Postmodern Youth and the New Leisure Culture

Paweł Kuczyński

doi:10.18290/rns2025.0046

Data publikacji : 2025-12-29

Tom 53 Nr 4 (2025)

Młodzież ponowoczesności i nowa kultura czasu wolnego

Paweł Kuczyński

https://orcid.org/0000-0003-3819-2346

DOI: https://doi.org/10.18290/rns2025.0046

Abstrakt

Artykuł analizuje nowe praktyki spędzania czasu wolnego wśród współczesnej młodzieży z globalnej Północy, ze szczególnym uwzględnieniem pokolenia Alfa, urodzonego w XXI wieku. Wskazuje na potrzebę radykalnej rewizji sposobu, w jaki badacze konceptualizują czas wolny, ponieważ tradycyjny podział między obowiązkami zawodowymi lub szkolnymi a relaksem przestaje mieć zastosowanie. Współczesna młodzież, nierozstająca się ze smartfonem, dostosowuje się do zdigitalizowanego świata, w którym brak pracy może stać się równie poważnym problemem jak nadmiar czasu wolnego. Tendencje ponowoczesne już dziś zacierają granicę między obowiązkiem a przyjemnością, kwestionując utrwaloną zasadę „najpierw obowiązek, potem przyjemność”. Szczególnego zainteresowania badawczego wymagają tzw. twórcy cyfrowi – niegdyś wąska elita artystów i specjalistów, dziś rozległe społeczności aktywnych użytkowników Internetu, nieustannie produkujących obrazy, filmy, muzykę i teksty.

Słowa kluczowe:

młodzież ponowoczesności, rozrywka, wspólnota doświadczenia technologicznego, pokolenie Alfa, nowa kultura czasu wolnego

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Kuczyński, P. (2025). Młodzież ponowoczesności i nowa kultura czasu wolnego. Roczniki Nauk Społecznych, 53(4), 53–68. https://doi.org/10.18290/rns2025.0046

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Abidin C. (2020), Mapping Internet Celebrity on TikTok: Exploring Attention Economies and Visibility Labours, Cultural Science Journal 12, no. 1, pp. 77-103. https://doi.org/10.5334/csci.140

Bartnik K. (2023), Analiza rynku ekonomii twórców, IMKER.pl, https://imker.pl/raporty/raport-2023/

Bauman Z. (2007), Consuming Life, Cambridge: Polity Press.

Bourdieu P. (2005), Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, trans. P. Biłos, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Digital Youth Index 2023, Digitalyouthindex.uk, https://digitalyouthindex.uk/wp-content/uploads/2023/11/Digital-Youth-Index-2023-report.pdf.

Duffy B.E., Poell T., and Nieborg D.B. (2019), Platform Practices in the Cultural Industries: Creativity, Labor, and Citizenship, Social Media + Society 5, no. 4. https://doi.org/10.1177/2056305119879672

Dumazedier J. (1967), Toward a Society of Leisure, New York: Free Press.

Edgell S. (2006), The Sociology of Work: Continuity and Change in Paid and Unpaid Work, London: Sage.

Erikson E.H. (1997), Dzieciństwo i społeczeństwo, trans. P. Hejmej, Poznań: Rebis.

Fisher M. (2020), Realizm kapitalistyczny. Czy nie ma alternatywy?, trans. A. Karalus, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.

Gandini A. (2016), The Reputation Economy: Understanding Knowledge Work in Digital Society, London: Palgrave Macmillan.

Graeber D. (2019), Bullshit Jobs: A Theory, London: Penguin Books.

Harari Y.N. (2018), 21 Lekcji na XXI wiek, trans. M. Romanek, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Isaacson W. (2014), The Innovators, London: Simon & Schuster.

Jarczyńska J. (2021), Tożsamość młodzieży w świecie mediów cyfrowych, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Kuczyński P. (2022), Toxic Masculinity – Polish Football Fans as a Far-Right Political Actor, [in:] P. Kuczyński (Ed.), The Virus of Radicalization, Warszawa: Collegium Civitas Press, pp. 189-208.

Maffesoli M. (2012), Rytm życia. Wariacje na temat świata wyobraźni ponowoczesnej, trans. A. Karpowicz, Kraków: NOMOS.

Mannheim K. (1928), Das Problem der Generationen, München: Duncker & Humblot.

NASK (2023), Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów i rodziców, NASK.pl, https://www.nask.pl/magazyn/nastolatki-3-0-raport-z-ogolnopolskiego-badania-uczniow-i-rodzicow.

Oldenburg R. (1999), The Great Good Place. Cafes, Coffee Shops, Bookstores, Bars, Hair Salons, and Other Hangouts at the Heart of a Community, New York: Marlowe.

Parker S. (1971), The Future of Work and Leisure, London: MacGibbon & Kee.

Pine B. J. and Gilmore J. H. (1999), The Experience Economy, Brighton, MA: Harvard Business Review Press.

Rifkin J. (1995), The End of Work, New York: Putnam Book.

Roberts K. (1999), Leisure in Contemporary Society. Wallingford: CABI.

Rojek C. (2000), Leisure and Culture, London: Palgrave Macmillan.

Shannon H., Bush K., Villeneuve P.J., Hellemans K.G.C., and Guimond S. (2022), Problematic Social Media Use in Adolescents and Young Adults, JMIR Mental Health 9, no. 4, e33450. https://doi.org/10.2196/33450

Stebbins R.A. (2007), Serious Leisure: A Perspective for Our Time. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers.

Stransky M.J. (2024), The Rise and Fall of the Human Mind, Prague: Improovio.

Szlendak T. and Pietrowicz K. (2005), Kultura konsumpcji jako kultura wyzwolenia? Między krytyką konsumeryzmu a społeczeństwem opartym na modzie, Kultura i Społeczeństwo 49, no. 3, pp. 85-108. https://doi.org/10.35757/KiS.2005.49.3.5

Tokarczuk O. (2018), The Tender Narrator, Nobelprize.org, https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2018/tokarczuk/lecture.

Weber M. (2018), Szkice z socjologii religii, trans. J. Propkopiuk, H. Wandowski, Kraków: Wydawnictwo Vis-à-vis Etiuda.