Obraz natury w polskim i ukraińskim leksykonie mentalnym

Barbara Rodziewicz

doi:10.18290/rh23716.18

Published : 2023-08-31

Vol. 71 No. 6 (2023)

The Image of Nature in the Polish and Ukrainian Mental Lexicon

Barbara Rodziewicz

https://orcid.org/0000-0001-7724-5602

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23716.18

Abstract

The aim of this article is to present the linguistic image of nature as preserved in the Polish and Ukrainian mental lexicon. The author analyses the data of associative dictionaries, discussing and comparing the content ranges of terms which name natural objects based on the example of the association fields of the stimulus words las/лic and rzeka/piка. The author proves that the perception and understanding of selected natural objects reflected in the mental structures of Polish and Ukrainian speakers are characterised by a relatively high degree of differentiation. The linguistic picture of the natural world of Poles and Ukrainians, despite their common Slavic roots, is not consistent, and also reveals, apart from clear analogies, a number of differences.

Keywords:

mental lexicon, nature, Poles, Ukrainians, associative dictionary

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Aitchison, Jean. Wörter im Kopf. Eine Einführung in das mentale Lexikon. Übersetzt von Martina Wiese. Max Niemeyer Verlag, 1997.

Ajdačić, Dejan, i Lidija Nepop Ajdačić. Poredbena srpsko-ukrajinska frazeologia 1. Alma, 2015.

Bartmiński, Jerzy. „Rzeka w językowo-kulturowym obrazie świata Polaków”. Urzeczenie: locje literatury i wyobraźni, red. Mariusz Jochemczyk i Miłosz Piotrowia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013, ss. 53-64.

Cygan, Stanisław, i Andrzej Dyszak. „Językowy obraz Puszczy Jodłowej w twórczości pisarzy regionu świętokrzyskiego”. Las w kulturze III, red. Wojciech Łysiak, Wydawnictwo Eco, 2004, ss. 89-98.

Czapla, Anna. „Obraz wody w nazwach miejscowości położonych na pograniczu polsko-ruskim”. Żywioły w poznaniu. Konceptualizacja żywiołów. Wieloaspektowość badań, różnorodność rozwiązań, red. Hanna Kaczmarek, t. 2, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, 2017, ss. 109-119.

Dyszak, Andrzej. „Językowy obraz lasu”. Linguistica Bidgostiana, nr 3, 2006, ss. 55-63.

Dziewońska-Kiss, Dorota. (2013) „Językowy obraz czterech żywiołów w polskiej i węgierskiej frazeologii”. Studia Slavica Savariensia, nr 1-2, 2013, ss. 185-197.

Galton, Francis. „Psychometric Experiments”. Brain. A Journal of Neurology, t. 2, 1879, ss. 149-162.

Gawarkiewicz, Roman, Izabela Pietrzyk, i Barbara Rodziewicz. Polski słownik asocjacyjny z suplementem. PRINT GROUP, 2008.

Grzegorczykowa, Renata. „O tak zwanej reprezentatywnej funkcji języka w świetle nowszych badań psycholingwistycznych”. Język a Kultura, t. 20: Tom jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008, ss. 129-141.

Kurcz, Ida. Psychologia języka i komunikacji. Wykłady z psychologii. Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2000.

Langacker, Ronald. Wykłady z gramatyki kognitywnej. Tłum. Henryk Kardela. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1995.

Niewiara, Aleksandra. „Wody płyną. Piję wodę: pierwotne i prototypowe konceptualizacje rzeki w językach indoeuropejskich”. Urzeczenie: locje literatury i wyobraźni, red. Mariusz Jochemczyk i Miłosz Piotrowia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013, ss. 15-42.

Roche, Jörg. Fremdsprachenerwerb. Fremdsprachendidaktik. Francke, 2008.

Rosch, Eleonor. „Principles of Categirisation”. Cognition and Categorisation, red. Eleonor Rosch i Barbara Lloyd, Hillsdale, 1978, ss. 27-48.

Seretny, Anna. Słownictwo w dydaktyce języka polskiego. Świat słów na przykładzie języka polskiego jako obcego. Księgarnia Akademicka, 2015.

Słownik stereotypów i symboli ludowych. Kosmos. Ziemia, woda, podziemie, red. Jerzy Bartmiński, t. 1, z. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1999.

Święcicka, Małgorzata. „Brda w językowym obrazie świata”. Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Brdy i jej dorzecza: materiały z konferencji naukowej, która odbyła się 21 września 2007 r. w Tucholi, red. Włodzimierz Jastrzębski i Jacek Woźny, Przedsiębiorstwo Marketingowe LOGO, 2007, ss. 158-165.

Tarasov, Yevgeniy. „Aktual'nyye problemy analiza yazykovogo soznaniya”. Yazykovoye soznaniye i obraz mira, red. Natal'ya Ufimtseva, Institut yazykoznaniya RAN, 2000, ss. 24-32 [Тарасов, Евгений. „Актуальные проблемы анализа языкового сознания”. Языковое сознание и образ мира, ред. Наталья Уфимцева, Институт языкознания РАН, 2000, ss. 24-32].

Treska, Joanna. „Językowy obraz wody we frazeologii oraz paremiologii polskiej i czeskiej”. Poradnik Językowy, nr 6, 2015, ss. 53-69.

Ufimtseva, Natal'ya, Galina Cherkasova, Yuriy Karaulov i Yevgeniy Tarasov. Slavyanskiy assotsiativnyy slovar': russkiy, belorusskiy, bolgarskiy, ukrainskiy. Institut yazykoznaniya RAN, 2004 [Уфимцева, Наталья, Гaлина Черкасова, Юрий Караулов и Евгений Тарасов. Cлавянский ассоциативный словарь: русский, белорусский, болгарский, украинский. Институт языкознания РАН, 2004].

Ufimtseva, Natal'ya. „Assotsiativnyye slovari slavyanskikh yazykov”. Polski słownik asocjacyjny z suplementem, red. Roman Gawarkiewicz, Izabela Pietrzyk i Barbara Rodziewicz, PRRINT GROUP, 2008, ss. 15-31 [Уфимцева, Наталья. „Ассоциативные словари славянских языков”. Polski słownik asocjacyjny z suplementem, red. Roman Gawarkiewicz, Izabela Pietrzyk, Barbara Rodziewicz, PRRINT GROUP, 2008, ss. 15-31].

Wróbel, Szymon. Umysł, gramatyka, ewolucja. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.