Tarko. Wrocław – Poznań: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Polskie Wydawnictwo Muzyczne – Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1970.

Kolberg, Oskar. Dzieła wszystkie. Kujawy, cz. 2, red. Julian Krzyżanowski et al. Wrocław – Poznań: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Polskie Wydawnictwo Muzyczne – Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1962.

Koter, Zenon i Agata Kusto. „Sylwetki wybranych instrumentalistów”. W: Lubelskie. Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały, t. 6, red. Jerzy Bartmiński, 82-97. Lublin: Instytut Sztuki PAN, 2011.

Koter, Zenon i Agata Kusto. „Opis wybranych kapel w ujęciu historyczno-regionalnym”. W: Lubelskie. Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały, t. 6, red. Jerzy Bartmiński, 99-112. Lublin: Instytut Sztuki PAN, 2011.

Koter, Zenon i Agata Kusto. „Charakterystyka repertuaru”. W: Lubelskie. Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały, t. 6, red. Jerzy Bartmiński, 113-360. Lublin: Instytut Sztuki PAN, 2011.

Kubik, Józef. „Przysłowia i wyrażenia przysłowiowe o instrumentach dętych”. W: Polskie instrumenty ludowe. Studia folklorystyczne, red. Adolf Dygacz i Alojzy Kopoczek, 58-82. Katowice: Uniwersytet Śląski, 1981.

Larsen, Grey. Essential Guide to Irish Flute and Tin Whistle. Saint Louis: Mel Bay Publications, 2003.

Pilch, Magdalena. Kompleksowa wizja fletu romantycznego w zakresie budowy, brzmienia, techniki gry i praktyki wykonawczej według „Die Kunst des Flötenspiels in theoretisch-praktischer Beziehung dargestellt von A. B. Fürstenau op. 138”. Kraków: Wydawnictwo Unum, 2011.

McCullough, Lawrence. „Style in Traditional Irish Music”. Ethnomusicology 21, nr 1 (1977): 85-97.

Miller, Sue. Cuban Flute Style: Interpretation and Improvisation. Lanham – Boulder – New York – Toronto – Plymouth: Scarecrow Press, 2014.

Moal, Glidas. La Flûte traversière en bois et la Bretagne. 20 ans déjà. Lanion: Éditions Coop Breizh, 1996.

Nahodil, Otakar. „Tradycja jako definiens kultury”. Lud 74 (1994): 5-21.

Nowak, Tomasz. „Klarnet w polskiej muzyce ludowej – Podkarpacie na tle ogólnopolskim”. W: V Festiwal Żywej Muzyki na Strun Dwanaście i Trzy Smyki. Katalog, 7-21. Kolbuszowa: Wydawnictwo Miejskiego Domu Kultury, 2018.

Sar, Andrzej. „Antoni Bednarz – potomek rodu muzykantów”. Twórczość Ludowa 36, nr 3-4 (2020): 33-34.

Szacki, Jerzy. Tradycja. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2011.

Vallely, Fintan. „Flute”. W: The Companion to Irish Traditional Music, red. Fintan Vallely, 139. Cork: Cork University Press, 1999.

Vallely, Fintan. „McKenna, John”. W: The Companion to Irish Traditional Music, red. Fintan Vallely, 237. Cork: Cork University Press, 1999.

Vallely, Fintan. A Complete Guide to Learning the Irish Flute. Dublin: Waltons, 2014.

Welcz, Henryk. „Antoni Bednarz – flecista i skrzypek z Nowej Wsi”. Rocznik Tomaszowski 8 (2019): 363-368.

Zapalski, Bogusław. Kapela Ludowa Bednarzy z Nowej Wsi przy Gminnym Ośrodku Kultury w Podhorcach. Historia, instrumentarium, repertuar. Podhorce: GOK w Podhorcach, 1971.