Przemoc, przymus i eskalacja we współczesnej rywalizacji strategicznej

Mirosław Banasik

doi:10.18290/rns2024.0001

Data publikacji : 2024-03-04

Tom 52 Nr 1 (2024)

Przemoc, przymus i eskalacja we współczesnej rywalizacji strategicznej

Mirosław Banasik

https://orcid.org/0000-0002-9358-1240

DOI: https://doi.org/10.18290/rns2024.0001

Abstrakt

Celem badań było wyjaśnienie i scharakteryzowanie znaczenia przemocy, przymusu i eskalacji we współczesnej rywalizacji strategicznej. Główny problem badawczy wyartykułowano pytaniem: w czym wyraża się i charakteryzuje się przemoc, przymus i eskalacja we współczesnej rywalizacji strategicznej? W procesie badawczym wykorzystano analizę i krytykę literatury, obserwację nieuczestniczącą oraz studium przypadków. W rezultacie przeprowadzonych badan ustalono, że w rywalizacji strategicznej zawsze jest obecna przemoc i przymus. Są one swoistymi narzędziami oddziaływania międzynarodowego do osiągania określonych celów politycznych. Przymus jest użyciem siły w sposób ograniczony, demonstracją siły, lub użyciem sił zbrojnych i prowadzenie starcia zbrojnego. Przymus zawiera w sobie odstraszanie i wymuszanie. Eskalacja to wzrost intensywności lub zakresu sporu albo konfliktu pomiędzy dwiema stronami, który przekracza próg uznawany za istotny przez jednego lub więcej jego uczestników. Eskalacja jest zjawiskiem interaktywnym, zachodzącym pomiędzy dwoma (lub więcej) stronami konfliktu, które dążą do uzyskania jednostronnej przewagi. Eskalacji zapobiega się poprzez odstraszanie strategiczne lub posiadanie dominacji eskalacyjnej.

Słowa kluczowe:

rywalizacja strategiczna, przemoc, przymus, eskalacja, konflikt, wojna

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adams T.M. (2014), Chronic Violence and Non-Conventional Armed Actors: a Systemic Approach, The Norwegian Peacebuilding Resource Centre.

Alford L.D. (2000), Cyber Warfare: Protecting Military Systems, Acquisition Review Quarterly 7, nr 2, s. 101-120.

Barno D. i Bensahel N. (2015), Fighting and Winning in the “Gray Zone”, War on Rocks, https://warontherocks.com/2015/05/fighting-and-winning-in-the-gray-zone/ [dostęp: 27.10.2023].

Biddle T.D. (2015), Strategy and Grand Strategy: What Students and Practitioners Need to Know, Carlisle Barracks, PA: Strategic Studies Institute and U.S. Army War College Press.

Blechman B., Siebens J. i Sisson M.W. (2020), Military Coercion and US Foreign Policy: The Use of Force Short of War. Examining the use of the U.S. military force as a coercive tool, using lessons drawn from the post-Cold War era (1991–2018), Abingdon: Routledge.

Bosio N.J. (2018), Understanding war’s theory: What military theory is, where it fits, and who influences it?, Canberra: Australian Army Research Centre.

Brauss H., Stoicescu K. i Lawrenc T. (2020), Capability and Resolve Deterrence, Security and Stability in the Baltic Region, International Centre for Defence and Security, https://icds.ee/en/ capability-and-resolve-deterrence-security-and-stability-in-the-baltic-region/ [dostęp: 27.10.2023].

Breaking Cycles of Violence: Key Issues In Armed Violence Reduction. OECD, https://www.oecd. org/dac/conflict-fragility-resilience/docs/48913388.pdf, [dostęp: 27.10.2023].

Briscoe I. (2015), A Violent Compound: Competition, Crime and Modern Conflict (NOREF Report), Oslo: The Norwegian Peacebuilding Resource Centre.

Carment D. i Belo D. (2018), War’s Future: The Risks and Rewards of Grey Zone Conflict and Hybrid Warfare, Canada: Canadian Global Affairs Institute.

Charters E., Houllemare M. i Wilson P.H. (2020), A Global History of Early Modern Violence, Manchester: Manchester University Press.

Clausewitz C. (1985), O wojnie, Lublin: Wydawnictwo Test.

Dworecki S. (2002), Zagrożenia bezpieczeństwa państwa, Warszawa: AON.

Giles K. (2020), Missiles Are Not the Only Threat, [w:] M. Jonsson, R. Dalsjö (red.), Beyond Bursting Bubbles – Understanding the Full Spectrum of the Russian A2/AD Threat and Identifying Strategies for Counteraction, Sztokholm: FOI.

Hellestveit C. (2015), Tribes, Thugs, Terrorists and the Law: can Non-Conventional Armed Violence be Regulated? (NOREF Report), Oslo: The Norwegian Peacebuilding Resource Centre.

Joint Doctrine Note 1-19: Competition Continuum. (2019), Waszyngton: Joint Chiefs of Staff.

Joint Doctrine Note 2-19: Strategy. (2019), Waszyngton: Joint Chiefs of Staff..

Kapusta P. (2015), The Gray Zone, U.S. Special Operations Command White Paper, https://info. publicintelligence.net/USSOCOM-GrayZones.pdf [dostęp: 27.10.2023].

Kitler W. (2020), Bezpieczeństwo narodowe. Teoria i praktyka, Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Obronnej.

Land Warfare Doctrine 1: The Fundamentals of Land Power. (2014), Canberra: Australian Army Research Centre, https://researchcentre.army.gov.au/sites/default/files/2020-01/lwd-1_b5_190914.pdf [dostęp: 23.10.2023].

Lawrence M. (2019), Violence, Conflict, and World Order: Rethinking War with a Complex Systems Approach. Rozprawa doktorska, University of Waterloo.

Levy J.S. (2008), Deterrence and Coercive Diplomacy: The Contributions of Alexander George, Political Psychology 29, nr 4, s. 537-552.

Long A. (2008), Deterrence-From Cold War to Long War. Lessons from Six Decades of RAND Research, Santa Monica, CA: RAND Corporation.

Mason G. (2019), A new model for strategic competition, https://theforge.defence.gov.au/sites/ default/files/competition_prism_by_grant_mason.pdf [dostęp: 27.09.2022].

Mazar M.J. (2015), Mastering The Gray Zone: Understanding A Changing Era of Conflict, Carlisle: USAWC Press.

Mazarr M.J., Arthur C., Demus A., Frederick B., Nader A., Pezard S., Thompson J.A. i Treyger E. (2018), What Deters and Why. Exploring Requirements for Effective Deterrence of Interstate Aggression, Santa Monica, CA: RAND Corporation.

McCoy K. (2018), Competition, Conflict, and Mental Models of War: What You Need to Know about Multi-Domain Battle, Modern War Institute, https://mwi.usma.edu/competition-conflict-mental-models-war-need-know-multi-domain-battle/ [dostęp: 23.10.23].

McGraw G. (2013), Cyber War is Inevitable (Unless We Build Security In), Journal of Strategic Studies 36, nr 1, s. 109-119. https://doi.org/10.1080/01402390.2012.742013

Morgan F.E. (2012), Dancing with the Bear Managing Escalation in a Conflict with Russia, IFRI: Institut Français des Relations Internationales. Proliferation Papers, nr 40.

Morgan F.E., Mueller K.P., Medeiros E.S., Pollpeter K.L. i Cliff R. (2008), Dangerous Thresholds. Managing Escalation in the 21st Century, Santa Monica, CA: RAND Corporation.

North D.C., Wallis J.J. i Weingast B.R. (2009), Violence and Social Orders. A Conceptual Framework for Interpreting Recorded Human History, Cambridge: Cambridge University Press.

Pfaff T. (2022), Coercing Effectively: Rethinking the Logic and Grammar of International Competition After Russia’s Invasion of Ukraine, Modern War Institute, https://mwi.westpoint. edu/coercing-effectively-rethinking-the-logic-and-grammar-of-international-competition-after- russias-invasion-of-ukraine/ [dostęp: 23.10.23].

Pia E. i Die T. (2006), Conflict and Human Rights: A Theoretical Framework. SHUR Working Paper Series, Birmingham: University of Birmingham.

Raine J. (2019), War or Peace? Understanding the Grey Zone, The International Institute for Strategic Studies, https://www.iiss.org/online-analysis/online-analysis//2019/04/understanding-the-grey-zone [dostęp: 23.10.23].

Schelling T.C. (2008), Arms and Influence, New Haven: Yale University Press.

Shakarian P., Shakarian J. i Ruef A. (2013), Introduction to Cyberwarfare. A Multidisciplinary Approach. Amsterdam: Syngress.

SIPRI Yearbook 2022. Armaments, Disarmament and International Security. (2022), Oxford: Oxford University Press.

Steiner H. (2017), Cyber Operations, legal rules and state practice – Authority and control in international humanitarian law. Praca magisterska, Stockholm University.

Stone J. (2013), Cyber War Will Take Place!, The Journal of Strategic Studies 36, nr 1, s. 101-108. https://www.doi.org/10.1080/01402390.2012.730485

Sullivan P.L. (2007), War Aims and War Outcomes: Why Powerful States Lose Limited Wars, Journal of Conflict Resolution 51, nr 3, s. 496-524. https://www.doi.org/10.1177/0022002707300187

Sweijs T., Usanov A. i Rutten R. (2016), Back to the Brink: Escalation and Interstate Crisis, Haga: The Hague Centre for Strategic Studies.

Turner M. (2013), Is There Such a Thing as a Violent Act in Cyberspace?, http://www.pem. cam.ac.uk/wp-content/uploads/2013/04/Is-there-such-a-thing-as-violence-in-cyberspace.pdf [dostęp: 23.10.2023].