Het beeld van middelnederlandse literatuur in Poolse literatuurgeschiedenissen

Małgorzata Dowlaszewicz

doi:10.18290/rh25735.5

Published : 2025-08-04

Vol. 73 No. 5 (2025)

The Image of Middle Dutch Literature in Polish Literary-Historical Texts

Małgorzata Dowlaszewicz

https://orcid.org/0000-0002-2512-1381

DOI: https://doi.org/10.18290/rh25735.5

Abstract

The article focuses on the image of Middle Dutch literature in Polish literary-historical studies in the 20th and 21st centuries. For this purpose, references to Middle Dutch literature in Polish literary histories, literary lexicons and thematic literary-historical works are examined. Polish publications that synthesise European or global literature were selected for the analysis, while studies focusing on Dutch literature (in other words, histories of Dutch literature) were excluded. Based on the selected texts, the canon formation of Middle Dutch literature is examined, with particular attention to the historical changes between 1887 (the oldest text discussed is Dzieje literatury powszechnej z illustracyami, ed. Ignacy Radliński) and 2021 (O literaturze dawnej polskiej i europejskiej opowieść: tradycje – kierunki – style, ed. Andrzej Borowski). To this end, the article examines links with a broader context of the presentation of medieval works or authors, looks at the extent to which intertextuality is noticeable and, finally, examines which primary and secondary sources were used. This analysis clearly shows that a major change is noticeable in the post-war period when the first university studies of Dutch in Poland emerge. At the same time, it clearly shows how short, broad-ranging texts from the language area (see, e.g., Geïllustreerde Nederlandsche letterkunde by Jacob Prinsen) have been of enormous influence for the perception of Middle Dutch (but also more broadly Dutch) literature abroad. The article outlines the indirect reception of Middle Dutch literature and the changing image of Middle Dutch literature in the Polish context.

Keywords:

reception, literary history, lexicon, Middle Dutch literature, historical literature

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Nederlands)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bafia, S. (2006). Prądy kulturalne i filozoficzne. In A. Skoczek (red.), Historia literatury polskiej: Dl. 1. Średniowiecze (pp. 27–66). Wydawnictwo SMS.

Caspers, C. M. A. (2003). Thomas van Kempen en zijn ‘Navolging van Christus’. Ten geleide. Ons Geestelijk Erf, 77(1–2), 5–8.

Dąbrówka, A. (1999). Słownik pisarzy niderlandzkiego obszaru kulturowego. Wiedza Powszechna.

Dąbrówka, A. (2001). Teatr i sacrum w średniowieczu Religia-cywilizacja-estetyka. Wrocław: Leopoldinum.

Dowlaszewicz, M. (2016a). De ‘reizen’ van Ruusbroec naar Polen: Over de vertalingen van het werk van Jan van Ruusbroec (1293–1381) naar het Pools. Roczniki humanistyczne, 64(5S), 165–177.

Dowlaszewicz, M. (2016b). Hoe Nederlands is Elckerlijc? De verwijzingen naar de Nederlandse oorsprong in de Poolse receptie van de Middelnederlandse tekst. Werkwinkel. Journal of Low Countries and South African Studies, 11(2), 91–107.

Eminowicz-Jaśkowska, T. (2003). Historia literatury światowej: Dl. 2/1. Średniowiecze (T. Skoczek, red.). Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, Wydawnictwo SMS.

Engelbrecht, W. (2021). František Kalda, the Founder of Dutch Studies in Czechoslovakia. Czech and Slovak Journal of Humanities, (1), 17–23.

Floryan, W. (red.). (1982). Dzieje literatur europejskich. PIW.

German, L. (1902). Przegląd dziejów literatury powszechnej: Dl. 2. Wieki średnie. Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych.

Grzegorczyk, P. (1961). Twórcy i badacze kultury zmarli w 1959 roku. Miesięcznik Znak, (4), 511–551.

Hanczakowski, M. (2006). Teatr. In A. Skoczek (red.), Historia literatury polskiej: Dl. 1. Średniowiecze (pp. 113–128). Wydawnictwo SMS.

Helsztyński, S. (red.). (1933). Każdy (Everyman): średniowieczny moralitet angielski (S. Helsztyński, ver.). Biblioteka Dramatyczna Drogi.

Jan van Ruusbroec. (2007). In B. Kaczorowski (red.), Literatura świata: Encyklopedia PWN (p. 371). PWN.

Kaden, J. (1913). Gwido Geselle. Literatura i Sztuka, 7(13), 2–3.

Kalmthout, T. van, Réthelyi, O. & Sleiderink, R. (2013). Beatrijs de wereld in. Inleiding. In T. van Kalmthout, O. Réthelyi & R. Sleiderink (red.), Beatrijs de wereld in. Vertalingen en bewerkingen van het Middelnederlandse verhaal (pp. 5–18). Academia Press.

Kanior, M. (2006). Rola kościoła i zakonów. In A. Skoczek (red.), Historia literatury polskiej: Dl. 1. Średniowiecze (pp. 129–176). Wydawnictwo SMS.

Kleczkowski, A. (1932). Wykłady czeskiego profesora Franciszka Kaldy w Poznaniu. Neofilolog: czasopismo Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, 3(2), 67–69.

Kowalewski, T. (1994). Obraz religijności społeczeństwa polskiego na przełomie lat 80-tych i 90-tych. Studia Teologiczne, 12, 317–324.

Malewska, H. Wiek twórczego porywu. In J. Starnawski (red.), Średniowiecze (pp. 252–260). Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1975.

Michiels, G. (1923). Ruch Flamandzki w Belgji. Przegląd współczesny, 7, 52–80.

Morciniec, D., & Morciniec, N. (1985). Historia literatury niderlandzkiej. Ossolineum.

Oczko, P., & Szturc, W. (ver.). (1998). Cudowna historia Maryjki z Nijmegen, która przez siedem lat miała do czynienia z diabłem: anonimowy mirakl niderlandzki. Script.

Olechowski, G. (1924, 1 september). List 11-y. Muzyka, teatr, literatura (seria “Listy z Nizin”). Kurjer Warszawski: wydanie wieczorne, 5–6.

Olechowski, G. (1925). Listy z nizin: wrażenia z Holandji. Księgarnia Św. Wojciecha.

Prinsen, J. (1924). Geïllustreerde Nederlandsche letterkunde: beknopt overzicht van de vroegste tijden tot op heden. J. M. Meulenhoff.

Prinsen, J. (1932). Literatura holenderska (W. Markowski, ver.). Księgarnia Wydawnicza Trzaska, Evert i Michalski.

Rijpma, J. H. (1969). Korte Nederlandse literatuurgeschiedenis. Wolters-Noordhoff.

Rijpma, J. H. (1982). Literatura holenderska i flamandzka. In W. Floryan (red.), Dzieje literatur europejskich (J. Jastrzębska-Helder, ver., pp. 239–295). Państwowy Instytut Wydawniczy.

Ruusbroec, J. van. (1933). Z „Księgi dwunastu beginek”. In S. Lam (red.), Wielka Literatura Powszechna: Dl. 6/2. Antologia (A. Tom, ver., p. 507). Księgarnia Trzaska, Evert i Michalski, 1933.

Ruysbroeck, J. van. (1938). Myśli błogosławionego Jana Ruysbroecka (A. Szottowa, ver.). Księgarnia św. Wojciecha.

Ruysbroeck, J. van. Rusbrock przedziwny (W. Przewłocki, ver.). (1874). Drukarnia Ludowa (Seyfarth i Czajkowski).

Sakowska, M. (2009). Portret, postać, autorka. Kobieta a literatura europejskiego średniowiecza Słownik autorek średniowiecznych. Neriton.

Skoczek, A. (red.). (2006). Historia literatury polskiej: Dl. 1. Średniowiecze. Wydawnictwo SMS.

Tomasz a Kempis. (2005). In J. Maślanka (red.), Encyklopedia literatury światowej (p. 942). Kraków: Zielona Sowa.

Wilterdink, N. (2013). Schrijvers en hun reputaties. In T. Bevers, B. Colenbrander, J. Heilbron & N. Wilterdink (red.), Nederlandse kunst in de wereld: Literatuur, architectuur en beeldende kunst 1980-2013 (pp. 96–146). Vantilt.

Wójcicki, J. (2006). Sztuka. In A. Skoczek (red.), Historia literatury polskiej: Dl. 1. Średniowiecze (pp. 67–112). Wydawnictwo SMS.