Wędrując przez Mrok i Śmierć – Iwan IV Groźny buduje Nową Jerozolimę

Hubert Łaszkiewicz

doi:10.18290/teka24.8

Data publikacji : 2024-07-04

Tom 6 Nr Specjalny (2024)

Wędrując przez Mrok i Śmierć – Iwan IV Groźny buduje Nową Jerozolimę

Hubert Łaszkiewicz

https://orcid.org/0000-0001-6697-8448

DOI: https://doi.org/10.18290/teka24.8

Abstrakt

Paweł Łungin w filmie „Car”, który opowiada o carze Iwanie Groźnym i jego polityce, przedstawia działania swego bohatera, który dążąc do umocnienia swojej władzy, dąży także do zapewnienia sobie zbawienia. Car buduje pałac-klasztor, Nową Jerozolimę, aby zamieszkać tam z Chrystusem po Paruzji i Sądzie Ostatecznym. Inspiracją do stworzenia scenariusza filmu jest historiografia na temat Iwana Groźnego oraz próba uniwersalizacji studium o władzy świeckiej i duchownej za pomocą odwołań do Pisma Świętego, a przede wszystkim do Apokalipsy św. Jana. Działania cara Iwana w filmie można interpretować jako zachowania szaleńca Bożego, heretyka, czy też szaleńca opętanego wolą panowania i zabijania.

Słowa kluczowe:

Iwan IV Groźny, Nowa Jerozolima, Apokalipsa w kulturze rosyjskiej, kino rosyjskie XX wieku, Pawieł Łungin

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Birzahe A.C., Representing Holly Foolishness: An investigation of the holly fool as a critical figure in European cinema. A Disertation submitted for the Degree of Doctor of Philosophy, University of Edinburgh, 2012.

Halperin Ch.J., Ivan the Terrible in Russian Historical Memory since 1991, Pittsburgh 2021.

Helman A., Odcienie czerwieni. Twórczość filmowa Zhanga Yimou, Gdańsk 2010.

Kondyuk D., Different Images of God: Theological-aesttetical Evaluation of Films by Andrey Zvyagintsev and Pavel Lungin, „Journal of Religion & Film” 20 (2016), s. 1-20.

Kowalska-Stus H., Apokalipsa w kulturze rosyjskiej, „Slavia Orientalis” 62 (2013), nr 2, s. 157-167.

Kowalska-Stus H., Kultura i eschatologia. Moskwa wieku XVII, Kraków 2007.

Lis M., The Bible in the films of Pavel Lungin and Andrei Zvyagintsev, „Studia Religiologica” 51 (2018), nr 2, s. 83-92.

Polak A., „Dzień oprycznika” Władymira Sorokina, czyli o chorej Rosji, która „wyzdrowiała”, w: Choroba – ciało – dusza w literaturze i kulturze, red. J. Tymieniecka-Suchanek, Katowice 2017, s. 319-331.

Przybył E., W cieniu Antychrysta. Idee staroobrzędowców w XVII wieku, Kraków 1999.

Sawinkow B., Czwarty jeździec Apokalipsy, przeł. J. Giebułtowski, Słupsk 2023.

Sorokin W., Dzień oprycznika, przeł. A.L. Piotrowska, Warszawa 2008.