Miasto i uniwersytet. Lublin w relacji z podróży po Polsce ks. Wacława Kruszki w 1923 r.

Paweł Sieradzki

doi:10.18290/teka24.19

Data publikacji : 2024-07-04

Tom 6 Nr Specjalny (2024)

Miasto i uniwersytet. Lublin w relacji z podróży po Polsce ks. Wacława Kruszki w 1923 r.

Paweł Sieradzki

https://orcid.org/0000-0001-5583-2937

DOI: https://doi.org/10.18290/teka24.19

Abstrakt

W 1923 r. proboszcz parafii św. Wojciecha w Milwaukee ks. Wacław Kruszka wracając z Rzymu, gdzie przedstawił papieżowi Piusowi XI i Kurii Rzymskiej memoriał w sprawie mianowania polskich biskupów w Stanach Zjednoczonych, odbył podróż do stolic biskupich w Polsce. Przybył również do Lublina. W czasie jednodniowego pobytu ten znany historyk Polonii amerykańskiej odwiedził najważniejsze miejsca w ówczesnym Lublinie. Odbył także spotkania z lubelskimi biskupami – ordynariuszem Marianem Fulmanem i sufraganem Adolfem Jełowickim, prosząc ich o opinię i wsparcie dla problemu, który od lat nurtował polskich katolików w Stanach Zjednoczonych. Zwiedził uniwersytet, zamek i kościół oo. Dominikanów oraz miejsce, gdzie rozpoczynano budowę jezuickiego kolegium Bobolanum. Relację z pobytu w Polsce wysyłał jako korespondent do prasy polonijnej w USA oraz wydał ją jako osobną pozycję książkową.

Słowa kluczowe:

Wacław Kruszka, Lublin, Katolicki Uniwersytet Lubelski, emigracja polska, Stany Zjednoczone

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bender R., Katolicki Uniwersytet Lubelski w życiu Lublina i regionu, w: Dzieje Lubelszczyzny, red. T. Mencel, t. 5, Warszawa 1986, s. 61-103.

Bloch C., Katolicki Uniwersytet Lubelski a Polonia w świecie, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wybrane zagadnienia z dziejów Uczelni, red. G. Karolewicz, M. Zahajkiewicz, Z. Zieliński, Lublin 1992, s. 285-318.

Błotnicka-Mazur E., Wielki pożar i sprawa przebudowy poczty lubelskiej na łamach lokalnej prasy, w: Budynek Poczty Głównej w Lublinie – przeszłość i teraźniejszość, red. Z. Nestorowicz, Lublin 2006, s. 69-76.

Bolek F., Who’s Who in Polish America. A Biographical Directory of Polish-American Leaders and Distinguished Poles Resident in the Americas, New York 1943.

Bonikowski S., The Polish Press in Wisconsin, „Polish American Studies” 2 (1945), nr 1-2, s. 12-23.

Dzieje Archidiecezji Lubelskiej (1805-2005), red. M.T. Zahajkiewicz, Lublin 2005.

German F., Kruszka Wacław, w: Polski słownik biograficzny, red. E. Rostworowski, t. 15, Kraków 1970, s. 437-439.

Grzebień L., Kruszka Wacław, w: Słownik polskich teologów katolickich, red. L. Grzebień, t. 6, Warszawa 1983, s. 214-215.

Grzebień L., Wydział Teologiczny Bobolanum w Lublinie (1926-1939), w: Dzieje Lubelszczyzny, red. T. Mencel, t. 5, Warszawa 1986, s. 189-209.

Karolewicz G., Szymański Antoni, w: Encyklopedia 100-lecia KUL, red. E. Gigilewicz, t. 2, Lublin 2018, s. 444.

Krzykała S., W Polsce niepodległej 1918-1939, w: Dzieje Lubelszczyzny, red. T. Mencel, t. 1, Warszawa 1974, s. 737-790.

Kuzniewski A.J., “Jesteśmy Polakami”. Wenceslaus Kruszka and the Value of America’s Polish Heritage, „Polish American Studies” 44 (1987), nr 2, s. 25-41.

Madaj M.J., The Polish Immigrant, the American Catholic Hierarchy, and Father Wenceslaus Kruszka, „Polish American Studies” 26 (1969), nr 1, s. 16-29.

Marczewski J., Ks. Adolf Józef Bożeniec Jełowicki (1863-1937). Pierwszy Polak w jerozolimskiej szkole biblijnej, „Biblical Annals” 10 (2020), nr 1, s. 115-127.

Mikoś S.G., Poles in Wisconsin, Madison 2012.

Piwowarska M., Surmacz M., Spacerem po Krakowskim Przedmieściu, w: Krakowskie Przedmieście. W 450-lecie Unii Lubelskiej, red. R. Niedźwiadek, Lublin 2019, s. 271-308.

Pula J.S., Kruszka Michael, w: The Polish American Encyclopedia, ed. J.S. Pula, Jefferson 2011, s. 249-250.

Pula J.S., Kruszka Wacław, w: The Polish American Encyclopedia, ed. J.S. Pula, Jefferson 2011, s. 250-251.

Pula J.S., Wacław Kruszka. A Polonia Historian in Perspective, „Polish American Studies” 44 (1987), nr 2, s. 57-69.

Radzik T., American Polonia, the Issue of Polish American Catholic Bishops and Polish Government, 1918-1926, w: Ethnicity, culture, city. Polish-Americans in the USA. Cultural aspects of urban life, 1870-1950 in comparative perspective, eds. T. Gladsky, A. Walaszek, M.M. Wawrykiewicz, Warszawa 1998, s. 194-205.

Radzik T., Rzymska misja ks. Wacława Kruszki i jej okoliczności, „Przegląd Polonijny” 30 (2004), z. 4, s. 57-73.

Rulka K., Fulman Marian Leon, w: Słownik polskich teologów katolickich, red. L. Grzebień, t. 5, Warszawa 1983, s. 412-416.

Sieradzki P., Przetrwać kryzys. Uniwersytet Lubelski w latach rektoratu o. Jacka Woronieckiego (1922-1924) oraz bpa Czesława Sokołowskiego (1924-1925), w: Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918-2018, t. 1: 1918-1944, red. G. Bujak, Lublin 2019, s. 73-114.

Skendzel E.A., Who Was Wenceslaus Kruszka?, „U.S. Catholic Historian” 1 (1981), nr 2, s. 61-67.

Stopniak F., Jełowicki Adolf Józef, w: Słownik polskich teologów katolickich, red. L. Grzebień, t. 5, Warszawa 1983, s. 596-598.

Swastek J., A Critical Examination of Father Kruszka’s “History a Polska w Ameryce”, „Polish American Studies” 14 (1957), nr 3-4, s. 103-110.

Syski A., The Nestor of Polish Historians in America. Reverend Waclaw Kruszka, „Bulletin of the Polish Institute of Arts and Sciences in America” 3 (1944), nr 1, s. 102-110.

Walaszek A., Kruszka Wacław, w: Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, t. 3, red. K. Dopierała, Toruń 2004, s. 62.

Walewander E., Kneblewski Wacław, w: Encyklopedia 100-lecia KUL, red. E. Gigilewicz, t. 1, Lublin 2018, s. 489-490.

Wodzianowska I., Deo et Patrie. Rektor ks. Idzi Radziszewski (1918-1922) – uczony i dzieło, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918-2018, t.1: 1918-1944, red. G. Bujak, Lublin 2019, s. 21-71.

Ziółek J., Podstawy egzystencji KUL, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wybrane zagadnienia z dziejów Uczelni, red. G. Karolewicz, M. Zahajkiewicz, Z. Zieliński, Lublin 1992, s. 95-112.

Żuk-Orysiak J. Historia konserwacji malowideł bizantyńsko-ruskich z kaplicy Trójcy Świętej w Lublinie, „Roczniki Humanistyczne” 62 (2014), z. 7, s. 53-75.