Bezpieczeństwo państwa z perspektywy wybranych mankamentów systemu ochrony informacji niejawnych

Robert Zapart

doi:10.18290/rns2025.0022

Data publikacji : 2025-05-14

Nr Online First

Bezpieczeństwo państwa z perspektywy wybranych mankamentów systemu ochrony informacji niejawnych

Robert Zapart

https://orcid.org/0000-0002-3590-1189

DOI: https://doi.org/10.18290/rns2025.0022

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest analiza zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa będących następstwem zaobserwowanych mankamentów w Ustawie o ochronie informacji niejawnych oraz w dotychczasowej praktyce jej stosowania, a także próba zaproponowania eliminujących lub ograniczających ryzyko ich występowania rozwiązań. Pytania badawcze dotyczą przyczyn ryzyk powstawania i reperkusji z nich wynikających, które są związane z relatywizowaniem zasad ochrony, w tym problematycznej dowolności w nadawaniu i zdejmowaniu klauzul niejawności oraz niekontrolowanej przez niezależne organy arbitralności w prowadzeniu postępowań sprawdzających, a także ograniczenia publicznej kontroli nad podmiotami odpowiedzialnymi za system ochrony informacji niejawnych. Autor stwierdza, iż wymaga to korekty przywołanej normy prawnej pod kątem nowych wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa.

Słowa kluczowe:

bezpieczeństwo, informacje niejawne, państwo, zagrożenia

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Brzeziński M. (2019), Bezpieczeństwo jako wartość konstytucyjna, Warszawa: Elipsa.

Cieślarczyk M. (2015), Metody i techniki badawcze stosowane w badaniach problemów bezpieczeństwa, [w:] A. Czupryński, B. Wiśniewski i J. Zboina (red.), Bezpieczeństwo. Teoria – Badania – Praktyka, Józefów: CNBOP-PIB, s. 59-73.

Daniel P. (2020), Komentarz do Konstytucji RP. Art. 202, 203, Warszawa: Difin.

Dawidczyk A. (2023), Poradnik dla doktorantów i habilitantów nauk o bezpieczeństwie, Warszawa: Difin.

Hoc S. (2010), Ustawa o ochronie informacji niejawnych. Komentarz, Warszawa: LexisNexiss.

Hoc S. i Szewc T. (2014), Ochrona danych osobowych i informacji niejawnych, Warszawa: C.H. Beck.

Jabłoński M. (2015), Udostępnianie przetworzonej informacji publicznej, Wrocław: Presscom.

Jarzęcka-Siwik E. i Skwarka B. (2015), Najwyższa Izba Kontroli. Komentarz do ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, Warszawa: Difin.

Jarzęcka-Siwik E. (1999), Nowy system ochrony tajemnicy państwowej i służbowej (wybrane zagadnienia), Kontrola Państwowa, nr 6, s. 35-53.

Karpiuk M., Prokop K. i Sobczak P. (2017), Ograniczenie korzystania z wolności i praw człowieka i obywatela ze względu na bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny, Siedlce: Unitas.

Kmak M. (2018), Kontrola administracji publicznej – ujęcie systemowe (wybrane aspekty), Homo Politicus 13, s. 89-102. https://doi.org/10.25312/2391-5110.13/2018_07mk

Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity), Dz.U. 2024, poz. 572.

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.

Matwiejuk J. (2014), Konstytucyjne wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, [w:] S. Bożyk (red.), Prawo konstytucyjne (wyd. 3), Białystok: Temida 2, s. 89-112.

Padrak R. (2012), Postępowanie kontrolne NIK. Komentarz, Wrocław: Presscom.

Rzegocki A. (2008), Racja stanu a polska tradycja myślenia o polityce, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.

Szałowski R. (2015), Informacje niejawne. Zagadnienia prawnoadministracyjne, Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza.

Szałowski R. (2014), Niezależność od administracji rządowej i zakres uprawnień Najwyższej Izby Kontroli a przepisy ustawy z 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, [w:] E. Wójcicka (red.), Pozasądowa ochrona praw i wolności instytucje, standardy, efektywność, Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza, s. 79-88.

Sylwestrzak A. (2006), Najwyższa Izba Kontroli. Studium prawnoustrojowe, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Topolewski S. i Wądołowski R. (2022), Ewolucja systemu ochrony tajemnic państwowych w Rzeczpospolitej Polskiej od 1918 r. Aspekt prawnokarny oraz doboru personalnego, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, Dz.U. 2010, nr 182, poz. 1228.

Wyciek danych z Wojska Polskiego. Oficer rezerwy: „Należy zachować daleko idącą ostrożność” (2022), CyberDefence24, 17.01, https://cyberdefence24.pl/armia-i-sluzby/wyciek-danych-z-wojska-polskiego-oficer-rezerwy-nalezy-zachowac-daleko-idaca-ostroznosc [dostęp: 10.11.2024].

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 czerwca 2008 r., sygn. K 51/07, https://otkzu.trybunal.gov.pl/2008/5A/87.

Zalewski S. (2013), Bezpieczeństwo polityczne. Zarys problematyki, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.

Zalewski S. (2017), Informacje niejawne we współczesnym państwie, Warszawa: Editions Spotkania.

Zapart R. (2019), Polityka a ochrona informacji niejawnych. W poszukiwaniu nadrzędnych wartości w państwie w obliczu zewnętrznego zagrożenia, [w:] S. Topolewski (red.), Informacje prawnie chronione – wybrane zagadnienia, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, s. 187-198.

Zapart R. (2020), Teoria i praktyka ochrony informacji niejawnych – wybrane zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa informacji, Polityka i Społeczeństwo, nr 3, s. 111-123. https://doi.org/10.15584/polispol.2020.3.8

Zapart R. (2021), Konstytucyjne podstawy ograniczenia dostępu do informacji w III RP, [w:] W. Fehler (red.), Informacyjny wymiar bezpieczeństwa państw i jednostek, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, s. 267-290.