Rosyjsko-ukraiński konflikt zbrojny w percepcji polskiego społeczeństwa

Katarzyn Dojwa-Turczyńska

doi:10.18290/rns2023.0016

Data publikacji : 2023-06-20

Tom 51 Nr 2 (2023)

Rosyjsko-ukraiński konflikt zbrojny w percepcji polskiego społeczeństwa

Katarzyn Dojwa-Turczyńska

https://orcid.org/0000-0003-3420-7598

DOI: https://doi.org/10.18290/rns2023.0016

Abstrakt

Celem artykułu jest nakreślenie stosunku społeczeństwa polskiego do rosyjsko-ukraińskiego konfliktu zbrojnego zapoczątkowanego agresją Rosji w dniu 24 lutego 2022 roku. Głównym problemem badawczym jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o percepcję Polaków wydarzeń rozgrywających się na terenie Ukrainy. Tłem rozważań są relacje Polski z Ukrainą i Rosją oraz wydarzenia 2014 roku. Praca opiera się na badaniach niereaktywnych.

Przeprowadzone analizy pokazały silny wpływ wojny na poczucie bezpieczeństwa Polaków. „Antidotum” na obawy jest obecność w NATO oraz posiadanie nowoczesnych sił zbrojnych. Polacy jednoznacznie opowiadają się po stronie Ukrainy, w Rosji widząc agresora. Popierają udzielenie pomocy militarnej, politycznej i humanitarnej. Na tle innych społeczeństw Polacy deklarują stosunkowo silne wsparcie dla Ukrainy, choć z czasem pogorszenie się warunków życia rzutuje na ich postawy i opinie.

Słowa kluczowe:

Rosja, Ukraina, konflikt, wojna, agresja

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Balcerowicz B. (2014-2015), Konflikty zbrojne: Ukraina, wojny talibów, Rocznik Strategiczny, s. 130-140.

Banasik M. (2021), Rywalizacja, presja i agresja Federacji Rosyjskiej. Konsekwencje dla bezpieczeństwa międzynarodowego, Warszawa: Difin.

Błaszczuk-Zawiła M. (red.) (2022), Inwazja Rosji na Ukrainę. Wybrane konsekwencje ekonomiczne i prawne, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, s. 225-227.

Chodubski A. (2012), Stosunki polsko-ukraińskie: granice współpracy na początku lat 90. XX w., Nowa Polityka Wschodnia, nr 1(2), s. 131-150.

Czy zaangażowanie społeczności międzynarodowej w rozwiązanie konfliktu na Ukrainie jest wystarczające? (2014), 134/2014, Warszawa: CBOS, październik 2014.

Dąbrowski Ł.D. (2022), Prawny wymiar pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym, [w:] M. Błaszczuk-Zawiła (red.), Inwazja Rosji na Ukrainę. Wybrane konsekwencje ekonomiczne i prawne, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, s. 187-224.

Delong M. (2020), „Ruski mir” jako narzędzie rosyjskiej ekspansji geopolitycznej na terytorium Ukrainy, Przegląd Geopolityczny, t. 33, s. 50-64.

Dojwa-Turczyńska K. (2016), Stosunek Polaków do migrantów: refleksje socjologiczne w świetle wybranych badań empirycznych, Rocznik Europeistyczny, nr 2, s. 61-82.

Dojwa-Turczyńska K. (2015), Poles’ Sense of Security – Selected Sociological Aspects, Science and Military, nr 1, s. 49-55.

Dojwa-Turczyńska K. (2017), Stosunek Polaków do obecności Polski w NATO: refleksje socjologiczne w świetle badań sondażowych, [w:] P. Turczyński (red.), Bezpieczeństwo europejskie po szczycie NATO w Warszawie, Kraków: Libron, s. 233-264.

Dojwa-Turczyńska K. i Wolska-Zogata I. (2017), Wojska Obrony Terytorialnej w opiniach internautów: wybrane zagadnienia, [w:] J. Buczyński i E. Misterska (red.), W trosce o bezpieczne jutro: reminiscencje i zamierzenia, t. 4, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, s. 13-36.

Horyń W. i Falkowski M. (2020), Wojska Obrony Terytorialnej wczoraj i dziś, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Ile miliardów wydała Polska na wsparcie dla Ukrainy i na uchodźców? PFR podał dane, (27.12.2022), https://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/8618440,pfr-wsparcie-ukraina-polska-wydatki.html [dostęp: 18.01.2023].

Ilu uchodźców z Ukrainy jest w Polsce [AKTUALNE DANE], (27.03.2023), przez Zespół 300Gospodarki 27 stycznia 2023, https://300gospodarka.pl/news/uchodzcy-z-ukrainy-w-polsce-liczba [dostęp: 28.01.2023].

Kasprzycki D.D. (2018), Rosyjska myśl wojskowa i jej przeobrażenia w kontekście zmiany zagrożeń i sposobów wykorzystania potencjału militarnego w XXI wieku, [w:] P. Mickiewicz (red.), Rosyjska myśl strategiczna i potencjał militarny w XXI wieku, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 195-241.

Kasprzycki D.D. (2022), Rosyjska wizja wojny przyszłości. Formuła wykorzystywania instrumentarium koncepcji wojny nowej generacji w oparciu o doświadczenia z działań wobec Ukrainy, Tarnowskie Góry: Inforeditions.

Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, tekst jednolity, ogłoszony obwieszczeniem Przewodniczącego Rady Państwa z dnia 16 lutego 1976 r., http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/kpol/1976.html [dostęp: 1.02.2023].

Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r., Dz.U. 1952, nr 33, poz. 232, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19520330232/O/D19520232.pdf [dostęp: 1.02.2023].

Kuźniar R. (26.05.2022), Agresja Rosji na Ukrainę, PAUza Akademicka. Tygodnik Polskiej Akademii Umiejętności, 14, nr 603.

Lewicki B. (oprac.) (16.01.2023), Kto najbardziej pomógł uchodźcom z Ukrainy? Sondaż w dziewięciu państwach UE wyraźnie wskazał jeden kraj, https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/8637781euroskopia-badanie-pomoc-uchodzcom-ukraina-polska-ibris.html [dostęp: 20.01.2023].

Mankes J. (2022), Reakcja – po 24 lutego 2022 roku – państw członkowskich ONZ na forum Organizacji i jej organów głównych na zbrojną agresję Rosji przeciw Ukrainie, [w:] M. Błaszczuk-Zawiła (red.), Inwazja Rosji na Ukrainę. Wybrane konsekwencje ekonomiczne i prawne, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, s. 151-185.

Marszałek M. (2020), Konflikty zbrojne w XXI wieku, [w:] M. Marszałek, M. Gębska, D. Majchrzak i M. Borys (red.), Podstawy bezpieczeństwa międzynarodowego. Wymiar militarny i konfliktów zbrojnych, część 1, Warszawa: Difin, s. 16-43.

Mironowicz E. (2012), Wschód czy Zachód? Dylematy ukraińskich elit politycznych w okresie prezydentury Leonida Kuczmy, [w:] M. Bieńkowska i A. Sadowski (red.), Polityka wielokulturowości a migracje, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 87-101.

Motyka G. (2011), Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”. Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

O stosunkach Polski z Rosją i Niemcami (grudzień 1993), 50/93, Warszawa: OBOP.

O sytuacji na Ukrainie i polskiej pomocy dla wschodniego sąsiada (luty 2015), 22/2015, Warszawa: CBOS.

O sytuacji na Ukrainie przed wyborami prezydenckimi (maj 2014), 78/14, Warszawa: CBOS.

Obawy i oczekiwania Polaków (marzec 2022), 35/2022, Warszawa: CBOS.

Oceny działalności instytucji publicznych we wrześniu (październik 2022), nr 129/2022, Warszawa: CBOS.

Od czego zależy bezpieczeństwo państwa? (marzec 2022), nr 48/2022, Warszawa: CBOS.

One Year in Global Public Opinion About the War in Ukraine Has Remained Remarkably Stable (23.01.2023), https://www.ipsos.com/en/war-in-ukraine-january-2023 [dostęp: 28.01.2023].

Opinie i odczucia wobec przemian na terytorium byłego ZSRR (styczeń 1992), BS/59/6.92, Warszawa: CBOS.

Opinie o bezpieczeństwie narodowym (styczeń 2014), 18/2014, Warszawa: CBOS.

Pacek B. (2018), Wojna hybrydowa na Ukrainie, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.

Paź B. (red.) (2011), Prawda historyczna a prawda polityczna w badaniach naukowych. Ludobójstwo na Kresach południowo-wschodniej Polski w latach 1939-1946, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Podvorna O. (2015), Wspólnota zachodnia wobec rozwiązywania konfliktu na Ukrainie, Wschód Europy, nr 1(2), s. 183-210.

Polacy o bezpieczeństwie narodowym i NATO (kwiecień 2014), 48/2014, Warszawa: CBOS.

Polacy o stosunkach polsko-rosyjskich i polityce wschodniej Polski (maj 2014), 77/2014, Warszawa: CBOS.

Polacy o wojnie na Ukrainie i Rosjanach (wrzesień 2022), 114/2020, Warszawa: CBOS.

Polacy o wojnie na Ukrainie i zagrożeniu bronią jądrową (październik 2022), 136/2022, Warszawa: CBOS.

Polacy o wsparciu dla walczącej Ukrainy (kwiecień 2022), 54/2022, Warszawa: CBOS.

Polacy wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę (marzec 2022), 38/2022, Warszawa: CBOS.

Polacy wobec rozpadu ZSRR (październik 1991), BS/370/96/91, Warszawa: CBOS.

Polacy wobec wojny na Ukrainie i ukraińskich uchodźców (styczeń 2023), 12/23, Warszawa: CBOS.

Polacy o wojnie na Ukrainie i zaangażowaniu NATO (grudzień 2022), 162/222, Warszawa: CBOS.

Prezes ZUS: Mamy około 1,5 mln uchodźców z Ukrainy w rejestrach PESEL (4.01.2023), https://gospodarka.dziennik.pl/praca/artykuly/8626459,zus-uchodzcy-pesel-ukraina.html [dostęp: 28.01.2023].

Public Opinion Survey Residents of Ukraine, 19-30.11.2015, Center For Insights Survey Research, Government of Canada, https://www.iri.org/wp-content/uploads/2016/01/2015_11_national_oversample_en_combined_natl_and_donbas_v3.pdf [dostęp: 28.01.2023].

Ray J. (19.10.2022), Ukrainians Denounce Kremlin, Pivot to U.S., https://news.gallup.com/poll/403490/ukrainians-denounce-kremlin-pivot.aspx [dostęp: 28.01.2023].

Reinhart RJ Russia’s Leadership Not Highly Popular Before Ukraine War (15.04.2022), https://news.gallup.com/poll/391775/russia-leadership-not-highly-popular-ukraine-war.aspx [dostęp: 28.01.2023].

Reinhart RJ, U.S. Public Sees Russia-Ukraine Conflict as Critical Threat (25.02.2022), https://news.gallup.com/poll/390140/public-sees-russia-ukraine-conflict-critical-threat.aspx [dostęp: 28.01.2023].

Rogacin W. (2022), Zełenski. Biografia, Warszawa: Wielka Literatura.

Rybak A. (2017), Ustawy dekomunizacyjne na Ukrainie, Wschód Europy, nr 2, s. 29-41.

Sitek W. (2007), Między rynkiem a civil society: konteksty badań socjologicznych, Warszawa: Scholar.

Stosunek do Rosjan i Amerykanów (maj 1986), 13/401, Warszawa: OBOP.

Stosunek do uchodźców po atakach terrorystycznych w Paryżu (grudzień 2015), 172/2015, Warszawa: CBOS.

Stosunek do przyjmowania uchodźców (grudzień 2016), 196/2016, Warszawa: CBOS.

Stosunek do uchodźców w kontekście kryzysu imigracyjnego w Europie (wrzesień 2015), 122/2015, Warszawa: CBOS.

Stosunek do uchodźców w krajach Grupy Wyszehradzkiej (listopad 2015), 151/2015, Warszawa: CBOS.

Stosunek do Wojsk Obrony Terytorialnej (marzec 2017), 27/2027, Warszawa: CBOS.

Stosunek Polaków do innych narodowości oraz wyobrażenia o ich stosunku do nas. Preferowane kierunki współprac gospodarczej i politycznej (wrzesień 1993), BS 134/111/93, Warszawa: CBOS.

Stosunek Polaków do innych państw oraz wyobrażenia o uczuciach innych narodów do Polski (lipiec 1992), BS 341/50/92, Warszawa: CBOS.

Stosunek Polaków do innych państw. Komunikat z badań (luty 1991), BS79/27/91, Warszawa: CBOS.

Stosunek Polaków do stron ukraińskiego konfliktu (lipiec 2014), 03/2014, Warszawa: CBOS.

Turczyński P. (2017), Potencjał militarny Europy Środkowej – znaczenie w systemie NATO, relacje w obrębie Unii Europejskiej, w kręgu własnym i globalnym, Wschodnioznawstwo, s. 57-71.

Twitter SG (27.01.2023), https://twitter.com/Straz_Graniczna/status/1618865299792736259?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1618865299792736259%7Ctwgr%5E94ba8ee770082d82d171a2a503e3872cdd4d2cb3%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2F300gospodarka.pl%2Fnews%2Fuchodzcy-z-ukrainy-w-polsce-liczba.

War in Ukraine: The View of Europeans, Voice Of The People™ Survey (25.03.2022), Public Opinion poll in 24 EU countries plus Switzerland, 03/24/2022, https://www.gallup-international.com/fileadmin/user_upload/surveys_and_news/2022/PA_Charts_GI_Ukraine_25032022.pdf [dostęp: 27.01.2023].

Wydarzenia na Ukrainie a poczucie zagrożenia w Europie Środkowo-Wschodniej (maj 2014), 59/2014, Warszawa: CBOS.

Załęcki J. (2017), Postawy Polaków wobec Rosjan i Ukraińców w kontekście współczesnych konfliktów politycznych, Rocznik Nauk Społecznych, t. 9(45), nr 2, s. 155-175.

Zaufanie społeczne (marzec 2022), 37/2022, Warszawa: CBOS.