Związki religii i techniki

Halina Rarot

doi:10.18290/rf23711.16

Published : 2023-03-31

Vol. 71 No. 1 (2023)

Connections between Religion and Technology

Halina Rarot

https://orcid.org/0000-0002-9095-0872

DOI: https://doi.org/10.18290/rf23711.16

Abstract

The author analyzes, from the point of view of the philosophy of culture, the historical and contemporary issue of the relationship between religion and technology. As a result of this philosophical reflection, he states that this relationship can take four different forms. The presented typology of the relationship between religion and technology then becomes a tool to find an answer to the question of whether world religions in their worldview and institutional dimensions can constructively (and not only pessimistically and critically) relate to the increasingly complex civilization issues at the turn of the XX and XXI century.

Keywords:

religion, technology, autonomy, dialogue, conflict, integration, technotheism, religion of technology

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Abdus Salam, Mohammad. 1983. „Science and Technology in the Islamic World”, przemówienie programowe wygłoszone na Konferencji Nauki i Technologii w Islamabadzie, 1983. Za: Ian Buruma i Avishai Margalit. Occidentalism: The West in the Eyes of its Enemies. New York: The Penguin Press, 2005.

Ansusa Putra, D.I., i Mohammad Hidayaturrahman. 2020. „The Roles of Technology in al-Quran Exegesis in Indonesia”. Technology in Society 63(2):101418. DOI: https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2020.101418.

Barbour, Ian G. 1993. „Jak układają się stosunki między nauką i teologią?”. Tł. Stanisław Wszołek. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce 15, 2: 3–22.

Barbour, Ian G. 1967. Religion and Science. History and Contemporary Issues. San Francisco: Harper San Francisco.

Benedykt XVI, papież. 2009. Encyklika Caritas in veritate. Stolica Święta. Dostęp 24.02.2023. https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20090629_caritas-in-veritate.html.

Bierdiajew, Mikołaj. 1995. „Człowiek i maszyna. Problem socjologii i metafizyki techniki”, tł. Ewa Matuszczyk. Idea: Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych 7: 45–67.

Błasiak, Zbigniew. 1999. „Sztuczna inteligencja zagrożeniem ludzkiej tożsamości? Głos w dyskusji nad kondycją człowieka pod koniec XX wieku”. Colloquia Communia 2 (69): 107–108.

Bokov, Georgij. 2018. „Religion and science: conflict or dialogue? (Study of worldviews and social contradictions in Russian society)”. Konfliktołogija 13(4): 102–104.

Buruma, Ian, i Avishai Margalit. 2005. Okcydentalizm. Zachód w oczach wrogów. Tł. Adam Lipszyc. Kraków: Universitas.

Dennett, Daniel, i Alvin Plantinga. 2014. Nauka i religia. Czy można je pogodzić? Tł. Michał Furman i Łukasz Kwiatek. Kraków: Copernicus Center Press.

Epshteyn, Mikhail. 2009. „Tekhnika — religiya — gumanistika. Dva razmyshleniya o dukhovnom smysle nauchno-tekhnicheskogo progressa”. Voprosy filosofii 12, 19-29 [Эпштейн, Михаил. 2009. „Техника — религия — гуманистика. Два размышления о духовном смысле научно-технического прогресса”. Вопросы философии 12: 19-29].

Ferré, Frederick. 1990. Technology and Religion. Research in Philosophy and Technology. Vol. 10. London and Greenwich: JAI Press.

Franciszek, papież. 2015. Encyklika Laudato si. Stolica Święta. Dostęp 24.02.2023. https:// www. vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica- laudato-si.html.

Gould, Stephen Jay. 2002. Skały wieków. Nauka i religia w pełni życia. Tł. Jacek Bieroń. Poznań: Zysk i S-ka (oryginał Rocks of Ages. Science and Religion in the Fullness of Life. Ballantine Books, 1999).

Jan Paweł II, papież. List apostolski Szybki rozwój. Opoka.org.pl. Dostęp 24.02.2023. https:// opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/szybkir_24022005.html

Karns Alexander, Jennifer. 2020. „Introduction: the entanglement of technology and religion”. History and Technology. An International Journal 36, issue 2: Religion and Technology: 165-186. DOI: https://doi.org/10.1080/07341512.2020.1814513.

Katina, Michael. 2021. „Religion, Science, and Technology”. An Interview with Metropolitan Kallistos Ware. Technology and Society. Dostęp 15.07.2021. https://technologyandsociety.org/religion-science-and-technology-an-interview-with-metropolitan-kallistos-ware/.

Lekka-Kowalik, Agnieszka. 2013. „Nauka — zwierciadło dla religii”. W: Bezpieczeństwo człowieka a religia, red. Edward Jarmoch i Izbela Trzpil, 11–20. Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.

Lekka-Kowalik, Agnieszka. 2015. „Technika i aksjologia. W stronę wartości”. Ethos 28, nr 3 (111): 330-336.

Lizut, Rafał. 2014. Technika a wartości: spór o aksjologiczną neutralność artefaktów. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Academicon.

Marty, Martin E. 1988. „Fundamentalism as a Social Phenomenon”. Bulletin of the American Academy of Arts and Sciences” 42, no. 2: 15–29.

Mitcham, Carl. 1994. Thinking through Technology. The Path between Engineering and Philosophy. Chicago, Ill: University of Chicago Press.

Noble, David F. 2017. Religia techniki. Boskość człowieka i duch wynalazczości. Tł. Krzysztof Kornas. Kraków: Copernicus Center Press.

Pieliński, Krzysztof. 2011. „Koniec historii – utopia technokratyczna. The End of History – Technocratic Utopia”. Economy and Management 3: 19–31.

Rarot, Halina. 2021. „Religia techniki Mikołaja Fiodorowa”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 30, nr 2: 127–141. DOI: https://doi.org/10.24425/pfns.2021.137375.

Schuurman, Egbert. 2011. „Technology and Religion: Islam, Christianity and Materialism”. Koers: Bulletin for Christian Scholarship 76, no. 2: 373–386. DOI: https://doi.org/10.4102/koers.v76i2.21

Włodarczyk, Rafał. 2017. „Wymiary fundamentalizmu religijnego w ujęciu teoretycznym”. W: Między ekskluzją a inkluzją w edukacji religijnej, red. Monika Humeniuk i Iwona Paszenda, 15–36. Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zdybicka, Zofia.1985. „Religia i technika”. Roczniki Filozoficzne 52, z. 2: 453–455.