Bezpieczeństwo państwa z perspektywy wybranych mankamentów systemu ochrony informacji niejawnych

Robert Zapart

doi:10.18290/rns2025.0022

Published : 2025-05-14

No. Online First

State Security from the Perspective of Selected Gaps in the System of Classified Information Protection

Robert Zapart

https://orcid.org/0000-0002-3590-1189

DOI: https://doi.org/10.18290/rns2025.0022

Abstract

The paper analyses threats to state security resulting from the visible shortcomings of the Protection of Classified Information Act and the practice of its application until now. The author also offers solutions that eliminate or limit the risk of security breaches. The research questions address the causes of such risks and their repercussions, which are connected with the relativization of protection rules, including the objectionable freedom in granting and revoking confidentiality clauses and conducting security clearance proceedings without the supervision of independent bodies, and the limitation of public control over entities responsible for the classified information protection system. The paper argues that this requires an amendment of the cited legal norm in the face of new challenges and threats to state security.

Keywords:

security, classified information, state, threats

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Brzeziński M. (2019), Bezpieczeństwo jako wartość konstytucyjna, Warszawa: Elipsa.

Cieślarczyk M. (2015), Metody i techniki badawcze stosowane w badaniach problemów bezpieczeństwa, [w:] A. Czupryński, B. Wiśniewski i J. Zboina (red.), Bezpieczeństwo. Teoria – Badania – Praktyka, Józefów: CNBOP-PIB, s. 59-73.

Daniel P. (2020), Komentarz do Konstytucji RP. Art. 202, 203, Warszawa: Difin.

Dawidczyk A. (2023), Poradnik dla doktorantów i habilitantów nauk o bezpieczeństwie, Warszawa: Difin.

Hoc S. (2010), Ustawa o ochronie informacji niejawnych. Komentarz, Warszawa: LexisNexiss.

Hoc S. i Szewc T. (2014), Ochrona danych osobowych i informacji niejawnych, Warszawa: C.H. Beck.

Jabłoński M. (2015), Udostępnianie przetworzonej informacji publicznej, Wrocław: Presscom.

Jarzęcka-Siwik E. i Skwarka B. (2015), Najwyższa Izba Kontroli. Komentarz do ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, Warszawa: Difin.

Jarzęcka-Siwik E. (1999), Nowy system ochrony tajemnicy państwowej i służbowej (wybrane zagadnienia), Kontrola Państwowa, nr 6, s. 35-53.

Karpiuk M., Prokop K. i Sobczak P. (2017), Ograniczenie korzystania z wolności i praw człowieka i obywatela ze względu na bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny, Siedlce: Unitas.

Kmak M. (2018), Kontrola administracji publicznej – ujęcie systemowe (wybrane aspekty), Homo Politicus 13, s. 89-102. https://doi.org/10.25312/2391-5110.13/2018_07mk

Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity), Dz.U. 2024, poz. 572.

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.

Matwiejuk J. (2014), Konstytucyjne wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, [w:] S. Bożyk (red.), Prawo konstytucyjne (wyd. 3), Białystok: Temida 2, s. 89-112.

Padrak R. (2012), Postępowanie kontrolne NIK. Komentarz, Wrocław: Presscom.

Rzegocki A. (2008), Racja stanu a polska tradycja myślenia o polityce, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.

Szałowski R. (2015), Informacje niejawne. Zagadnienia prawnoadministracyjne, Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza.

Szałowski R. (2014), Niezależność od administracji rządowej i zakres uprawnień Najwyższej Izby Kontroli a przepisy ustawy z 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, [w:] E. Wójcicka (red.), Pozasądowa ochrona praw i wolności instytucje, standardy, efektywność, Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza, s. 79-88.

Sylwestrzak A. (2006), Najwyższa Izba Kontroli. Studium prawnoustrojowe, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Topolewski S. i Wądołowski R. (2022), Ewolucja systemu ochrony tajemnic państwowych w Rzeczpospolitej Polskiej od 1918 r. Aspekt prawnokarny oraz doboru personalnego, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, Dz.U. 2010, nr 182, poz. 1228.

Wyciek danych z Wojska Polskiego. Oficer rezerwy: „Należy zachować daleko idącą ostrożność” (2022), CyberDefence24, 17.01, https://cyberdefence24.pl/armia-i-sluzby/wyciek-danych-z-wojska-polskiego-oficer-rezerwy-nalezy-zachowac-daleko-idaca-ostroznosc [dostęp: 10.11.2024].

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 czerwca 2008 r., sygn. K 51/07, https://otkzu.trybunal.gov.pl/2008/5A/87.

Zalewski S. (2013), Bezpieczeństwo polityczne. Zarys problematyki, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.

Zalewski S. (2017), Informacje niejawne we współczesnym państwie, Warszawa: Editions Spotkania.

Zapart R. (2019), Polityka a ochrona informacji niejawnych. W poszukiwaniu nadrzędnych wartości w państwie w obliczu zewnętrznego zagrożenia, [w:] S. Topolewski (red.), Informacje prawnie chronione – wybrane zagadnienia, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, s. 187-198.

Zapart R. (2020), Teoria i praktyka ochrony informacji niejawnych – wybrane zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa informacji, Polityka i Społeczeństwo, nr 3, s. 111-123. https://doi.org/10.15584/polispol.2020.3.8

Zapart R. (2021), Konstytucyjne podstawy ograniczenia dostępu do informacji w III RP, [w:] W. Fehler (red.), Informacyjny wymiar bezpieczeństwa państw i jednostek, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, s. 267-290.