„Strzeż się zamiarów prze-pisanych szczelnie…”. Jeden czy dwa wiersze Norwida?

Piotr Chlebowski

doi:10.18290/sn2341.7

Published : 2023-08-29

Vol. 41 (2023)

“Strzeż się zamiarów, prze-pisanych…” One or two Norwid poems?

Piotr Chlebowski

https://orcid.org/0000-0002-8585-2928

DOI: https://doi.org/10.18290/sn2341.7

Abstract

This article, an editorial analysis, examines two drafts Przyjacielowi-poecie [To My Friend- Poet] and Teofilowi [To Teofil], which have so far been traditionally considered as one text, one poetic work by Norwid. The former, Przyjacielowi-poecie was believed to be a reduced version, wilfully rewritten by Teofil Lenartowicz himself and with a changed title (with a smaller number of verses: reduced by 28 in relation to the latter draft) of the second draft, Teofilowi, referred to as the proper or complete one. Comparing the two drafts and the historical data associated with them results in a thesis that they are different poetic texts, which consequently leads to the conclusion that they should be treated as two separate poems by Norwid. The work Przyjacielowi-poecie has a general character, abstracted from personal specifications. As already here they breach into primary positions, they could even be linked to Norwid himself. In this sense, the poem would be autotelic. The latter poem, Teofilowi – which is hugely influenced by the title – places before the viewer a specific figure, a well-known poet and Norwid’s friend, along with the context related to his biography and his work, especially between 1854 and 1855.

Keywords:

Lenartowicz, Norwid, text, Przyjacielowi-poecie [To My Friend-Poet], Teofilowi [To Teofil], draft, poem, allusion, warning

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Biegeleisen H., Lirnik mazowiecki. Jego życie i dzieła w świetle nieznanej korespondencji poety, Kraków 1913.

Bojko M., Norwidowskie wiersze Teofila Lenartowicza, w: Czytając Norwida 2, red. S. Rzepczyński, Słupsk 2003, s. 235-250.

Bojko P., Kraj lat dziecinnych w poezji Lenartowicza. Motywy i obrazy, Piotrków Trybunalski 2014.

Bujnowska A., Życie codzienne pogrobowców romantyzmu (Teofil Lenartowicz i jego korespondenci), Pułtusk 2006.

Chlebowska E., Cyprian Norwid. Katalog prac plastycznych, t. V: Prace luźne 3, Lublin 2020.

Fert J.F., Norwid poeta dialogu, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982.

Fert J., Norwid na „Parnasie polskim” Lenartowicza?, „Studia Norwidiana” 22: 2004, s. 91-108.

Głosy o Lenartowiczu 1852-1940, wybrał, notami, przypisami i wstępem opatrzył P. Hertz, Kraków 1976.

Hamerski W., Prze=rysowane z prze-pisanego. Prze-czytać „Złoty kubek” Teofila Lenartowicza, „Teksty Drugie” 2013, nr 5, s. 234-249.

Janion M., Wiersze sieroce Lenartowicza, „Pamiętnik Literacki” 1972, z. 4, s. 87-115.

Krawczyk A., W świecie pamiątek samotnika znad Arno. Refleksja o albumie „Umarli żywi” Teofila Lenartowicza, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie” 2019, nr 1 (15): Intymistyka a edytorstwo. Do XIX wieku, red. A. Markuszewska, s. 69-79.

Krawczyk A., O sztuce i dla sztuki. Kilka uwag o jednym komentarzu z „Albumu włoskiego” Teofila Lenartowicza, „Wiek XIX” XIII (LV): 2020, s. 293-311.

Krawczyk A., O sporze, którego nie było. Julian Klaczko jako krytyk „Gladiatorów” Teofila Lenartowicza, „Wiek XIX”, XIII (LV): 2020, s. 213-227.

Krawczyk A., Portret sztukmistrza. Teofil Lenartowicz wobec kultury renesansu, Poznań 2021.

Kubiński P., „I polubiłem z ciemnościami targi”. Interpretacja wiersza „Odpowiedź [Teofilowi Lenartowiczowi]” Cypriana Norwida, w: Norwid mniej znany – przybliżenia. Prace Warszawskiego Koła Norwidologicznego, red. T. Korpysz, współpraca red. M. Będkowski, Warszawa 2011, s. 65-74.

Laskowska M., Lirnik mazowiecki jako poeta kultury. O „Albumie włoskim” Teofila Lenartowicza, „Prace Polonistyczne” 1998, seria LIII, s. 84-103.

Lenartowicz T., Wybór poezyj, oprac. J. Nowakowski, wyd. IV uzupełnione i poprawione, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1972, BN I nr 5.

Listy Teofila Lenartowicza do Ewarysta Estkowskiego (1850-1856), oprac. B. Erzepki, Poznań 1922.

Maślanka J., „Umarli i żywi” – Album Teofila Lenartowicza, „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie” LII: 2007, s. 279-296.

Nowakowski J., Nurt ludowy w poezji Lenartowicza i Konopnickiej, w: Maria Konopnicka. Materiały z sesji naukowej w 60. rocznicę śmierci poetki (Kalisz, 16-17 IX 1970), red. K. Tokarzówna, Warszawa 1972, s. 148-164.

Nowakowski J., „A ślad po mnie – pieśń złota…”. Teofil Lenartowicz, Warszawa 1973.

Nowakowski J., Teofil Lenartowicz, w: Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863, t. II, red. M. Janion, M. Dernałowicz, M. Maciejewski, Kraków 1988, s. 373-424.

Przecławski W., Dziwna przyjaźń. Lenartowicz – Faleński, „Ruch Literacki” 1933, nr 10, s. 227-234.

Rudnicka J., Książki z biblioteki Teofila Lenartowicza, „Przegląd Humanistyczny” 1972, nr 6, s. 85-89.

Szmydtowa Z., Norwid i Lenartowicz, „Przegląd Humanistyczny” 1973, nr 1, s. 19-39.

Wiśniewska-Krupa J., Magia w romantycznym świecie Prasłowiańszczyzny. Kraszewski – Lenartowicz – Berwiński, Lublin 2021.

Woźniewska-Działak M., Oswajanie dystansu. Norwida i Lenartowicza myślenie o kraju w latach 1849-1863, w: Romantyzm krajowy – profil lokalny i oswajanie Europy, red. M. Łoboz, przy współpracy A. Kuniczuk-Trzcinowicz, Wrocław 2016, s. 127-140.

Woźniewska-Działak M., „Rzecz czarnoleska” w recepcji trzeciego pokolenia romantyzmu. Na przykładzie Norwida i Lenartowicza, „Studia Norwidiana” 34: 2016, s. 61-80.

Zięba M., Liryka Teofila Lenartowicza wobec pieśni ludowej (Z zagadnień stylizacji ludowej), Kraków 1983.

Zieliński J., Pingebat – ALS ICH CAN. Próba mikroanalizy, „Studia Norwidiana” 22-23: 2004-2005, s. 145-154.