Wisława Szymborska w polskich dokumentach biograficznych (na podstawie filmów: Chwilami życie bywa znośne, Napisane życie. Wisława Szymborska oraz Radość Pisania)

Maria Mocarz-Kleindienst

doi:10.18290/rns2023.0048

Data publikacji : 2023-12-19

Tom 51 Nr 4 (2023)

Wisława Szymborska w polskich dokumentach biograficznych (na podstawie filmów: Chwilami życie bywa znośne, Napisane życie. Wisława Szymborska oraz Radość Pisania)

Maria Mocarz-Kleindienst

https://orcid.org/0000-0002-2205-5470

DOI: https://doi.org/10.18290/rns2023.0048

Abstrakt

Celem podjętych badań jest analiza strategii narracyjnych, zastosowanych przez twórców filmowych w trzech dokumentach biograficznych, poświęconych polskiej noblistce – Wisławie Szymborskiej. Przeanalizowano sposoby profilowania obrazu poetki z ich następującymi komponentami: podmiotem (podmiotami) prowadzonej narracji, analizą niesionych przez nią treści oraz zastosowanymi technikami ekspozycji wątków biograficznych. Na warsztacie badawczym znalazły się następujące filmy: Radość pisania (reż. Antoni Krauze, 2005), Chwilami życie bywa znośne. Przewrotny portret Wisławy Szymborskiej (reż. Katarzyna Kolenda-Zaleska, 2009), Napisane życie. Wisława Szymborska (reż. Marta Węgiel, 2015). Analiza wykazała, że dokumenty biograficzne pełnią typową dla nich rolę poznawczo-edukacyjną: zapoznają z twórczością literacką noblistki, informują w sposób nietuzinkowy o wybranych faktach z jej życia prywatnego. Zabiegi wykorzystywania i łączenia różnych mediów i kanałów (intermedialność, intermodalność, intertekstualność) czynią film biograficzny bardziej wiarygodnym pod względem informacyjnym i atrakcyjnym z estetycznego punktu widzenia.

Słowa kluczowe:

Wisława Szymborska, dokument biograficzny, strategie narracyjne

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bartmiński J. i Niebrzegowska-Bartmińska S. (2009), Tekstologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bikont A. i Szczęsna J. (2012), Pamiątkowe rupiecie. Biografia Wisławy Szymborskiej, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Chmielecki K. (2007), Intermedialność jako fenomen ponowoczesnej kultury, Kultura Współczesna, nr 2 (52), s.118-137.

Chmielecki K. (2008), Estetyka intermedialności, Kraków: Wydawnictwo Rabid.

Durys E. (2021), Ekranowe życie: w kręgu filmowej biografistyki, Kwartalnik Filmowy, nr 114, s. 193-211.

Goban-Klas T. (2006), Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hendrykowski M. (2007), Biografizm jako dążenie kina współczesnego, [w:] A. Szczepański i S. Kołos (red.), Biografistyka filmowa. Ekranowe interpretacje losów i faktów, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 11-24.

Hendrykowski M. (2018), O właściwościach narracji filmowej, Images, nr 32 (XXIII), s. 161-169.

Kolasińska I. (2010), Biograficzny film, [w:] R. Syska (red.), Słownik filmu, Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, s. 28.

Kołos S. (2018), Film biograficzny – gatunek progresywny. Geneza, genologia, strategie narracyjne, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski.

Kress G. i Van Leeuwen T. (2001), Multimodal discourse: The modes and media of contemporary communication, London: Arnold Publishers.

Lisowska-Magdziarz M. (2018), Badanie wielomodalnych przekazów w mediach masowych, [w:] A. Szymańska, M. Lisowska-Magdziarz i A. Hess (red.), Metody badań medioznawczych i ich zastosowanie, Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej UJ, s. 143-166.

Maćkiewicz J. (2017), Badanie mediów multimodalnych – multimodalne badanie mediów, Studia Medioznawcze, nr 2 (69), s. 33-42.

Marczak M. (2007), Portrety dokumentalne – artyści wobec rzeczywistości, [w:] A. Szczepański i S. Kołos (red.), Biografistyka filmowa. Ekranowe interpretacje losów i faktów, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 286-301.

Rusinek M. (2016), Nic nadzwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Skowronek B. (2011), Film w przestrzeni kultury audiowizualnej. Studia, szkice, interpretacje, Kraków: Lexis.

Skowronek B. (2022), Główne parametry filmowego dyskursu medialnego, [w:] M. Kita i I. Loewe (red.), Język w filmie. Antologia, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 15-35.

Wasilewska-Chmura M. (2011), Przestrzeń intermedialna literatury i muzyki, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.