Vade-mecum wobec anglojęzycznego cyklu poetyckiego drugiej połowy XIX wieku

Karol Samsel

doi:10.18290/sn2139.5

Data publikacji : 2021-11-19

Tom 39 (2021)

Vade-mecum wobec anglojęzycznego cyklu poetyckiego drugiej połowy XIX wieku

Karol Samsel

https://orcid.org/0000-0002-2047-4508

DOI: https://doi.org/10.18290/sn2139.5

Abstrakt

Celem studium jest zainicjowanie rozważań nad systemowymi sposobami czytania Vade-mecum, które zarazem stanowić mogłyby punkt wyjścia do uporządkowania porównawczego namysłu nad cyklem i jego prekursorstwem. Możliwości lektury podobnego typu wydaje się stwarzać tzw. komparatystyka syntetyczna i to w jej duchu ustanawiana jest w niniejszym artykule podstawowa linia zestawiania, a także porównywania: Vade-mecum z In Memoriam Alfreda Tennysona, Leaves of Grass Walta Whitmana, a także Poems Gerarda Manleya Hopkinsa. Rezultatem konfrontowania tych ujęć stają się konkretne wnioski, m.in. silna tendencja semantyzacyjna cyklu obecna zarówno u Norwida, jak i u Tennysona, Whitmana albo Hopkinsa, a także eksperymenty w zakresie utrzymywania i zrywania ciągłości diegezy cyklu pojętego jako całość, widocznie zarysowujące się w obrębie cyklów Norwida i Whitmana. Badanie i porównywanie aspektów strukturalnych cyklów Norwida, Tennysona, Whitmana oraz Hopkinsa może wieść w kierunku ostrożnego ustalania nowego punktu wyjścia w badaniach: komparatystyki, którą można by naraz określić mianem warunkowej i analitycznej.

Słowa kluczowe:

Vade-mecum, In Memoriam, Leaves of Grass, Poems, cykl poetycki, komparatystyka

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Barańczak S., Wstęp. Nieśmiertelny diament, w: G. M. Hopkins, 33 wiersze, wybór, przekład, wstęp i opracowanie S. Barańczak, Kraków 1992.

Brajerska-Mazur A., Los geniuszów, czyli niezwykłe paralelizmy w życiu i twórczości Gerarda Manleya Hopkinsa i Cypriana Kamila Norwida, w: Symbol w dziele Cypriana Norwida, pod red. W. Rzońcy, Warszawa 2011.

Chomiński J., Wilkowska-Chomińska K., Pasja, w: tychże, Wielkie formy wokalne, t. 5, Kraków 1984.

Devlin Ch., Hopkins and Duns Scotus (1936), w: Gerard Manley Hopkins „Poems”. A Casebook, edited by M. Bottrall, Macmillan Press Ltd 1975.

Fieguth R., Cykl poetycki jako model historycznej ewolucji poetyckiej. „Vade-mecum” Norwida (1866), w: tenże, Rozpierzchłe gałązki. Cykliczne i skojarzeniowe formy kompozycyjne w twórczości Adama Mickiewicza, przeł. M. Zieliński, Warszawa 2002.

Fieguth R., Poezja w fazie krytycznej. Cykl wierszy Cypriana Norwida „Vade-mecum”, w: tenże, Poezja w fazie krytycznej i inne studia z literatury polskiej, Warszawa 2001.

Fieguth R., Ruchy konikiem a łagodne przejścia. Modele ewolucji cyklu lirycznego (na przykładzie J. Kochanowskiego, F. D. Kniaźnina, A. Mickiewicza, C. Norwida), w: Polski cykl liryczny, pod red. K. Jakowskiej i D. Kuleszy, Białystok 2008.

Kelly B., ‘The Wreck of »Deutschland«’ (1935), w: Gerard Manley Hopkins, „Poems”. A Casebook, edited by M. Bottrall, Macmillan Press Ltd 1975.

Kuczera-Chachulska B., Wokół „Czarnych…”, „Białych kwiatów” i „Vade-mecum”. Elegijność Norwida, w: taż, Przemiany form i postaw elegijnych w liryce polskiej XIX wieku. Mickiewicz, Słowacki, Norwid, Faleński, Asnyk, Konopnicka, Warszawa 2002.

Lijewska E., Profetyczny ironista na przełomie epok – o możliwych śladach koncepcji ironii Kierkegaarda w poemacie Norwida „Quidam”, „Roczniki Kulturoznawcze” 2016, nr 3 (7).

Pacukiewicz J., Alfred Lord Tennyson (1809-1892): Oswajanie śmierci, w: taż, Poezja wiktoriańska a wielki kryzys religijny, Kraków 2013.

Przesmycki-Miriam Z., Poeci północno-amerykańscy, „Życie” 1887, nr 19, nr 20.

Samsel K., Persona liryczna w wierszach Cypriana Norwida i Emily Dickinson, „Przegląd Humanistyczny” 2017, nr 4 (459).

Samsel K., Domniemany pasyjny aspekt „Fortepianu Szopena” Cypriana Norwida, w: Kantata – oratorium – pasja. Odmiany form literacko-muzycznych w kulturze XVIII i XIX wieku, pod red. A. Borkowskiej-Rychlewskiej i E. Nowickiej, Poznań 2019.

Skwara M., Whitman poetów i pisarzy polskich. Brzozowskiego „poeta życia”, w: taż, „Polski Whitman”. O funkcjonowaniu poety obcego w kulturze narodowej, Kraków 2010.

Skwara M., Whitman poetów i pisarzy polskich. Miriama „poeta surowy”, w: taż, „Polski Whitman”. O funkcjonowaniu poety obcego w kulturze narodowej, Kraków 2010.

Steane J. B., ‘In Memoriam’. ‘Next to the Bible…’ (Queen Victoria), w: tenże, Literature in Perspective. Tennyson, London 1966.

Waskow H. J., Whitman’s habit of mind. „Bipolar unity” in poetic theory, w: tenże, Whitman. Explorations in Form, Chicago – London 1966.

Zamącińska D., Poznawanie poezji Norwida, „Studia Norwidiana” 1:1983.

Żuławski J., Pośród źdźbeł trawy. Wizja poety-Amerykanina, w: tenże, Wielka podróż Walta Whitmana, Warszawa 1971.

Żurowski M., Hopkins, Mallarmé i Norwid, „Poezja” 1983, nr 4-5.