Kozłowski, Zając, Wróbel – najpopularniejsze nazwiska odzwierzęce w Polsce. Analiza ilościowa i jakościowa

Małgorzata Karczewska

doi:10.18290/rh23716.10

Published : 2023-08-31

Vol. 71 No. 6 (2023)

Kozłowski, Zając, Wróbel – the Most Popular Animal Surnames in Poland: A Quantitative and Qualitative Analysis

Małgorzata Karczewska

https://orcid.org/0000-0002-3265-6042

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23716.10

Abstract

Animal surnames are based on assigning certain features of appearance and character to animals and then transferring these features to specific people. In this study, 122 surnames deriving from animal names were taken from the thousand most popular Polish surnames. The analysis aims to check which animal names these surnames come from, whether these are domestic or wild animals, to which groups they belong, and to verify whether the popularity of a given species in human life and culture translates into a high frequency of surnames motivated by their name. It turns out that there is no simple relationship in this regard, and most of the surnames come from the names of bird species. In addition, the principle of Zipf’s law, according to which there are a small number of very popular surnames and a large number of unpopular surnames, was confirmed.

Keywords:

onomastics, anthroponimics, animal surnames, popularity of surnames, species and groups of animals, Zipf’s law

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bartmiński, Jerzy. Językowe podstawy obrazu świata. Wyd. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007.

Bartmiński, Jerzy, Olga Kielak i Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska. Dlaczego wąż nie ma nóg? Zwierzęta w ludowych przekazach ustnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015.

Biniewicz, Jerzy. „Zwierzęta w dyskursie naukowym”. Bestie, żywy inwentarz i bracia mniejsi. Motywy zwierzęce w mitologiach, sztuce i życiu codziennym, red. Piotr Kowalski, Katarzyna Łeńska-Bąk i Magdalena Sztandara, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2007, ss. 9-19.

Bystroń, Jan St. Nazwiska polskie. Książnica Atlas, 1936.

Cieślikowa, Aleksandra. „Normatywny aspekt nazw własnych”. Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, red. Robert Mrózek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004, ss. 229-239.

Kaleta, Zofia. Nazwisko w kulturze polskiej. PAN, 1998.

Kępa-Figura, Danuta. Kategoryzacja w komunikacji językowej: na przykładzie leksemu ptak. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007.

Kolber, Teresa. „Nazwiska od nazw zwierząt w dziewiętnastowiecznych księgach parafialnych dekanatu wadowickiego”. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica, t. 4, 2008, ss. 156-178.

Kowalik-Kaleta, Zofia. Historia nazwisk polskich na tle społecznym i obyczajowym (XII-XV wiek). T. 1. PAN, 2007.

Kowzan, Jacek. „Kogut, czyli przyczynek do pewnej zwierzęcej ambiwalencji w kulturze”. Bestie, żywy inwentarz i bracia mniejsi. Motywy zwierzęce w mitologiach, sztuce i życiu codziennym, red. Piotr Kowalski, Katarzyna Łeńska-Bąk i Magdalena Sztandara, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2007, ss. 121-132.

Łobodzińska, Romana. „Zwierzę w nazwisku”. Język a kultura, 15, Opozycja homo-animal w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003, ss. 129-134.

Magda-Czekaj, Małgorzata. „Świat przyrody widziany przez nazwiska pochodzenia gwarowego”. Onomastica, nr 60, 2016, ss. 151-162.

Malec, Maria. „Nazwy osobowe – ich rodzaje, pochodzenie i funkcje”. Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, red. Robert Mrózek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004, ss. 47-63.

Malec, Maria. O imionach i nazwiskach w Polsce. Tradycja i współczesność. TMJP, 1996.

Rejter, Artur. Nazwy własne w kon/tekstach kultury. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019.

Rzetelska-Feleszko, Ewa. „Onomastyka kulturowa”. Nowe nazwy własne – nowe tendencje badawcze, red. Aleksandra Cieślikowa, Barbara Czopek-Kopciuch i Katarzyna Skowronek, Wydawnictwo PANDIT, 2007, ss. 57-62.

Skowronek Katarzyna. Współczesne nazwisko polskie. Studium statystyczno-kognitywne. Wydawnictwo Naukowe DWN, 2001.

Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych. T. 1-10., red. Kazimierz Rymut, Instytut Języka Polskiego PAN, 1992-1994.

Zimnowoda, Joanna. „Opozycja homo-animal w ekspresywnych zwrotach językowych”. Opozycja homo-animal w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003, ss. 103-115. Język a kultura, 15.

Żółkoś, Monika. „Mikro-formy i makro-lęk. Owady jako wyzwanie dla animal studies”. Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. Anna Barcz i Dorota Łagodzka, Instytut Badań Literackich PAN, 2015, ss. 34-45.