The Rhetoric of Imaginaries: How Creators, Ex-Creators, and Critics of Recent Media Technology Imagine the Future of Technological Transformation. An Analysis of Statements Made in Critical Documentaries from 2015–2021

Katarzyna Kopecka-Piech; Jeannine Teichert

doi:10.18290/rns2025.0010

Data publikacji : 2025-03-31

Tom 53 Nr 1 (2025)

Retoryka imaginariów: jak twórcy, byli twórcy i krytycy najnowszych technologii medialnych wyobrażają sobie przyszłość technologicznych transformacji. Analiza wypowiedzi w krytycznych filmach dokumentalnych z lat 2015-2021

Katarzyna Kopecka-Piech

https://orcid.org/0000-0001-9973-4423

Jeannine Teichert

https://orcid.org/0000-0002-7571-891X

DOI: https://doi.org/10.18290/rns2025.0010

Abstrakt

Niniejszy artykuł prezentuje wyniki analiz imaginariów technologicznej przyszłości z zastosowaniem połączenia trójkąta retorycznego Arystotelesa z matrycą modalności map retorycznych Ravena i Elahiego.

Celem badań była identyfikacja narracji, które kształtują logos, etos i patos trzech grup nadawców komunikujących na ten temat w filmach dokumentalnych: twórców, byłych twórców i krytyków technologii. W badaniu wykorzystano analizę treści wypowiedzi przedstawicieli wszystkich trzech grup w ośmiu krytycznych filmach dokumentalnych z lat 2015-2021 dotyczących przyszłości technologii. Wyodrębniliśmy kluczowe kategorie dla logosu, patosu i etosu każdej grupy mówców. Większość z nich jest dystopijna. Uważamy, że przyszłe badania powinny uwzględnić ciągłą obserwację i krytyczną analizę działań elit technologicznych, celem śledzenia rozwoju i ewentualnego spełnienia wizji.

Słowa kluczowe:

technologie medialne, imaginaria technologiczne, imaginaria socjotechniczne, retoryka przyszłości, retoryka cyfrowa

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Aristotle (1991), On Rhetoric: A Theory of Civic Discourse, trans. G. Kennedy, New York: Oxford University Press.

Barbrook R. and Cameron A. (1996), The Californian Ideology, Science as Culture 6, no. 1, p. 44-72, https://doi.org/10.1080/09505439609526455.

Bareis J. and Katzenbach C. (2022), Talking AI Into Being: The Narratives and Imaginaries of National AI Strategies and Their Performative Politics, Science, Technology, & Human Values 47, no. 5, p. 855-881. https://doi.org/10.1177/01622439211030007.

Binder W. (2019), Social Imaginaries and the Limits of Differential Meaning, Österreichische Zeitschrift für Soziologie 44, no. 2, pp. 17-35. https://doi.org/10.1007/s11614-019-00371-2.

Christof K. (2017), The Citizen Professional, Mediatization, and the Creation of a Public Domain, Culture Unbound 9, no. 3, pp. 279-306. http://doi.org/10.3384/cu.2000.1525.1793279.

Fickers A. (2012), Visibly Audible: The Radio Dial as Mediating Interface, [in:] T. Pinch and K. Bijsterveld (eds.), The Oxford Handbook of Sound Studies, Oxford: Oxford University Press, pp. 411-439, https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195388947.013.1001.

Flichy P. (2007), The Internet Imaginaire. Cambridge, MA: MIT Press.

Hong Sun-ha (2021), Technofutures in Stasis: Smart Machines, Ubiquitous Computing, and the Future That Keeps Coming Back, International Journal of Communication 15, pp. 1940-1960, https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/15697.

Jasanoff S. and Kim S.-H. (2009), Containing the Atom: Sociotechnical Imaginaries and Nuclear Power in the United States and South Korea, Minerva 47, pp. 119-146, https://doi.org/10.1007/s11024-009-9124-4.

Jewitt C., Price S., Mackley K.L., Yiannoutsou, N., and Atkinson D. (2020), Interdisciplinary Insights for Digital Touch Communication, Cham: Springer, https://doi.org/10.1007/978-3-030-24564-1.

Jorge A., Amaral I., and de Matos Alves A. (2022), “Time Well Spent”: The Ideology of Temporal Disconnection as a Means for Digital Well-Being, International Journal of Communication 16, pp. 1551-1572, https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/18148.

Kazansky B. and Milan S. (2021), “Bodies Not Templates”: Contesting Dominant Algorithmic Imaginaries, New Media & Society 23, no. 2, pp. 363-381, https://doi.org/10.1177/1461444820929316.

Lupton D. (2020), Thinking With Care About Personal Data Profiling: A More-Than-Human Approach, International Journal of Communication 14, pp. 3165-3183, https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/13540.

Natale S. and Balbi G. (2014), Media and the Imaginary in History. The Role of the Fantastic in Different Stages of Media Change, Media History 20, no. 2, pp. 203-218, https://doi.org/10.1080/13688804.2014.898904.

Nye, D. (2004), Technological Prediction: A Promethean Problem, [in:] M. Sturken, D. Thomas and S. Ball-Rokeach (eds.), Technological Visions: The Hopes and Fears that Shape New Technologies, Philadelphia: Temple University Press, pp. 159-176.

Raven P. G. and Elahi S. (2015), The New Narrative: Applying Narratology to the Shaping of Futures Outputs, Futures 74, pp. 49-61, https://doi.org/10.1016/j.futures.2015.09.003.

de Sola Pool I., Decker C., Dizard S., Israel K., Rubin P., and Weinstein B. (1977), Foresight and Hindsight: The Case of the Telephone, [in:] I. de Sola Pool (ed.), The Social Impact of the Telephone, Cambridge, MA–London: MIT Press, pp. 127-157.

Sutko D., Lingel J., Adams A., and Rottinghaus A. R. (2016), The Medium Is the Message of the Future: Tyranny of Media in Organizing Our Imaginary, International Journal of Communication 10, pp. 5710-5720, https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/6168.

Taylor C. (2003), Modern Social Imaginaries, Durham, NC: Duke University Press.

Tindale C. W. (2004), Rhetorical Argumentation: Principles of Theory and Practice, Thousand Oaks: SAGE Publications.

Wyatt S. (2021), Metaphors in Critical Internet and Digital Media Studies, New Media & Society 23, no. 2, pp. 406-416, https://doi.org/10.1177/1461444820929324.