Przesłanie pastora Karola Diehla do współwyznawców w sprawie wojny z Rosją 1812 r.

Ewa M. Ziółek

doi:10.18290/teka24.13

Data publikacji : 2024-07-04

Tom 6 Nr Specjalny (2024)

Przesłanie pastora Karola Diehla do współwyznawców w sprawie wojny z Rosją 1812 r.

Ewa M. Ziółek

https://orcid.org/0000-0001-5058-8015

DOI: https://doi.org/10.18290/teka24.13

Abstrakt

Prezentowany artykuł przybliża mało znany dokument z pamiętnego roku 1812. Jest to odezwa do duchowieństwa ewangelickiego w Polsce. Jej autor, pastor Karol Diehl, przełożony zborów ewangelicko-reformowanych w Księstwie Warszawskim, napisał ją realizując zapis artykułu 8. Aktu Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego, który wzywał społeczeństwo do składania akcesów do Konfederacji. Na przełożonych wszystkich wyznań nakładał natomiast obowiązek poinformowania wiernych i zachęcenia ich do tego dzieła. Odezwa napisana została w duchu patriotycznym i z nadzieją, że zwycięska wojna z Rosją przyniesie powrót „szczęśliwych czasów”, za jakie Diehl uważał okres Rzeczypospolitej u szczytu potęgi – w drugiej połowie XVI wieku. Były to dla niego czasy tolerancji, rozwoju i powszechnego pokoju.

Słowa kluczowe:

Konfederacja Generalna Królestwa Polskiego w 1812 r., wojna z Rosją w 1812 r., ewangelicy w Księstwie Warszawskim, pastor Karol Diehl

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bem K., Słownik biograficzny duchownych ewangelicko-reformowanych. Pastorzy i diakonisy Jednoty Małopolskiej i Jednoty Warszawskiej 1815-1939, Warszawa 2015.

Bobkowska W., Diehl Karol Bogumił, w: Polski słownik biograficzny, t. 5, red. W. Konopczyński, Kraków 1939-1946, s. 156-157.

Czubaty J., Księstwo Warszawskie (1807-1815), Warszawa 2011.

Dąbrosz-Drewnowska P., Przedmowa do wydania polskiego, w: D. Pradt, Historia ambasady w Wielkim Księstwie Warszawskim w roku 1812, Oświęcim 2016, s. 5-40.

Drosio M., Najwyższe władze Księstwa Warszawskiego wobec ludności niemieckiej w jego granicach, w: Ojczyzna i wolność. Prace ofiarowane Profesorowi Janowi Ziółkowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. A. Barańska, W. Matwiejczyk, E.M. Ziółek, Lublin 2000, s. 463-477.

Grochulska B., Księstwo Warszawskie, Warszawa 1991.

Kallas M., Sejmy na zamku w czasach Księstwa Warszawskiego (1809, 1811, 1812), Warszawa 1987.

Kubis P., Nowoczesność czy tradycja? Konfederacja Generalna Królestwa Polskiego 1812 roku, w: Studia nad epoką napoleońską, t. 2, red. M. Baranowski, Oświęcim 2016, s. 150-213.

Lewalski K., Stegner T., Kościoły, wyznania, wspólnoty i związki religijne w Królestwie Polskim (1815-1914), Gdańsk 2022.

Madziar D., „Królestwo Polskie przywrócone” – oczekiwania współczesnych wobec konfederacji generalnej Królestwa Polskiego 1812-1813, „Meritum” 8 (2016), s. 113-130.

Nawrot D., Litwa i Napoleon w 1812 r., Katowice 2008.

Przygodzki J., „Powstanie więc Polska, co ja mówię? Jest już Polska, a raczej nigdy ona być nie przestała...”. Stracone szanse Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego na odzyskanie suwerenności państwowej, w: Zgromadzenia stanowe i organy przedstawicielskie w dziejach. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Marianowi Józefowi Ptakowi, red. J. Koredczuk, P. Wiązek, Wrocław 2020, s. 353-366.

Stegner T., Ewangelicy ziem polskich XIX wieku. Sylwetki wybitnych postaci, Gdańsk 2008.

Stegner T., Polonizacja Niemców – ewangelików w Królestwie Polskim 1815-1914, „Przegląd Historyczny” 80 (1989), z. 2, s. 301-315.

Willaume J., Fryderyk August jako książę warszawski (1807-1815), Poznań 1939.

Willaume J., Fryderyk August wobec sprawy polskiej w 1812 r., „Kwartalnik Historyczny” 50 (1936), z. 3, s. 427-441.

Winiarz A., Szkolnictwo Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (1807-1831), Lublin 2002.

Ziółek E.M., Między tronem i ołtarzem. Kościół i państwo w Księstwie Warszawskim, Lublin 2012.

Ziółek E.M., Ojczyzna z popiołów powstała! – wyprawa na Moskwę 1812 r. w listach pasterskich biskupów i wybranych kazaniach, „Teka Komisji Historycznej PAN Oddz. w Lublinie” 9 (2012) s. 126-141.