Libelt – Gołuchowski – Ziemięcka. Zapoznane tropy Norwidowych związków z filozofią polską

Magdalena Woźniewska-Działak

doi:10.18290/sn2341.4

Data publikacji : 2023-08-29

Tom 41 (2023)

Libelt – Gołuchowski – Ziemięcka. Zapoznane tropy Norwidowych związków z filozofią polską

Magdalena Woźniewska-Działak

https://orcid.org/0000-0002-9041-2345

DOI: https://doi.org/10.18290/sn2341.4

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę oświetlenia zapoznanych tropów Norwidowych związków z filozofią polską. Autorka wskazuje, iż najczęściej komentowany wpływ Augusta Cieszkowskiego na myśl autora Promethidiona nie wyczerpuje potencjału pytań o bogactwo ideowych kontekstów pisarstwa Norwida. Konstruując swą rolę jako poety narodowego i społecznego, Norwid wchodził w latach 40. XIX wieku w twórczy dialog z filozofią narodową. Nie aspirował do wypracowania samodzielnego, oryginalnego stanowiska o charakterze sensu stricto filozoficznym, ale w swej poezji (zwłaszcza w swych poematach dyskursywnych) świadomie korzystał z dorobku swej epoki. W artykule autorka upomina się o uwzględnienie w badaniach nad możliwymi wpływami bądź inspiracjami myśli filozofów polskich na twórczość Norwida o osoby – Karola Libelta, Józefa Gołuchowskiego i Eleonory Ziemięckiej. Wszystkich wymienionych myślicieli Norwid znał osobiście. Autorkę Zarysów filozofii katolickiej darzył wielkim szacunkiem. Wiele wskazuje na to, że uwzględnienie Libelta, Gołuchowskiego i Ziemięckiej w refleksji nad twórczością młodego Norwida pozwala zbudować pełniejszą mapę kontekstów właściwych dla identyfikacji jej ideowego zaplecza.

Słowa kluczowe:

Norwid, filozofia narodowa, historiozofia romantyczna, poezja XIX wieku

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Blachnio J. R., Poglądy filozoficzne Eleonory Ziemięckiej na tle sporów ideowych połowy XIX wieku, Bydgoszcz 1997.

Gadamska-Serafin R., Norwid a personalizm chrześcijański I połowy XX wieku, „Colloquia Litteraria” 2019, nr 1, s. 229-298.

Halkiewicz-Sojak G., Nawiązane ogniwo. Studia o poezji Cypriana Norwida i jej kontekstach, Toruń 2010.

Harassek S., Józef Gołuchowski. Zarys życia i filozofii, „Prace Historyczno-Literackie”, nr 22-23, Kraków 1924.

Makuch D.W., Przeciwko pozorom rozumu. Eleonora Ziemięcka i opozycje myśli nowoczesnej, „Kronos” 2018, s. 227-257.

Pieróg S., Pokusa ideologii. Studia i szkice o filozofii polskiej epoki romantyzmu, Warszawa 2020.

Sajdek W., Program wychowania kobiet wedle wskazówek Eleonory Ziemięckiej, w: Niepodległościowe koncepcje i programy wychowania przełomu XIX i XX wieku, I Seminarium Polskiej Myśli Pedagogicznej Myśl o wychowaniu dla Polski niepodległej 1863-1914/18, red. B. Gola, D. Jagielsk, J. Kostkiewicz, Kraków 2015.

Samsel K., Cyprian Norwid wobec projektu historiozoficznego Augusta Cieszkowskiego, „Tekstualia” 2017, nr 3 (50), s. 5-22.

Skoczyński J., Woleński J., Historia filozofii polskiej, Kraków 2010.

Trojanowicz Z., Rzecz o młodości Norwida, Poznań 1968.

Trojanowiczowa Z., Na wielkopolskim tropie Norwida, w: tejże, Romantyzm. Od poetyki do polityki. Interpretacje i materiały, wybór i redakcja A. Artwińska, J. Borowczyk, P. Śniedziewski, Kraków 2010.

Walicki A., Filozofia a mesjanizm. Studia z dziejów filozofii i myśli społeczno-religijnej romantyzmu polskiego, Warszawa 1970.

Walicki A., Między filozofią, religią i polityką. Studia o myśli polskiej epoki romantyzmu, Warszawa 1983.

Woźniakiewicz-Dziadosz M., Elenora Ziemięcka (1815-1869), w: Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863, t. II, red. M. Janion, M. Dernałowicz, M. Maciejewski, Kraków 1988, s. 743-767.

Zabieglik S., Józef Gołuchowski – profesor filozofii w Wilnie, „Principia” 2003, t. 35-36.

Ziołowicz A., Poszukiwanie wspólnoty. Estetyka dramatyczności a więź międzyludzka w literaturze polskiego romantyzmu (preliminaria), Kraków 2011.

Ziołowicz A., Od ideału do dzieła. Z problematyki procesu twórczego w polskiej estetyce połowy XIX wieku, w: Eklektyzmy, synkretyzmy, uniwersa. Z estetyki dzieła epoki oświecenia i romantyzmu, red. A. Ziołowicz i R. Dąbrowski, Kraków 2014, s. 431-449.

Ziołowicz A., We wspólnym świecie. Studia o myśli, wyobraźni i postawie społecznej Cypriana Norwida, Kraków 2022.