Miejsce i rola Zbigniewa Oleśnickiego w relacjach polsko-krzyżackich w świetle Roczników Jana Długosza

Jan Ptak

doi:10.18290/teka25.3

Published : 2025-12-17

Vol. 7 (2025)

The Place and Role of Zbigniew Oleśnicki in Polish-Teutonic Relations in the Light of Jan Długosz’s Annals

Jan Ptak

https://orcid.org/0000-0002-4013-2310

DOI: https://doi.org/10.18290/teka25.3

Abstract

The Bishop of Krakow, Cardinal Zbigniew Oleśnicki of the Dębno coat of arms, active in the political life of the Kingdom of Poland for several decades of the 15th century, played an important role in relations with the Teutonic Order at that time. His activities in this area, mainly diplomatic and sometimes military, were recorded by Jan Długosz, a long-time secretary and close associate of the Krakow hierarch. In his extensive historiographical work Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, Długosz clearly emphasized the bishop's commitment and achievements in pursuing an active policy towards the Teutonic Knights, with many episodes in this regard being recorded only in the above-mentioned source. It is therefore widely accepted that Oleśnicki himself provided the chronicler with information on this subject. Długosz held him in high esteem and admired him, expressing this also through his presentation of Oleśnicki’s achievements and merits in relations with the Teutonic Knights, in order to highlight and perpetuate his exceptional qualities of spirit and intellect.

Keywords:

Jan Długosz, Cardinal Zbigniew Oleśnicki, the Teutonic Order in the 15th century, Polish-Teutonic relations in the 15th century, Polish diplomacy in the 15th century

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Biskup M., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454-1466, Warszawa 1967.

Biskup M., Uwagi o komentarzu krytycznym: Lata wojny trzynastoletniej w „Historii polskiej” Jana Długosza, „Studia Źródłoznawcze” 12 (1967), s. 125-146.

Biskup M., Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim 1308-1521, Gdańsk 1993.

Błaszczyk G., „Burza koronacyjna”. Dramatyczny fragment stosunków polsko-litewskich w XV wieku, Poznań 1998.

Dzieduszycki M., Zbigniew Oleśnicki, przez autora dzieła „Piotr Skarga i jego wiek”, t. 1-2, Kraków 1853.

Ekdahl S., Grunwald 1410. Studia nad tradycją i źródłami, tłum. M. Dorna, Kraków 2010.

Historia dyplomacji polskiej, t. 1: Połowa X w.-1572, red. M. Biskup, Warszawa 1982.

Jóźwiak J., Wywiad i kontrwywiad w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach. Studium nad sposobami pozyskiwania i wykorzystywania poufnych informacji w późnym średniowieczu, Malbork 2004.

Koczerska M., Mentalność Jana Długosza w świetle jego twórczości, „Studia Źródłoznawcze” 15 (1970), s. 109-140.

Koczerska M., Oleśnicki Zbigniew, w: Polski słownik biograficzny, t. 23, red. E. Rostworowski, Kraków 1978, s. 775-784.

Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki i Kościół krakowski w czasach jego pontyfikatu (1423-1455), Warszawa 2004.

Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki wśród ludzi i idei swojej epoki, w: Zbigniew Oleśnicki, książę Kościoła i mąż stanu. Materiały z Konferencji, Sandomierz 20-21 maja 2005 roku, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 11-38.

Koczerska M., Piętnastowieczne biografie Zbigniewa Oleśnickiego, „Studia Źródłoznawcze” 24 (1979), s. 5-82.

Krzyżaniakowa J., Poglądy Jana Długosza na zakon krzyżacki i jego stosunki z Polską, „Studia Grunwaldzkie” 2 (1992), s. 7-37.

Krzyżaniakowa J., Ochmański J., Władysław II Jagiełło, Wrocław 1990.

Kuczyński S.M., Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409-1411, wyd. 4, Warszawa 1980.

Lata wojny trzynastoletniej w „Rocznikach czyli kronikach” inaczej „Historii polskiej” Jana Długosza (1454-1466), t. 1. Komentarz krytyczny oprac. S.M. Kuczyński przy współudziale K. Górskiego i in., Łódź 1964.

Lewicki A., Powstanie Świdrygiełły. Ustęp z dziejów unii polsko-litewskiej, Kraków 1892.

Nadolski A., Grunwald. Problemy wybrane, Olsztyn 1990.

Nikodem J., [...] caput meum carnifici non subducam [...] O domniemanym zamachu na Zbigniewa Oleśnickiego w 1432 roku, w: Zbigniew Oleśnicki, książę Kościoła i mąż stanu. Materiały z Konferencji, Sandomierz 20-21 maja 2005 roku, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 225-239.

Nikodem J., Dla dobra państwa i dynastii. Królowa Zofia Holszańska i biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki, w: Ecclesia, regnum, fontes. Studia z dziejów średniowiecza. Prace ofiarowane Profesor Marii Koczerskiej, red. R. Michałowski [i in.], Warszawa 2015, s. 658-674.

Nikodem J., Zbigniew Oleśnicki w dziełach J. Długosza, „Nasza Przeszłość” 1997, t. 87, s. 73-120.

Nikodem J., Zbigniew Oleśnicki wobec unii polsko-litewskiej do śmierci Jagiełły, „Nasza Przeszłość” 1999, t. 91, s. 101-151.

Nikodem J., Zbigniew Oleśnicki wobec unii polsko-litewskiej w latach 1434-1453, „Nasza Przeszłość” 1999, t. 92, s. 85-132.

Pieradzka K., Koniecpolski Jan zw. Taszką herbu Pobóg (zm. 1455), kanclerz kor., w: Polski słownik biograficzny, E. Rostworowski, t.13, Wrocław 1967-1968, s. 517-519.

Piotrowicz K., Cebulka (Czebulka, Cybulka,) Mikołaj, zwany także Czechowski, kanonik kolegiaty sandomierskiej, sekretarz Witolda, w: Polski słownik biograficzny, t. 3, red. W. Konopczyński, Kraków 1937, s. 212-213.

Polak W., Aprobata i spór. Zakon krzyżacki jako instytucja kościelna w dziełach Jana Długosza, Lublin 1999.

Rozbiór krytyczny Annalium Poloniae Jana Długosza z lat 1385-1480, red. J. Dąbrowski, t. 1-2, Warszawa 1961-1965.

Rutkowska G., Itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka 1440-1492, Warszawa 2014.

Skrzyniarz R., Oleśnicki Zbigniew, Zbigniew z Oleśnicy, kard., w: Encyklopedia katolicka, t. 14, Lublin 2010, kol. 510-513.

Tęgowski J., Stosunek Zbigniewa Oleśnickiego do unii Polski z Litwą, w: Zbigniew Oleśnicki, książę Kościoła i mąż stanu. Materiały z Konferencji, Sandomierz 20-21 maja 2005 roku, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 73-84.

Wróbel D., Zbigniew Oleśnicki a kwestia pruska i krzyżacka, w: Zbigniew Oleśnicki, książę Kościoła i mąż stanu. Materiały z Konferencji, Sandomierz 20-21 maja 2005 roku, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 85-101.