Znaczenie mediów etnicznych dla mniejszości polskiej w Litwie

Agata Chutnik

doi:10.18290/sp2344.2

Data publikacji : 2023-11-21

Tom 44 (2023)

Znaczenie mediów etnicznych dla mniejszości polskiej w Litwie

Agata Chutnik

https://orcid.org/0000-0002-5915-8641

DOI: https://doi.org/10.18290/sp2344.2

Abstrakt

Artykuł dotyczy mediów etnicznych, produkowanych dla mniejszości i przez mniejszość narodową. W szczególności interesuje mnie rola mediów etnicznych w kontekście funkcjonowania mniejszości narodowej posiadającej własne państwo, a zatem takiej jak m.in. mniejszość polska w różnych krajach. W artykule przedstawiam modelowe ujęcie mediów etnicznych, aby skonfrontować je z sytuacją mediów aktualną dla części skupisk Polaków należących do mniejszości polskiej zagranicą, szczególnie z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. W ramach uniwersalnego podejścia odnoszę się do głównych sposobów finansowania mediów mniejszości i ich konsekwencji, szerokiego wachlarza funkcji mediów etnicznych, a także niezbędnych warunków, aby osiągnęły one swoje różnorodne cele wpływające na rozwój mniejszości. Ze względu na zmiany technologii medialnej, zestawione zostaną szanse i zagrożenia płynące z rozwoju internetu i narzędzi wirtualnej komunikacji. Tę modelową część zestawiam z sytuacją, kiedy nie ma woli odbioru mediów przez młodych przedstawicieli mniejszości w przypadku ich ograniczonej atrakcyjności. Rodzi to pytanie o sens i przyszłość mediów etnicznych oraz ich realne możliwości wpływania na budowanie mniejszości, a także o przyszłość samej mniejszości, która z tych mediów dobrowolnie i świadomie rezygnuje.

Słowa kluczowe:

media etniczne, media mniejszościowe, media mniejszości narodowych, funkcje mediów etnicznych, mniejszość polska, mniejszość polska w Litwie, mniejszość polska w Białorusi

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bokszański Z., Piotrowski A., Ziółkowski M., Socjologia języka, Warszawa: Wiedza Powszechna 1977.

Brinkerhoff J., Digital diasporas: Identity and transnational engagement, Cambridge, MA–New York, NY: Cambridge University Press 2009.

Bruns A., The future is user-led: The path towards widespread produsage, „Fibreculture Journal” 11(2008)11, https://eprints.qut.edu.au/12902/1/12902.pdf [dostęp: 20.10.2022].

Caspi D., Elias N., Don’t patronize me: media-by and media-for minorities, „Ethnic and Racial Studies” 34(2011)1, s. 62-82.

Chutnik A., Co znaczy być Polakiem? Perspektywa polskiej mniejszości na Litwie, [w:] Odmiany tożsamości, red. R. Szwed, L. Dyczewski, J. Szulich-Kałuża, Lublin: Wydawnictwo KUL 2010, s. 33-46.

Chutnik A., Młodzi litewscy Polacy w Polsce. Doświadczenia biograficzne a procesy tożsamościowe, Łódź: Uniwersytet Łódzki 2016 (niepublikowana praca doktorska).

Chutnik A., Oczekiwania a rzeczywistość: problemy z akulturacją młodych Polaków z Litwy przyjeżdżających do Polski, [w:] Sąsiedztwa III RP – Lenkija, Litwa, Polska, Lietuva. Zagadnienia społeczne, red. M. Dębicki, J. Makaro, Wrocław: Wydawnictwo GAJT 2012, s. 238-258.

Chutnik A., Tożsamość mniejszości polskiej na Litwie w regionie kowieńskim, [w:] Pamięć zbiorowa i tożsamość w Europie Środkowo-Wschodniej. Kontynuacja-Konflikt-Zmiana, red. E. Jurczyńska-McCluskey, P. Bałtys, K. Piątek, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej 2017, s. 87-94.

Deuze M., Ethnic media, community media and participatory culture, „Journalism” 7(2006), s. 262-280.

Dobek-Ostrowska B., Nauka o komunikowaniu. Podstawowe orientacje teoretyczne, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2001.

Dobrołowicz J., Mediatyzacja współczesności a procesy socjalizacji i wychowania, „Paedagogia Christiana” 34(2014), nr 2, s. 137-150.

Dołowy-Rybińska N., Języki mniejszości i media społecznościowe: szansa na przetrwanie czy odzwierciedlenie stanu użycia? – przykład języków łużyckich i kaszubskiego, [w:] Media mniejszości. Mniejszości w mediach, red. M. Adamik-Szysiak, E. Godlewska, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2014, s. 215-232.

Dołowy-Rybińska N., Media europejskich mniejszości językowych: stan, wyzwania, zagrożenia, „Kultura i Społeczeństwo” 57(2013), nr 3, s. 27-44.

Ferrández Ferrer A., Retis J., Ethnic minority media: Between hegemony and resistance, „Journal of Alternative & Community Media” 4(2019)3, s. 1-13.

Filipiak M., Homo communicans. Wprowadzenie do teorii masowego komunikowania, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2003.

Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław: Wydawnictwo Astrum 1999.

Geben K., Zielińska M., Funkcja ekspresywna języka rosyjskiego w wielojęzycznym środowisku młodzieży szkół polskich na Litwie i Ukrainie, „Poradnik Językowy” 2020, z. 3, s. 34-48.

Georgiou M., Crossing the boundaries of the ethnic home, „International Communication Gazette” 63(2001)4, s. 311-329.

Gmerek T., Media, edukacja i tożsamość etniczna – na przykładzie mniejszości Sami, „Studia Edukacyjne” 2012, nr 23, s. 367-381.

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2022.

Gońda M., Migracje do korzeni. Wybory tożsamościowe Polaków ze Wschodu na studiach w kraju przodków, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2020.

Griffin E., Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk: GWP 2003.

Hepp A., Deep mediatization, London–New York: Routledge 2019.

Hjarvard S., The mediatization of society. A theory of the media as agents of social and cultural change, „Nordicom Review” 29(2008)2, s. 105-134.

Hjarvard S., Lundby K., Understanding media dynamics, [w:] Contesting Religion: The Media Dynamics of Cultural Conflicts in Scandinavia, red. K. Lundby, Berlin: De Gruyter 2018.

Jakubowski W., „Sex Education”, czyli serial jako źródło wiedzy o świecie młodzieży, „Studia Edukacyjne” 2020, nr 57, s. 17-32.

Johnson M., How ethnic are U.S. ethnic media: the case of Latina Magazines, „Mass Communication and Society” 3(2000)2-3, s. 229-248.

Klimkiewicz B., Media mniejszościowe w Polsce, [w:] Konflikt czy współdziałanie. Media a problemy mniejszości, red. S. Wilkanowicz, Kraków: Fundacja Kultury Chrześcijańskiej „Znak” 1997.

Lebiotkowski A., Wpływ mediów na kształtowanie postaw politycznych młodzieży (wyniki badań), „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2009, nr 1-2, s. 273-292.

Lewis S., Usher N., Trading zones, boundary objects, and the pursuit of news innovation, „Convergence” 22(2016), nr 5, s. 543-560.

Marcinkiewicz K., Skutki mediatyzacji i celebrytyzacji w mediach i społeczeństwie, „Com.press” 2019, nr 4, s. 40-53.

Matsaganis M., Katz V., Ball-Rokeach S., Understanding Ethnic Media: Producers, Consumers, and Societies, Thousand Oaks: Sage Publications 2011.

Matsaganis M., Yu S., Ethnic Media in the Digital Age (Routledge Research in Cultural and Media Studies), New York: Routledge 2019.

McQuail D., Teoria komunikowania masowego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2022.

Melosik Z., Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2007.

Michalczyk S., Pojęcie mediatyzacji w nauce o komunikowaniu, [w:] Mediatyzacja kampanii politycznych, red. M. Kolczyński, M. Mazur, S. Michalczyk, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2009, s. 17-33.

Mieczkowski J., Media mniejszości w procesach komunikowania społecznego – doświadczenia z terenu zachodnich województw polski, „Rocznik Lubuski” 38(2012), nr 1, s. 119-134.

Mrozowski M., Media masowe: władza, rozrywka, biznes, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR 2001.

Nowak‐Teter E., Mediatization: Conceptual developments and research domains, „Sociology Compass” 13(2019)4, e12672.

Nowak‐Teter E., Temporalny wymiar mediatyzacji, czyli co media robią z naszym czasem, „Zeszyty Prasoznawcze” 61(2018), nr 3, s. 513-528.

Ramasubramanian S., Doshi M.J., Saleem M., Mainstream Versus Ethnic Media: How They Shape Ethnic Pride and Self-Esteem. Among Ethnic Minority Audiences, „International Journal of Communication” 11(2017), s. 1879-1899.

Riggins S.H., The Promise and Limits of Ethnic Minority Media, [w:] Ethnic Minority Media: An International Perspective, red. S.H. Riggins, Newbury Park, CA: Sage 1992, s. 276-288.

Robinson S., DeShano C., „Anyone can know”: Citizen journalism and the interpretive community of the mainstream press, „Journalism” 12(2011), nr 8, s. 963-982.

Sokołowski Ł., Serial jako element praktyk społecznych, „Kultura i Społeczeństwo” 55(2011), nr 2-3, s. 187-208.

The Council of Europe 2022, Media & Diversity: The next steps to promote minority access to the Media, https://www.coe.int/t/dg4/anti-discrimination-campaign/ressources/Training_tool box /Media_Diversity_next_steps_en.pdf [dostęp: 18.04.2022].

Vaquerizo Domínguez E., Ethnic media, adaptation to the digital ecosystem and uses of the migrant diaspora, „Vivat Academia. Revista de Comunicación” 22(2020), nr 149, s. 127-151.