Owady Norwida. Ostatnia z bajek, czyli o piękności istnienia

Ewa Szczeglacka-Pawłowska

doi:10.18290/sn2139.6

Data publikacji : 2021-11-19

Tom 39 (2021)

Owady Norwida. Ostatnia z bajek, czyli o piękności istnienia

Ewa Szczeglacka-Pawłowska

https://orcid.org/0000-0001-8051-384X

DOI: https://doi.org/10.18290/sn2139.6

Abstrakt

Artykuł jest studium interpretacyjnym, w którym Ewa Szczeglacka-Pawłowska omawia Ostatnią z bajek jako dzieło późne poety. Punktem wyjścia dla szczegółowych rozpoznań o charakterze interpretacyjnym są pytania o obraz i znaczenie przywołanych w utworze owadów, a także o wymiar liryczny bajkowej przypowieści Norwida. Autorka odsłania wpływ entomologii romantycznej, a także konkretnych fragmentów Nie-Boskiej Komedii Zygmunta Krasińskiego na sposób przedstawiania przez Norwida obrazu świata jako współistnienia człowieka z różnymi stworzeniami i bolesnej utraty więzi z innymi istotami. Liryzm i podmiotowość w Ostatniej z bajek mają swoje źródło w kontemplatywnym stosunku autora utworu wobec szeroko pojętej rzeczywistości, stąd ważne pytania postawione w artykule – o wymiar „piękności” istnienia, które to pytania określają główny temat bajki lirycznej Norwida.

Słowa kluczowe:

Cyprian Norwid, Ostatnia z bajek, entomologia romantyczna, owady w literaturze, anioł, rysunki Cypriana Norwida, Norwidowska koncepcja piękna

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Abramowska J., Darwin, Ezop i Anioł, w: Nie tylko o Norwidzie, red. J. Czarnomorska, Z. Przychodniak, K. Trybuś, Poznań 1997.

Abramowska J., Pisarze w zwierzyńcu, Poznań 2010.

Baranowska M., Anioł [hasło], w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 2009, s. 26-28.

Duchińska S., Kronika Paryzka, „Biblioteka Warszawska” 1864, t. 3.

Feliksiak E., Darwin Norwida, „Teksty” 1972, nr 4.

Gomulicki J.W., Metryki i objaśnienia: „Ostatnia z bajek”, PW, t. VII , cz. II .

Halkiewicz-Sojak G., Wobec tajemnicy i prawdy. O Norwidowskich obrazach „całości”, Toruń 1998.

Igliński G., Z Mickiewiczowskiego bestiariusza. Owady i robaki w „Dziadach”, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, R. IX (LI ) 2016.

Kluszczyńska M., Ogród zoologiczny jako miejsce konstruowania Zwierzęcia, w: Ludzie i zwierzęta, t. VI; Pongo, red. R. Chymkowski, A. Jaroszuk, Warszawa 2014.

Koziołek R., Kompleks Darwina, „Teksty Drugie” 2011, z. 3. Księga o Aniołach, red. H. Oleschko, Kraków 2002.

Lehr-Spławiński P., Darwin – Narwid – Norwid, w: Dziewiętnastowieczność, red. E. Czaplejewicz, W. Grajewski, Wrocław-Warszawa 1988.

Łukaszewicz K., Ogrody zoologiczne: wczoraj, dziś, jutro, Warszawa 1975.

Merdas A. RSCJ, Ocalony wieniec, Warszawa 1995.

Mytych-Forajter B., Poetyka i łowy. O idei dawnego polowania w literaturze polskiej XIX wieku, Katowice 2004.

Otsason R., Anioł [hasło], w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, Lublin 2000, t. 1, s. 234-235.

Pamiętniki Anioła Stróża przez księdza Chardou, Pelplin 1872.

Propp W.A., Morfologia bajki magicznej, przeł. P. Rojek, Kraków 2011.

Rejchman B., Teoria Darwina w stosunku do nauki życia, Warszawa 1882.

Rudkowska M., Ostatnie z bajek. Romantyczna iluzja wspólnoty ludzko-zwierzęcej i jej rozpad, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, 2014.

Siemieński L., Przewodnik myśliwca, Leszno i Gniezno 1848.

Stefanowska Z., Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976.

Szagun D., Anioł i anielskość w romantyzmie na podstawie poezji Kornela Ujejskiego i Cypriana Norwida, w: Anioł w literaturze i w kulturze, red. J. Ługowska, J. Skawiński, Wrocław 2004, t. 1.

Szczeglacka-Pawłowska E., Romantyzm „brulionowy”, Warszawa 2015.

Waksmundzka I., Anioł u Norwida, „Colloquia Litteraria” 2017, nr 1.

Warsza J., Ludzkie zoo, „Krytyka Polityczna” 2010, nr 24-25.

Wieczorkiewicz A., Ludzki okaz na czterech scenach, „Czas Kultury” 2007, nr 6.

Wilczyńska E., Symbolika pszczół i mrówek w polskiej kulturze ludowej, „Tekstura. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy” 2013, t. 1.