Czy świadomość jest niezależna od substratu?

Robert Poczobut

doi:10.18290/rf24722.16

Data publikacji : 2024-06-28

Tom 72 Nr 2 (2024)

Czy świadomość jest niezależna od substratu?

Robert Poczobut

https://orcid.org/0000-0003-2591-7002

DOI: https://doi.org/10.18290/rf24722.16

Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja, porównanie oraz analiza krytyczna dwóch współczesnych wersji zasady niezależności świadomości od substratu. Pierwsza z nich pochodzi od Davida Chalmersa, druga od Maxa Tegmarka. Obaj autorzy dopuszczają możliwość istnienia sztucznej świadomości oraz zakładają, że przeżycia świadome mogą zostać zrealizowane na bazie niebiologicznego substratu. Chalmers jednak broni stanowiska antyfizykalistycznego, a nawet pewnej wersji panprotopsychizmu. Tegmark zaś jest zwolennikiem fizykalistycznie interpretowanej teorii emergencji. W końcowej części artykułu przedstawiam oraz oceniam Paula Thagarda argument przeciwko zasadzie niezależności od substratu. Konkluzja, jaką formułuję w zakończeniu, głosi, że wciąż brakuje nam danych empirycznych, by rozstrzygnąć toczący się spór.

Słowa kluczowe:

świadomość, zasada niezależności od substratu, świadomość maszynowa, funkcjonalizm, obliczeniowe teorie świadomości

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Aizawa, Kenneth. 2018. „Multiple Realization and Multiple ‘Ways’ of Realization: A Progress Report”. Studies in the History and Philosophy of Science 68: 3–9.

Bedau, Mark E. 1998. „Four Puzzles about Life”. Artificial Life 4: 125–140.

Bołtruć, Piotr. 2013. „BICA jako szansa stworzenia świadomych maszyn”. Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria 22, nr 2 (86): 185–196.

Bostrom, Nick. 2003. „Are We Living in a Computer Simulation?”. The Philosophical Quarterly 53: 243–255.

Cea, Ignacio. 2020. „Integrated information theory of consciousness is a functionalist emergentism”. Synthese 8 (1–2): 2199-2224.

Chalmers, David. 1994. „On implementing a computation”. Minds and Machines no. 4: 391–402.

Chalmers, David. 2010a. Świadomy umysł. W poszukiwaniu teorii fundamentalnej. Tł. Marcin Miłkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Chalmers, David. 2010b. „The Singularity: A Philosophical Analysis. Journal of Consciousness Studies 17: 7–65.

Copeland, B. Jack. 2017. „The Church-Turing thesis”. W: Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/church-turing/.

Dehaene, Stanislas. 2023. Mózg i świadomość. Odczytywanie kodu naszych myśli. Tłum. Dariusz Rossowski Kraków: Copernicus Center Press.

Gamez, David. 2012. „Empirically grounded claims about consciousness in computers”. International Journal of Machine Consciousness 4(2): 421–438.

Haikonen, Pentti O. 2007. Robot Brains: Circuits and Systems for Conscious Machines. Hoboken, NJ: Wiley & Sons.

Haikonen, Pentti O. 2009. „Qualia and conscious machines”. International Journal of Machine Consciousness” 1, no. 2: 225–234.

Holland, Owen. 2003. Machine Consciousness. Exeter: Imprint Academic.

Judycki, Stanisław. 2004. Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Krauss, Patrick, i Andreas Maier. 2020. „Will We Ever Have Conscious Machines? Frontiers in Computational Neuroscience 14, 556544. DOI: https://doi.org/10.3389/fncom.2020.556 544.

Kurzweil, Ray. 2012. How to Create a Mind. New York: Viking.

Negro, Niccolò. 2022. „Emergentist Integrated Information Theory”. Erkenntnis 89 (5): 1–23. DOI: https://doi.org/10.1007/s10670-022-00612-z.

Olson, Eric T. 1997. „The Ontological Basis of Strong Artificial Life”. Artificial Life 3: 29–39.

Piccinini, Gualtiero. 2015. Physical Computation: A Mechanistic Account. Oxford: Oxford University Press.

Polger, Thomas, i Lawrence Shapiro. 2016. The Multiple Realization Book. Oxford: Oxford University Press.

Pokropski M. 2022. Mechanisms and Consciousness, Routledge: New York, London.

Tegmark, Max. 2014, „Consciousness is a state of matter, like a solid or gas”. New Scientist 222 (2964): 28–31.

Tegmark, Max. 2015. „Consciousness as a state of matter”. Chaos, Solitons & Fractals. 76: 238-270.

Tegmark, Max. 2017. „Substrate-Independence”. [Odpowiedź na pytanie: What Scientific Term or Concept Ought to Be More Widely Known?]. Edge, dostęp 20.03.2024, https://www. edge.org/ response-detail/27126.

Tegmark, Max. 2019. Życie 3.0. Człowiek w erze sztucznej inteligencji. Tłum. Tomasz Krzysztoń, Warszawa: Prószyński i S-ka.

Thagrad, Paul. 2022. „Energy Requirements Undermine Substrate Independence and Mind-Body Functionalism”. Philosophy of Science 89: 70-88. DOI: https://doi.org/10.1017/psa.2021.15.

Tononi, Giulio, Melanie Boly, Marcello Massimini i Christoph Koch. 2016. „Integrated Information Theory: From Consciousness to its Physical Substrate”. Nature Reviews Neuroscience 17(7): 450–461.

Wilczek, Frank. 2020. „Jedność inteligencji”. W: John Brockman, red. Człowiek na rozdrożu. Sztuczna inteligencja: 25 punktów widzenia. Tłum. Marcin Machnik. Gliwice: Helion, s. 85-95.