Parafia św. Kunegundy w McAdoo i jej duszpasterze na łamach „Dziennika Chicagoskiego” w latach 1893-1920

Józef Szymański

doi:10.18290/sp2445.9

Published : 2024-11-13

Vol. 45 (2024)

St. Kunegunda Parish in McAdoo and Its Clergy as Presented by the Daily “Dziennik Chicagoski”, 1893-1920

Józef Szymański

https://orcid.org/0000-0003-3799-200X

DOI: https://doi.org/10.18290/sp2445.9

Abstract

Present-day McAdoo, located in Schuylkill County, began as the small village of Saylor’s Hill, then Pleasant Hill, and was a mining town incorporated in 1896. Beginning in 1880, Poles, among others, arrived in the area to work in the mines, settling in two villages, now non-existent “Slabtown” and “Honeybrook”. This was land owned by the Lehigh & Wilkes-Barre coal company. At that time, Schuylkill County hosted the only Polish parish of St. Casimir in Shenandoah, Pennsylvania. Given the considerable distance, Polish community benefited from the pastoral service of the Irish parish in Audendried. Back then, during the Easter season, Fr. Antoni Klawiter provided pastoral care to local Poles in the Irish church on a sporadic basis. In 1893, through his initiative in Pleasant Hill, Pa., the Society of “Knights of Casimir Pulaski” was founded. These pioneers attempted to integrate Polish community by establishing a Polish parish. In September 1893, Rev. Maciej Tarnowski became its first parish priest. The first services were held in the public school on Grant Street in Pleasant Hill. A few years later, between 1895-1896, Fr. Marek Januszkiewicz built the first chapel, located on the parish square. From August 1901, pastoral service in the parish was undertaken by Rev. Stanisław M. Olesiński; from July 1902, Rev. Józef Biela, Ph.D., and from the new year of 1904, Rev. Jan Dąbrowski. At the time, the parish consisted of 150 families and the same number of single people. The construction of a new church and parsonage was attempted. Subsequently, from March 1906, these works were continued by Rev. Ludwik Wojtyś; from September 1907, Rev. Paweł Guzik, and from February 2, 1908. – Rev. Stanisław Fróg.

Additional changes in the parish came with the appointment of a new pastor in January 1909, namely Fr. Józef Kuczyński, later on from May 1910 – Fr. Wojciech Sułek, then from December 1, 1910 – Fr. Franciszek Grzywacz, who continued preparations to open the school and bring in the Teaching Sisters of St. Dorothy, Daughters of the Sacred Hearts. Fr. Michał Pachucki took over these duties on September 1, 1913, and launched a school in the basement with 4 Bernardine Sisters. In November 1917, Fr. Leon Pateracki took his place. After his death, Fr. Józef Woda became the parish priest in November 1918. In turn, Fr. Sebastian Jerzak took over the post on June 24, 1919. This marked the beginning of the then longest period of a pastor’s stay in this parish. His major accomplishments included the repayment of parish obligations resulting from investments made in church equipment.

Keywords:

St. Kunegunda Parish in McAdoo, Polish diaspora McAdoo, Polish diaspora Saylor’s Hill, Polish diaspora Pleasant Hill, Polish clergy in McAdoo

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Biesiada J., O zamierzonej Fundacji dla Niezamożnych Literatów Polskich im. ks. Ludwika Antoniego Wojtysia w Poznaniu z roku 1929. Kilka faktów z życia jej Fundatora, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski” 5(2010), s. 204-205.

Bójnowski L., Ks., Historja parafji polskich w diecezji hartfordskiej w Stanie Connecticut w Stanach Zjednoczonych, New Britain, Conn., 1939.

Buffalo NY., „Telegraf” nr 41, 12 października 1898, s. 1.

Cuba S.L., Rev. Anthony Klawiter: Polish Roman and National Catholic Builder-Priest, „Polish American Studies” 40(1983), nr 2, s. 59-92.

Dzieje polskich parafij w Chicago. 1867 – Parafia św. Stanisława K. – 1910, „Dziennik Chicagoski”, Dodatek II Numeru Jubileuszowego, nr 289, 15 grudnia 1910, s. 2.

Filadelfia, Pa., „Wiarus” nr 22, 29 maja 1913, s. 1.

Gawlik M., Ks., Korespondencja arcybiskupa metropolity lwowskiego Józefa Bilczewskiego z ks. Pawłem Smolikowskim, „Nasza Przeszłość” 89(1998), s. 311-398.

Historia polskich parafij w archidiecezji filadelfijskiej czyli chronologiczno-historyczny opis działalności polskich księży archidiec. Filadelfijskiej. Opracowanie i nakład Filadelfijskiej Grupy VIII Zjednoczenia Kapłanów Polskich w Ameryce, Philadelphia, PA, 1940.

Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI - pocz. XX w.). Clerici ex terris Poloniae, Lithuaniae et Prussiae Romae seu Urbe ordinati (saec. XVI ad init. XX), oprac. S. Jujeczka na podstawie kwerendy rzymskiej wykonanej wspólnie z ks. H. Gerlicem, Wrocław 2018.

Kościół Katolicki w Stanach Zjednoczonych w Północnej Ameryce. (Podług danych zawartych w „Sadlier’s Catholic Directory, Almanac and Ordo” na rok 1893). Polskie parafie w prowincjach Milwaukee, New York, Philadelphia, St. Louis i St. Paul, „Dziennik Chicagoski” nr 65, 17 marca 1893, s. 2.

Kronika buffalowska, „Dziennik Chicagoski” nr 227, 29 września 1898, s. 2.

Kronika Parafii Polskiej św. Jacka w La Salle, „Dziennik Chicagoski” nr 171, 20 lipca 1912, s. 12.

Kruszka W., Historya polska w Ameryce. Początek, wzrost i rozwój dziejowy osad polskich w Północnej Ameryce (w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie), t. I-XIII, Milwaukee, Wis., 1905-1908.

Ks. Sułek zasuspendowany, „Ameryka w Toledo i Kuryer Clevelandski” nr 49, 18 czerwca 1892, s. 1.

Kumor B., Ks., Kościelne dzieje Polonii w Connecticut (1870-1986), „Nasza Przeszłość” 73(1990), s. 191-298.

Motyka A., Ks., Duszpasterze diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego w okresie niewoli narodowej (1772-1918). Szkice biograficzne (cz. 8: Fróg – Glatzel), „Zwiastowanie”. Pismo Diecezji Rzeszowskiej 30 (2021), nr 4, s. 247-284.

Nowak A., Ks., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985, t. II: A-J, t. IV: R-Z, Tarnów 2000.

Nowiny krajowe, „Ameryka w Toledo i Kuryer Clevelandski” nr 15, 20 lutego 1892, s. 1.

(Od naszego specyalnego podróżującego korespondenta.) Korespondencye ze Wschodu. Lawrence, Mass., „Dziennik Chicagoski” 20 lipca 1913, s. 8.

Parafia polska pod wezwaniem św. Władysława, „Dziennik Chicagoski” nr 4, 6 stycznia 1913, s. 2.

Parafia w Mc. Due, „Dziennik Chicagoski” nr 63, 20 marca 1906, s. 2.

Pitoń J. CM, Księża polscy w Brazylii 1848-1984, [w:] Zmagania polonijne w Brazylii, t. 4: Owocująca przeszłość, red. T. Dworecki SVD, Warszawa 1987, s. 22-176.

Pogląd w streszczeniu na dzieje parafii św. Jadwigi, w rocznicę 25-cioletnią, skreślił dla „Dz, Chic.” Świadek, „Dziennik Chicagoski” nr 286, 6 grudnia 1913, s. 2.

Polacy w Ameryce, „Dziennik Chicagoski” nr 186, 11 sierpnia 1894, s. 4.

Polacy w Manchester, „Dziennik Chicagoski” nr 67, 22 marca 1898, s. 2.

Polska procesya w Manchesterze, „Dziennik Chicagoski” nr 163, 14 lipca 1898, s. 2.

Poświęcenie kościoła, „Dziennik Chicagoski” nr 56, 7 marca 1907, s. 6.

Przegląd prasy polskiej w Ameryce, „Zgoda” – Unity, 30 września 1897, s. 6.

Reading Pa., „Zgoda” – Unity, 21 listopada 1918, s. 2.

Seminarium Kieleckie, „Kurjer Lwowski” nr 262, 21 września 1893, s. 6.

Shenandoah Pa., „Wiarus” nr 45, 14 listopada 1901, s. 1.

Sprostowanie, „Wiarus” nr 4, 20 stycznia 1910, s. 8.

Szymański J., Ks., Kaszubscy duszpasterze w służbie rodakom w Stanach Zjednoczonych, [w:] Emigracja kaszubska. Zjawisko. Ludzie. Ośrodki, red. D. Kalinowski, Wejherowo–Słupsk 2020, s. 161-207.

Szymański J., Ks., Parafia NSPJ w New Britain i jej duszpasterze na łamach „Dziennika Chicagoskiego” w latach 1894-1920, „Studia Polonijne” 41(2020), s. 145-164.

Ś. p. ks. Maciej Tarnowski, „Dziennik Chicagoski” nr 217, 19 września 1910, s. 4.

Śp. ks. Ludwik Wojtyś, „Kielecki Przegląd Diecezjalny” 8-9(1929), s. 226.

The Polish American Encyclopedia, ed. J.S. Pula, Jefferson 2011.

Walaszek A., Życie na pograniczu i „życie pomiędzy". Polacy w zagłębiu antracytowym w Luzerne County, Pensylwania, z innymi grupami w tle (1753-1902), Kraków 2011.

Walicki B., Słudzy ołtarza: duszpasterze sokołowscy pierwszej połowy XX wieku. Szkice biograficzne, Sokołów Małopolski 2012.

Who’s Who in Polish America. A biographical Direktory of Polish-American Leaders and Distinguished Poles Rewident in The Americas, red. F. Bolek, New York 1943.

Wiadomości drobne z Nowej Anglii. Z gazety Bostońskiej. W South Deerfield. Mass., „Dziennik Chicagoski” – Dodatek Niedzielny, 8 czerwca 1913, s. 10.

W Pleasant Hill, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 167, 20 lipca 1893, s. 2.

Wspomnienie pośmiertne (ś. p. ks. Maciej Tarnowski), „Dziennik Chicagoski” nr 218, 20 września 1910, s. 4.

Wyliczenie miejscowości Ameryki Północnej zamieszkałych przez Polaków, „Przegląd Emigracyjny” 1(1892), 15 lipca, s. 16-18.

Zahajkiewicz Sz., Księża i parafie polskie w Stanach Zjednoczonych Pół. Am., Chicago 1897.

Z Fall River Mass., „Dziennik Chicagoski” nr 28, 2 lutego 1900, s. 2.

Z Fall River Mass., „Wiarus” nr 36, 7 września 1899, s. 1.

Z Filadelfii, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 118, 20 maja 1907, s. 1.

Z Filadelfii, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 35, 11 lutego 1907, s. 4.

Z Filadelfii, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 63, 20 marca 1906, s. 2.

Z niw polskich w Ameryce. Shenandoah, „Wiarus” nr 28, 14 lipca 1904, s. 1.

Z Orchard Lake, Mich. (Własna korespondencya Dziennika Chicagoskiego), „Dziennik Chicagoski” nr 61, 15 marca 1915, s. 4.

Z Philadelphii, PA., „Dziennik Chicagoski” nr 287, 7 grudnia 1917, s. 2.

Z Shenandoah, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 164, 13 lipca 1904, s. 4.

Z Shenandoah, Pa., „Wiarus” nr 29, 22 lipca 1915, s. 1.

Z życia Polaków w Ameryce. Wrażenia z podróży po polskich osadach w Stanach Zjednoczonych. Dla „Dziennika Chicagoskiego” spisał Ignacy Kowalski. (Ciąg dalszy.), „Dziennik Chicagoski” nr 124, 27 maja 1905, s. 2.

Z Życia Polaków w Ameryce. Z Filadelfii Pa., Własna korespondencja „Dziennika Chicagoskiego”. Filadelfia, 1 listopada 1907 r., „Dziennik Chicagoski” nr 259, 5 listopada 1907, s. 6.

Z życia Polaków w Ameryce. Z Filadelfii, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 118, 20 maja 1907, s. 3.

Z życia Polaków w Ameryce. Z Filadelfii, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 279, 29 listopada 1904, s. 2.