Język białoruski antyrządowych protestów na Białorusi

Julia Mazurkiewicz-Sułkowska; Aleksander Kiklewicz

doi:10.18290/rh23717.4

Published : 2023-09-26

Vol. 71 No. 7 (2023)

The Language of the Anti-Government Protests in Belarus

Julia Mazurkiewicz-Sułkowska

https://orcid.org/0000-0001-5579-3472

Aleksander Kiklewicz

https://orcid.org/0000-0002-6140-6368

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23717.4

Abstract

The subject of this article is a linguistic analysis of the protest discourse, triggered by the fraudulent elections in Belarus, in August 2020. The 2020 protests became the subject of several scientific publications, but mostly they take into account the socio-cultural aspect of this phenomenon. However, the linguistic aspect requires a systemic and theoretically justified research. The authors of the article are focused on one of the most important elements of this research agenda – the social-symbolic and pragmatic-communicative use of the Belarusian language during the protests. The research is based on selected sociolinguistic concepts, and the material is 300 “street texts” (posters, slogans, inscriptions from the urban landscape) and electronic texts (archived comments and posts from websites, social networks and messengers).

Keywords:

discourse of protest, language of protest, Belarusian language, protest movement

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Abercrombie, David. Elements of General Phonetics. Edinburg UP, 1967.

Argyle, Michael. Social Interpretation. Tavistock Publications, 1969.

Andersen, Rune Saugmann. „Visual Politics and Material Semiotics: The Digital Camera’s Translation of Political Protest”. Digital Photography and Everyday Life: Empirical Studies on Material Visual Practices, red. Cruz Gómez, Asko Lehmuskallo, York: Routledge, 2016, ss. 141-159.

Bakhtin, Mikhail Mikhaylovich. Tvorchestvo Fransua Rable i narodnaya kul’tura srednevekov’ya i Renesansa. Khudozhestvennaya literatura, 1990 [Бахтин, Михаил Михайлович. Творчество Франсуа Рабле и народная культура средневековья и Ренессанса. Художественная литература, 1990].

Baringhorst, Sigrid. „Politischer Protest im Netz – Möglichkeiten und Grenzen der Mobilisierung transnationaler Öffentlichkeit im Zeichen digitaler Kommunikation”. Politik in der Mediendemokratie, red. Frank Marcinkowski, Barbara Pfetsch, Verlag für Sozialwissenschaften, 2009, ss. 609-634.

Barshcheuskaya, Nina. „Rusifikacyya byelaruskaye mowy u asvyatlenni chasopisa «Belarus»”, Acta Albaruthenica, nr 3, 2003, ss. 99-103 [Баршчэўская, Нiна. „Русіфікацыя беларускае мовы ў асвятленні часопіса «Беларус»”, Acta Albaruthenica, № 3, 2003, cc. 99-103].

Bełkot, Andrzej. „Karnawalizacja jako pojęcie ludyczne”. Homo Communicativus, nr 2, 2008, ss. 45-57.

Blommaert, Jan. Language planning as a discourse on language and society: The linguistic ideology of a scholarly tradition”. Language Problems and Language Planning, t. 20, 1996, ss. 199-222.

Bonilla, Yarimar, i Jonathan Rosa. #Ferguson: Digital Protest, Hashtag Ethnography, and the Racial Politics of Social Media in the United States”. American Ethnologist, t. 42, nr 1, 2015, ss. 4-17.

Brantner, Cornelia, u. Christian Schwarzenegger. „Der Fall unibrennt. Mobilisierung, Kommunikationsverhalten und kollektive Verständigung von Protest – und Kampagnengemeinschaften heute”. SWS-Rundschau, t. 52, nr 3, 2012, ss. 227-248.

Braun, Karl. „Karnawał? Karnawalizacja!”. Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Agata Chałupnik i in., Wydawnictwa UW, 2005.

Broadbent, John T., i Zhanna Vavilova. “Bilingual identity: Issues of self-identiﬁcation of bilinguals in Malaysia and Tatarstan”. 3L: Language, Linguistics and Literature, The Southeast Asian Journal of English Language Studies, t. 21 (3), 2015, ss. 141-150.

Bucholtz, Mary, and Kira Hall. „Locating language in identity”. Language and Identities, red. Carmen Llamas, Dominic Watt, Edinburgh UP, 2010, ss. 18-28.

Bykov, Il’ya, i Aleksandr A. Gradyushko. „Vliyanie messendzhera Telegram na razvitie mediaprostranstv Rossii i Belarusi: sravnitelʹnyy analiz”. Khabarshy. Zhurnalistika seriyasy, t. 58, nr 4, 2020, ss. 4-12 [Быков, Илья, и Aлександр А. Градушко. „Влияние мессенджера Telegram на развитие медиапространств России и Беларуси: сравнительный анализ”. Хабаршы. Журналистика сериясы, т. 58, № 4, 2020, cc. 4-12].

Ćato Bakk, Amila. „Eine soziolinguistische Untersuchung zu den Auswirkungen des Bilinguismus auf die Identität österreichischer Jugendlicher mit Migrationshintergrund”. Diplomarbeit, othes.univie.ac.at/15700/1/2011-07-06_0602489.pdf. Dostęp 20.05.2021.

Cernison, Matteo. Social Media Activism: Water As a Common Good. Amsterdam UP, 2019.

Chen, Sylvia Xiaohua,Vernica Benet-Martínez, i Michael Harris Bond. „Bicultural identity, bilingualism, and psychological adjustment in multicultural societies: Immigration-based and globalization-based acculturation”. Journal of Personality, t. 76, nr 4, 2008, ss. 803-838.

Chotaeva, Cholpon. Ethnicity, language and religion in Kyrgyzstan. Tohoku University, 2004.

Cinkevich, Mark. „Postkolonialʹnaya revolyuciyа v postsovetskoy Belarusi”. Ab Imperio, nr 3, 2020, ss. 273-27 [Цинкевич, Maрк. „Постколониальная революция в постсоветской Беларуси”. Ab Imperio, № 3, 2020, cc. 273-27].

Dang-Anh, Mark. Protest twittern. Eine medienlinguistische Untersuchung von Straßenprotesten. Bielefeld: Verlag, 2019.

Donk van de, Wim, Brian D. Loader, Paul G. Nixon, i Dieter Rucht, redaktorzy. Cyberprotest. New Media, Citizens and Social Movements. Routledge, 2004.

Dragićević-Šešić, Milena D. „Ulica kao politički prostor: Prostor karnevalizacije”. Sociologija, t. 39, nr 1, 1997, ss. 95-110.

Dück, Katharina. „Zum Zusammenhang von Sprache und ethnischer Identität der zweiten Generation der Deutschen aus der ehemaligen Sowjetunion”. Deutsche Sprache, t. 42, nr 3, 2014, ss. 261-274.

Dulfano, Isabel. „Knowing the other/other ways of knowing: Indigenous feminism, testimonial, and anti-globalization street discourse”. Arts and Humanities in Higher Education, t. 16, nr 1, 2017, ss. 82-96.

Emmer, Martin, i Christian Strippel, redaktorzy. Kommunikationspolitik für die digitale Gesellschaft. Digital Communication Research, 2015.

Getka, Joanna, i Jolanta Darczewska. Na drodze do wolności. Białoruska partyzantka kulturowa w przestrzeni publicznej i Internecie. Wydawnictwa UW, 2021.

Grad, Jan, i Hanna Mamzer, redaktorzy. Ludyczny wymiar kultury. Wydawnictwo Naukowe UAM, 2004.

Grohmann, Miriam, Layla Kamil Abdulsalam, i Eva L. Wyss. „Selfie-Proteste – eine emergente Praktik des Protests im Web 2.0.” Aptum. Zeitschrift für Sprachkritik und Sprachkultur, t. 11, nr 1, 2015, ss. 21-47.

Hart, Marjolein. „Humor and Social Protest: An Introduction”. International Review of Social History, t. 52, nr S15, 2007, ss. 1-20.

Каlinina, Valentina. „V Minske zaderzhali pensionerov zа chteniye belorusskikh knig v elektrichke” [Калинина, Валентина. „В Минске задержали пенсионеров за чтение белорусских книг в электричке”], newsbel.by/02/27/v-minske-zaderzhali-pensionerov-za-chtenie-bela russkih-knig-v-elektrichke/. Dostęp 13.05.2021.

Kalita, Inna. „Сіні колер ў фразеалагічнай карціне свету беларусаў і чэхаў”. Studia Białorutenistyczne, t. 15, 2021, ss. 291-309.

Kazharsky, Aliaksei. „Belarus’ new political nation? 2020 anti-authoritarian protests as identity building”. New Perspektives, t. 29, nr 1, 2021, ss. 69-79.

Кіklewicz, Aleksander, i Helena Pociechina. „Byelaruskaya literaturnaya norma: dynamika і inavacyi (na materyyalye suchasnaha byelaruskaha druku)”. Slavia Orientalis, t. 49, nr 1, 2000, ss. 93-105 [Кіклевіч, Аляксандр, i Алена Пацехіна. „Беларуская літаратурная норма: дынаміка і інавацыі (на матэрыяле сучаснага беларускага друку)”. Slavia Orientalis, т. 49, № 1, 2000, cc. 93-105].

Kiklewicz, Aleksander, i Helena Pociechina. „Yazykovaya kreativnostʹ protestnykh diskursov v Belorussii posle prezidentskikh vyborov 2020 goda”. Przegląd Wschodnioeuropejski, t. 12, nr 1, 2021, ss. 269-304 [Киклевич, Александр, и Елена Потехина. „Языковая креативность протестных дискурсов в Белорусси после президентских выборов 2020 года”. Przegląd Wschodnioeuropejski, т. 12, № 1, 2021, cc. 269-304].

Kiklewicz, Aleksander, Julia Mazurkiewicz-Sułkowska, i Helena Pociechina. „Menschen zu sein... Soziokulturelle und semiotische Aspekte der Protestdiskurse nach den Präsidentschaftswahlen in Belarus im Jahr 2020”. Zeitschrift für Slawistik, t. 66, nr 4, 2021, ss. 533-557 .

Kneuer, Marianne, i Saskia Richter. Soziale Medien in Protestbewegungen: neue Wege für Diskurs, Organisation und Empörung? Campus Verlag, 2015.

Коlesnikov, Andrey. „Pochemu dla ponimaniya protestov v Belarusi nuzhno chitat’ raboty Bakhtina o Srednikh vekakh?” [Колесников, Андрей. „Почему для понимания протестов в Беларуси нужно читать работы Бахтина о Средних веках?”], meduza.io/feature/2020/ 09/19/pochemu-dlya-ponimaniya-protestov-v-belarusi-nuzhno-chitat-raboty-bahtina-o-srednih- vekah. Dostęp 14.05.2021.

Koval’chuk, Yelena. „Avtozak v’’yekhal v avtomobil’ grodnenca. Тоt vyshel razobrat’sya, a yemu slomali dva rebra” [Ковальчук, Елена. „Автозак въехал в автомобиль гродненца. Тот вышел разобраться, а ему сломали два ребра”], ru.hrodna.life/2020/08/14/avtozak-vehal-v-avtomobil-grodnenca-on-vyshel-razobratsja-a-emu-slomali-dva-rebra/. Dostęp 13.05.2021.

Kowalewski, Maciej. „Karnawalizacja protestu”. Stan Rzeczy, nr 7, 2014, ss. 198-216.

Lastovkina, Darja. „Sovremennyje formy protesta: k postanovke voprosa”. Voprosy territorial’nogo razvitija, nr 6 (26), 2015, ss. 1-11. [Ластовкина Дарья, „Современные формы протеста: к постановке вопроса”. Вопросы территориального развития, № 6 (26), 2015, cc. 1-11.]

Lewis, Simon. „The «Partisan Republic»: Colonial Myths and Memory Wars in Belarus”. War and Memory in Russia, Ukraine and Belarus, red. Julie Fedor, Markku Kangaspuro i in., Palgrave Macmillan, 2017, ss. 371-396.

Lively, Adam. „Joint attention, semiotic mediation and literary narrative”. Poetics Today: International Journal for Theory and Analysis of Literature and Communication, t. 37, nr 4, 2016, ss. 517-538.

Lukashanyec, Alyaksnadr. „Zaklyuchennye”. Byelaruskaya mova, red. Аlyaksandr Lukashanyec, Mikalay Pryhodzich, Lidziya Syamyeshka, Uniwersytet Opolski, 1998, ss. 261-262 [Лукашанец, Аляксандр. „Заключэнне”. Беларуская мова, рэд.. Аляксандр Лукашанец, Мiкалай Прыгодзіч, Лiдзiя Сямешка, Uniwersytet Opolski, 1998, cc. 261-262].

Lyosik, Yazep. Тvory. Аpavyadanni, kazki, artykuly. Mastackaya litaratura, 1994 [Лёсік, Язэп. Творы. Апавяданні, казкі, артыкулы. Мастацкая літаратура, 1994].

Majborda, Katarzyna. „Wrocławski Marsz Równości jako przykład karnawalizacji protestu w przestrzeni miejskiej. Perspektywa antropologiczna”. Journal of Urban Ethnology, nr 16, 2018, ss. 63-80.

Mazurkiewicz-Sułkowska, Julia. „Some linguistic phenomena in Belarusian cities during the 2020 mass protests in Belarus”. Slavia Meridionalis, t. 22, 2022.

Mechkovskaya, Nina Borisovna. Social’naya lingvistika. Aspekt Press, 1996 [Мечковская, Нина Борисовна. Социальная лингвистика. Аспект Пресс, 1996].

Mechkovskaya, Nina. Belorusskiy yazyk: Sociolingvisticheskiye ocherki. Verlag Otto Sagner, 2003 [Мечковская, Нина. Белорусский язык: Социолингвистические очерки. Verlag Otto Sagner, 2003].

Moss, Jane. „Menippean satire and the recent Quebec novel”. American Review of Canadian Studies, t. 15, nr 1, 1985, ss. 59-67.

Mrugalski, Michał i Przemysław Pietrzak. „Spory o Bachtinowską koncepcję karnawału”. Pamiętnik Literacki, t. 95, nr 4, 2004, ss. 159-185.

Mühlhoff, Rainer, Anja Breljak, i Jan Slaby, redaktorzy. Affekt Macht Netz: Auf dem Weg zu einer Sozialtheorie der Digitalen Gesellschaft. Transcript Verlag, 2019.

Norris, Sigrid. „The micropolitics of personal, national and ethnic identity”. Discourse & Society, t. 18, nr 5, 2007, ss. 653-674.

Papacharissi, Zizi. Affective publics: sentiment, technology, and politics. Oxford UP, 2014.

Pauwels, Luc. „Street Discourse: A Visual Essay on Urban Signification”. Culture Unbound, t. 1, 2009, ss. 263-272.

Perianova, Irina. A Mashup World: Hybrids, Crossovers and Post-Reality. Cambridge Scholars Publishing, 2018.

Pociechina, Helena. „Yazykovyye reformy v Ukraine i Belarusi: dva scenariya nacional’nogo vozrozhdeniya”. Południowosłowiańskie Zeszyty Naukowe. Język – Literatura – Kultura, nr 3, 2006, ss. 83-94 [Потехина, Елена. „Языковые реформы в Украине и Беларуси: два сценария национального возрождения”. Południowosłowiańskie Zeszyty Naukowe. Język – Literatura – Kultura, № 3, 2006, cc. 83-94].

Ramza, Tat’yana. „Demokratizaciya soderzhaniya tekstov mass-media (na materiale vtorichnoy nominacii Belarusi i belorusov)”. Acta Neophilologica, nr 8, 2006, ss. 147-154 [Рамза, Татьяна. „Демократизация содержания текстов масс-медиа (на материале вторичной номинации Беларуси и белорусов)”. Acta Neophilologica, № 8, 2006, cc. 147-154].

Ramza, Tat’yana. „Mezhdu real’nost’yu i igroy, ili «novyye» nositeli belorusskogo yazyka i ikh rech’”. Język i tekst w ujęciu strukturalnym i funkcjonalnym, red. Arkadiusz Dudziak, Joanna Orzechowska, Olsztyn: Centrum Badań Europy Wschodniej, 2017, ss. 358-368 [Рамза, Татьяна. „Между реальностью и игрой, или «новые» носители белорусского языка и их речь”. Język i tekst w ujęciu strukturalnym i funkcjonalnym, ред. Arkadiusz Dudziak, Joanna Orzechowska, Olsztyn: Centrum Badań Europy Wschodniej, 2017, cc. 358-368].

Rohava, Maryia, i Fabian Burkhardt. „«Diktatur ist unser Markenzeichen». Belarus: Machtvertikale vs. horizontale Gesellschaft”. Osteuropa, t. 70, nr 10-11, 2020, ss. 127-146.

Romanova, Irina. „Voyna mirov: znaki, simvoly, mesta pamyati (Belarus’, 2020)”. Ab Imperio, nr 3, 2020, ss. 280-308 [Романова, Иррина. „Война миров: знаки, символы, места памяти (Беларусь, 2020)”. Ab Imperio, № 3, 2020, cc. 280-308].

Rust, Maksim. „Kak internet (pochti) pobedil rezhim”. Ab Imperio, nr 3, 2020, ss. 349-362 [Руст, Максим. „Как интернет (почти) победил режим”. Ab Imperio, № 3, 2020, cc. 349-362].

Sadowski, Andrzej. „Język komunikacji a język grupy etnicznej (na przykładzie krajów Europy Środkowo-Wschodniej)”. Pogranicze. Studia Społeczne, nr 32, 2018, ss. 111-127.

Silverstein, Michael. „Metapragmatic discourse and metapragmatic function”. Reflexive language, ed. John A. Lucy, Cambridge: Cambridge UP, 1993, ss. 33-58.

Syamyeshka, Lidziya. „Mounaya palityka і dynamika mounay situacyi”. Byelaruskaya mova, red. Аlyaksandr Lukashanyec, Mikalay Pryhodzich, Lidziya Syamyeshka, Opole: Uniwersytet Opolski, 1998, ss. 45-55 [Сямешка, Лiдзiя. „Моўная палітыка і дынаміка моўнай сітуацыі”. Беларуская мова, рэд. Аляксандр Лукашанец, Мiкалай Прыгодзіч, Лiдзiя Сямешка, Uniwersytet Opolski, 1998, cc. 45-55].

Schindler, Norbert. „Aspekty historyczno-antropologicznej teorii karnawału”. Antropologia widowisk, red. Agata Chałupnik, Wojciech Dudzik i in., Wydawnictwo UW, 2010, ss. 419-429.

Skiperskikh, Aleksandr V. „Poverkhnosti protesta: osobennosti politicheskogo pisʹma v sovremennoy Rossii”. Politicheskaya lingvistika, nr 1, 2014, ss. 108-113 [Скиперских, Александр В. „Поверхности протеста: особенности политического письма в современной Росии”. Политическая лингвистика, № 1, 2014, cc. 108-113].

Sładkiewicz, Żanna. „Метафорическая креация дихотомии «вертикаль – горизонталь» в цифровом политическом дискурсе (на примере корпуса мемов о встрече Путина и Лукашенко в Сочи)”, Studia Białorutenistyczne, t. 15, 2021, ss. 267-290.

Spitzmüller, Jurgen, Brigitta Busch, Mi-Cha Flubacher, „Language ideologies and social positioning: the restoration of a «much needed bridge»”. International Journal of the Sociology of Language, nr 272, 2021, ss. 1-12.

Steciąg, Magdalena. „Język protestu na demonstracjach publicznych kobiet w Polsce z perspektywy lingwistyki płci”. Nieporozumienie, nietolerancja, wykluczenie, red. Ewa Biłas-Pleszak et al., Wydawnictwo UŚ, 2021, ss. 88-98.

Tambor, Jolanta. „Status języka a wola ludu i kodyfikacja: przypadek śląski”. Forum Lingwistyczne, nr 1, 2014, ss. 37-49.

Tamimi Sa’d, Seyyed Hatam. „Foreign language learning and identity reconstruction: Learners’ understanding of the intersections of the self, the other and power”. CEPS Journal, t. 7, nr 4, 2017, ss. 13-36.

Tan, Jianfeng. „On the Theory of Misreading”. 2020 International Conference on Social Sciences and Social Phenomena, proceedings-online.com/proceedings_series/SH-SOCIALS/ICSSS P2020/emsse09901.pdf. Dostęp 20.01.2022.

Tufekci, Zeynep. Twitter and Tear Gas. The Power and Fragility of Networked Protest. Yale UP, 2017.

Usmanova, Al’mira. „Belorusskij détournement, ili iskusstvo obhodnogo manevra kak polityka”, Topos, nr 2 (13), 2006, ss. 91-127 [Усманова, Альмира. „Белорусский détournement, или искусство обходного маневра как политика”, Топос, № 2 (13), 2006, cc. 91-127].

Vakhtin, Nikolay Borisovich, i Yevgeniy Vasil’yevich Golovko. Sociolingvistika i sociologiya yazyka. Gumanitarnaya аkademiya, 2004 [Вахтин, Николай Борисович, и Евгений Васильевич Головко. Социолингвистика и социология языка. Гуманитарная академия, 2004].

Wicherkiewicz, Tomasz. Regionalne języki kolateralne Europy – porównawcze studia przypadku z polityki językowej. Wydawnictwo Rys, 2014.

Winman, Thomas. „Transforming information into practical actions. A study of professional knowledge in the use of electronic patient records” (PhD Thesis), www.diva-portal.org/smash/ get/diva2:564025/FULLTEXT01.pdf. Dostęp: 20.01.2022.

Yeliseyeu, Andrei. „Constitutional reform in Belarus: Imitation and Reality”, www.academia.edu/ 44849087/Constitutional_reform_in_Belarus_Imitation_and_Reality?sm=a. Dostęp 03.01.2021.

Zelenko, Sergei. „Khronotip protestnogo plakata: karnaval bez dialoga”. Ab Imperio, nr 3, 2020, ss. 309-322 [Зеленко, Сергей. «Хронотип протестного плаката: карнавал без диалогa». Ab Imperio, № 3, 2020, cc. 309-322].

Zhabotinskaya, Svetlana Аnatol’yevna. „Yazyk kak oruzhiye v vojne mirovozzreniy. Маydan – Аntimaydan: slovar’-tezarus leksicheskikh innovaciy” [Жаботинская, Светлана Анатольевна. „Язык как оружие в войне мировоззрений. Майдан – Антимайдан: словарь-тезаурус лексических инноваций”], uaclip.at.ua/zhabotinskaja-jazyk_kak_oruzhie.pdf. Dostęp 20.09.2020.