Michał Kleczkowski – kuzyna żywot paralelny

Bogdan Zemanek

doi:10.18290/sn2139.15

Data publikacji : 2021-11-19

Tom 39 (2021)

Michał Kleczkowski – kuzyna żywot paralelny

Bogdan Zemanek

https://orcid.org/0000-0002-7952-3378

DOI: https://doi.org/10.18290/sn2139.15

Abstrakt

Michał Kleczkowski, kuzyn Cypriana Norwida, wybrał nietypową karierę sinologa. Jako zawodowy tłumacz i dyplomata w służbie francuskiej, osiągnął ostatecznie stanowisko chargé d’affaires, a po powrocie z długoletniej (1847-63) służby w Chinach – konsula generalnego ds Chin, a następnie profesora języka chińskiego w École nationale des langues orientales vivantes, którym był lat dwanaście. Reprezentował nowy typ dyplomaty-profesjonalisty, a choć korzystał ze wsparcia wpływowych osób, karierę zrobił głównie dzięki pracowitości i zaangażowaniu. Postawa profesjonalisty i prawdopodobnie dość konwencjonalna moralność powodowały napięcia w jego stosunkach z Norwidem, wyznającym nader odmienny ideał wolnego artysty, niegodzącego się na rzemieślniczą pracę na cudzych warunkach. Artykuł próbuje równoważyć dotąd negatywną ocenę postawy Kleczkowskiego wobec Norwida, wskazując na fakt, że kuzyn poety wspierał go finansowo przez 12 lat, przeznaczając na to znaczący odsetek własnych dochodów; dyskutuje też kwestię statusu Domu Św. Kazimierza, jako godnej szacunku instytucji, zapewniającej swym podopiecznym stosunkowo godny byt, zwłaszcza w porównaniu z warunkami, na które skazani byli niemający wsparcia paryscy ubodzy. Tezy artykułu są ilustrowane korespondencją Kleczkowskiego zachowaną w Muzeum Czartoryskich w Krakowie.

Słowa kluczowe:

Michał Kleczkowski, Norwid, Chiny, konsul

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bann S., Achille Devéria and French Illustration in the Romantic Period, „Print Quarterly” 2012, t. 29, nr 3, s. 288-297.

Bastid-Bruguière M., L’origine polonaise de l’enseignement universataire du chinois moderne en Europe: Michel Alexandre Kleczkowski (1818-1886), w: Ex Oriente lux: księga pamiątkowa dla Romana Sławińskiego, red. H. Baszak-Jaroń, Kraków 2005, s. 29-61.

Beraldi H., Les Graveurs du XIXe siècle: guide de l’amateur d’estampes modernes, t. 1-13, Paris 1885-1892.

Chlebowska E., Norwid wobec ilustracji i sztuki ilustratorskiej, „Sztuka Edycji” 2014, t. 5, nr 2, s. 39.

Cordier H., Gabriel Devéria, „T’oung Pao”, 1899, t. 10, nr 5, s. 481-486.

Cordier H., La politique coloniale de la France au début du second empire (Indo-Chine, 1852-1858) Chapitre XIX. Mission du Comte Kleczkowski (Suite), „T’oung Pao”, 1910, t. 11, nr 5, s. 567-582.

De Rietmatten L., Monnaies, salaires et prix à travers l’histoire, „Journal de la société statistique de Paris”, 1944, t. 85, s. 7-20.

Inglot M., Cyprian Norwid, Warszawa 1991, Wydanie I, seria: „Biblioteka „Polonistyki”.

Krzyżewski K., Życie rodzin wojskowych podczas powstania listopadowego, „Res Historica”, 2015, t. 38, s. 95.

Lijewska E., Kuzynki Norwida: Euphemia Tudor Kleczkowska i Ketty Kleczkowska-Kierkpatrick, „Studia Norwidiana” 34: 2016, s. 169-185.

Ministère de l’agriculture et du commerce, Service de la statistique générale de France, Annuaire statistique de la France, Paris 1878, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5505170r.

Moniteur des Paris, „Gazette nationale ou le Moniteur universel”, 1884, numer z 25 stycznia, s. 218.

Neff R., An Expedition to Korea to Rescue the Crew of The Narwal in April 1851, „Transactions of the Royal Asiatic Society Korea Branch” 2008, t. 83, s. 27-72.

O’Shea C.D., Deserving poor, w: Encyclopedia of world poverty, red. M. Odekon, California 2006.

Pług A., Michał Aleksander hr. Kleczkowski, „Kłosy”, 1886, nr z 10 czerwca, s. 356.

Roland R.A., Interpreters as diplomats a diplomatic history of the role of interpreters in world politics, Ottawa 2008.

Shapiro A.-L., Housing the Poor of Paris, 1850-1902, Wisconsin 1985.

Spis szlachty Królestwa Polskiego z dodaniem krótkiéj informacyi o dowodach szlachectwa, Warszawa 1851.

Sudolski Z., Norwid: opowieść biograficzna, Ancher, Warszawa 2003.

Szczepański J., Weterani powstań narodowych w Zakładzie św. Kazimierza w Paryżu, Warszawa 2011.

Trojanowiczowa Z., Dambek Z. przy współudziale J. Czarnomorskiej, Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. I: 1821-1860, Poznań 2007.

Trojanowiczowa Z., Lijewska E. przy współudziale M. Pluty., Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida: t. II : 1861-1883, Poznań 2007.

Widacka H., Grafika Cypriana Norwida, „Studia Norwidiana” 3: 1985, s. 153-180.

Zemanek B., Z ziemi chińskiej do polskiej. „Wiarus” ks. Prusinowskiego o Chinach, piratach i sinologach., „Przegląd Orientalistyczny” 2018, nr 1-2 (265-266), s. 183-195.