Przebóstwienie. Wieczność człowieka w filozofii Stanisława Judyckiego

Ireneusz Ziemiński

doi:10.18290/rf24722.5

Data publikacji : 2024-06-28

Tom 72 Nr 2 (2024)

Przebóstwienie. Wieczność człowieka w filozofii Stanisława Judyckiego

Ireneusz Ziemiński

https://orcid.org/0000-0003-4686-8625

DOI: https://doi.org/10.18290/rf24722.5

Abstrakt

Artykuł jest próbą rekonstrukcji poglądów Stanisława Judyckiego na temat człowieka. Zdaniem Judyckiego główną cechą charakteryzującą ludzki byt jest niezgoda na skończoność i śmierć, podstawowym zaś dążeniem — życie wieczne po śmierci. Drogę ku temu celowi wskazuje religia chrześcijańska, zwłaszcza idea Wcielenia Chrystusa, objawiająca z jednej strony uczłowieczenie Boga, z drugiej — przebóstwienie człowieka. Można zatem powiedzieć, że Judycki uprawia chrystologię filozoficzną, chcąc uczynić z chrześcijaństwa religię racjonalną i uniwersalną. Autor artykułu nie podziela religijnego i filozoficznego optymizmu Judyckiego, opowiadając się za sceptycyzmem (w epistemologii), materializmem (w filozofii człowieka), panteizmem (w metafizyce) oraz moralnym sceptycyzmem w religii (zło istniejące w świecie falsyfikuje wiarę w istnienie doskonale dobrego Boga); równocześnie jednak autor podziwia intelektualny wysiłek racjonalizacji wiary chrześcijańskiej, podjęty przez Stanisława Judyckiego, który jest jednym z najbardziej oryginalnych filozofów religii w ostatnich latach.

Słowa kluczowe:

Stanisław Judycki, chrześcijaństwo, Bóg, philosophia Christi, skończoność, wieczność

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Aberth, John. 2012. Spektakle masowej śmierci. Plagi – zarazy – epidemie. Przeł. Leszek Karnas. Warszawa: Świat Książki.

Adamiak, Stanisław. 2014. „O losach wyrażenia ‘koniec ery konstantyńskiej’”. Collectanea Theologica 84, nr 1: 97–107.

Ansorge, Dirk. 2021. Krótka historia teologii chrześcijańskiej. Przeł. Marek Chojnacki. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Bocheński, Józef M. 1992. Współczesne metody myślenia. Przeł. Stanisław Judycki. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze,

Bruneteau, Bernard. 2005. Wiek ludobójstwa. Przeł. Beata Spieralska. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią wieki”.

Camus, Albert. 1993. Człowiek zbuntowany. Przeł. Joanna Guze. Kraków: Oficyna Literacka.

Camus, Albert. 2004. Mit Syzyfa i inne eseje. Przeł. Joanna Guze. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.

Dzielska, Maria. 2006. Hypatia z Aleksandrii. Kraków: Universitas.

Filipowicz, Kornel. 2007. „Piękne życie Natana Ruffa”. W: idem. Cienie, wybór Wisława Szymborska, 119–136. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Gębura, Błażej. 2021. „O (domniemanej) idolatrycznosci religii”. Roczniki Filozoficzne 69, nr 4: 357–365.

Goldhagen, Daniel Jonah. 2012. Wiek ludobójstwa. Przeł. Michał Romanek. Kraków: Wydawnictwo Znak,

Grecko-polski Nowy Testament wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi. Przeł. Remigiusz Popowski i Michał Wojciechowski. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”.

Gutowski, Piotr. 2013. „Indywidualność osób i ograniczony charakter ziemskiej perspektywy. O eschatologicznych podstawach antropologii Stanisława Judyckiego”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 333–345.

Iwanicki, Marcin. 2021. „Religia przez czarny monokl”. Roczniki Filozoficzne 69, nr 4: 367–380.

Judycki, Stanisław. 1990. Intersubiektywność i czas. Przyczynek do dyskusji nad późną fazą poglądów Edmunda Husserla. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Judycki, Stanisław. 1993a. „Co to jest metafizyka? Trzy wielkie koncepcje Zachodu”. W: Studia metafilozoficzne. T. I: Dyscypliny i metody filozofii, red. Antoni B. Stępień i Tadeusz Szubka, 39–91. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Judycki, Stanisław. 1993b. „Fenomen i analiza”. W: Studia metafilozoficzne. T. I: Dyscypliny i metody filozofii, red. red. Antoni B. Stępień i Tadeusz Szubka, 213–234. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Judycki, Stanisław. 1993c. „Irracjonalność problemu ‘dusza – ciało’”, Logos i Ethos 1: 55–66.

Judycki, Stanisław. 1995. Umysł i synteza. Argument przeciwko naturalistycznym teoriom umysłu, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Judycki, Stanisław. 1997. „Wolność i determinacja”. W: Wolność we współczesnej kulturze. Materiały V Światowego Kongresu Filozofii Chrześcijańskiej KUL – Lublin 20-25 sierpnia 1996, red. Zofia J. Zdybicka, Józef Herbut, Andrzej Maryniarczyk, Alicja Łyskawka i Natasza Szutta, 355–367. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Judycki, Stanisław. 2000. „Idealizm i spirytualizm”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 9, nr 2 (34): 85–105.

Judycki, Stanisław. 2004. Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Judycki, Stanisław. 2010. Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej. Poznań: W drodze.

Judycki, Stanisław. 2013. „Odpowiedź prof. Ireneuszowi Ziemińskiemu”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 536–556.

Judycki, Stanisław. 2013a. „Intuicja i spekulacja”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 15–29.

Judycki, Stanisław. 2013b. „Sceptycyzm i dowód ontologiczny”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 31–54.

Judycki, Stanisław. 2013c. „Dwa aprioryczne dowody na istnienie Boga”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 55–73.

Judycki, Stanisław. 2013d. „Rozum i iluminacja”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 75–93.

Judycki, Stanisław. 2013e. „Samoświadomość i unikalność osób ludzkich”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna,, 119–143. Poznań, Kraków: W drodze.

Judycki, Stanisław. 2013f. „Wszechmoc i istnienie”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 193–234.

Judycki, Stanisław. 2013g. „Filozofia i chrystologia”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 235–262.

Judycki, Stanisław. 2013h. „Personalistyczny teizm i pojęcie osoby”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 277–296.

Judycki, Stanisław. 2013i, „Kuszenie i wolna wola”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 309–330.

Judycki, Stanisław. 2014. „Kim był (jest) Jezus z Nazaretu? Antropologizm i eksternalizm. W związku z książką Mariana Grabowskiego Pomazaniec”. W: Pomazaniec. Kontynuacja i dyskusja o książce Mariana Grabowskiego, red. Mateusz Przanowski, 267–371, Poznań, Kraków: W drodze, Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”.

Judycki, Stanisław. 2016. „Wieczność ‘ulotna’ i wieczność ‘głęboka’. Uwagi odnośnie do książki Ireneusz Zieminskiego Życie wieczne. Przyczynek do eschatologii filozoficznej”. W: Escha-tologia filozoficzna. Wokół książki Ireneusza Ziemińskiego „Życie wieczne”, red. Mateusz Przanowski, 595–607. Kraków: Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”, Kolegium Filozoficzno-Teologiczne Polskiej Prowincji Dominikanów.

Judycki, Stanisław. 2017. „Doświadczenia mistyczne: typologia i fundament egzystencjalny”, W: Literatura a religia – wyzwania postsekularności, red. Tomasz Garbol, 18-42. Lublin: Wydawnictwo KUL,.

Judycki, Stanisław. 2018. „Zagadnienie obiektywności doświadczeń mistycznych”. Filo-Sofija nr 2 (48): 11–30.

Judycki, Stanisław. 2020, „Metafizyka i idea zbawienia. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 29, nr 2 (114): 143-159.

Judycki, Stanisław. 2020, I. Epistemologia. T. I, Poznań, Warszawa: Wydawnictwo W drodze, Instytut Tomistyczny.

Judycki, Stanisław. 2020, II. Epistemologia. T. II. Poznań, Warszawa: Wydawnictwo W drodze, Instytut Tomistyczny.

Kołakowski, Leszek. 1988. Jeśli Boga nie ma… O Bogu, Diable, Grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii. Przeł. Tadeusz Baszniak i Maciej Panufnik. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Kołakowski, Leszek. 1990. Husserl i poszukiwanie pewności, Biblioteka Aletheia. Przeł. Piotr Marciszuk, Warszawa: Aletheia.

Koszkało, Martyna. 2013. „Wszechmoc a uniwersalny posybilizm. Uwagi historyka filozofii”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 355–381.

Leociak, Jacek 2022’ Zapraszamy do nieba. O nawróconych zbrodniarzach. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Łukasiewicz, Dariusz. 2013. Rozumieć w co się wierzy. Recenzja książki Stanisława Judyckiego „Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna. 393–408 (pierwodruk: Ethos nr 93–94 (2011): 257-266).

Pismo Święte. Stary i Nowy Testament (2005), opracował zespół pod redakcją Michała Petera (ST) i Mariana Wolniewicza (NT). Poznań: Księgarnia św. Wojciecha. Biblia Poznańska.

Polak, Tomasz. 2020. System kościelny czyli przewagi pana K. Poznań: Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM.

Przanowski, Mateusz. 2013. „Trynitologia Stanisława Judyckiego”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 435–450.

Pyda, Janusz. 2013. „Soteriologia filozoficzna w książce Stanisława Judyckiego ‘Bóg i inne osoby’. Próba z zakresu teologii filozoficznej”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 459–478.

Pyda, Janusz, red. 2013. Teologia filozoficzna. Wokół książki Stanisława Judyckiego „Bóg i inne osoby”. Poznań, Kraków: W drodze, Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”.

Sartre, Jean-Paul. 2007. Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej, przeł. Jan Kiełbasa, Piotr Mróz, Rafał Abramciów, Remigiusz Ryziński i Paulina Małochleb. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.

Sobota, Daniel (2021), „Od idoli religijnych do idolatrycznej filozofii. Rozważania polemiczne wokół książki Ireneusza Ziemińskiego Religia jako idolatria”. Przegląd Religioznawczy 3 (281): 153-168.

Stencel, Natalia. 2015. „‘Czy ty jesteś Bóg mój, czy widmo jakie?’ Ślady lęku przed szaleństwem w Dzienniczku św. Faustyny Kowalskiej”. Ethos 28, nr 2 (110): 127–152.

Święcicka, Krystyna. 2005. Husserl. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Wojtysiak, Jacek. 2013. „Stanisława Judyckiego argument chrystologiczny. Analiza krytyczna”. W: Pyda.. red. Teologia filozoficzna, 485–494.

Woleński, Jan. 2022. „System kościelny, Bóg a zło, przypadek Hansa Franka i Rudolfa Hössa”. W: (Bez-)nadzieja Kościoła? Wokół „systemu kościelnego” Tomasza Polaka, red. Eligiusz Piotrowski i Janusz Poniewierski, 117–129. Poznań: Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM.

Ziemińska, Renata. 2013. Historia sceptycyzmu. W poszukiwaniu spójności. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Ziemiński, Ireneusz. 1992), „Transcendentalna fenomenologia Edmunda Husserla a zagadnienie solipsyzmu (rec. S. Judycki. Intersubiektywność i czas. Przyczynek do dyskusji nad późną fazą poglądów Edmunda Husserla)”. Logos i Ethos 2, nr 1: 91–97.

Ziemiński, Ireneusz. 1994. „Obrona rozumu (rec. I. M. Bocheński. Współczesne metody myślenia)”. Edukacja Filozoficzna 14: 351–354.

Ziemiński, Ireneusz. 1997. Rec.: S. Judycki. Umysł i synteza. Argument przeciwko naturalistycznym teoriom umysłu. Ruch Filozoficzny 54, nr 1: 91–95.

Ziemiński, Ireneusz. 2005. „Czy dowód ontologiczny jest dowodem istnienia Boga? (Uwaga na marginesie rozprawy Profesora Stanislawa Judyckiego)”. Diametros nr 4: 216–218.

Ziemiński, Ireneusz. 2011. „Summa filozofii chrześcijańskiej (rec. S. Judycki, Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej)”. Analiza i Egzystencja nr 16: 105-122. Przedruk: „Summa filozofii chrześcijańskiej”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 501–524.

Ziemiński, Ireneusz. 2013. „Stanisława Judyckiego aprioryczny dowód istnienia Boga”. W: Pyda, red. Teologia filozoficzna, 525–536.

Ziemiński, Ireneusz. 2013a. Życie wieczne. Przyczynek do eschatologii filozoficznej. Poznań, Kraków: W drodze, Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”, Kolegium Filozoficzno-Teologiczne Polskiej Prowincji Dominikanów.

Ziemiński, Ireneusz. 2015. „Dlaczego Bóg czyni zło? O trudnościach teodycei”. Filozofia Religii nr 2: 27–82.

Ziemiński, Ireneusz. 2016. „Pełnia życia, czyli o aporiach Bożej dobroci. Odpowiedź Stanisławowi Judyckiemu”. W: Eschatologia filozoficzna. Wokół książki Ireneusza Ziemińskiego „Życie wieczne”, red. Mateusz Przanowski, 609–628. Kraków: „Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii“, Kolegium Filozoficzno-Teologiczne Polskiej Prowincji Dominikanów.

Ziemiński, Ireneusz. 2018. „Bóg pokutujący: o zbędności teodycei”. Analiza i Egzystencja 43: 23–42.

Ziemiński, Ireneusz. 2020. Religia jako idolatria. Esej filozoficzny o nieuchronności elementów idolatrycznych w religii. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Ziemiński, Ireneusz. 2021. „O rzeczywistej i nieuchronnej idolatryczności religii – odpowiedź polemistom”. Roczniki Filozoficzne 69, nr 4: 381–405.

Ziemiński, Ireneusz. 2022. „‘Patrzcie, jak oni się kochają’ — los Ananiasza i Safiry z perspektywy filozofii religii”. Kwartalnik Filozoficzny 50, nr 1–4: (407–438).