Tożsamość narodu w dobie migracji

Grzegorz Tutak

doi:10.18290/kip2025.8

Data publikacji : 2025-07-03

Tom 14 Nr 1 (2025)

Tożsamość narodu w dobie migracji

Grzegorz Tutak

https://orcid.org/0000-0003-4705-0446

DOI: https://doi.org/10.18290/kip2025.8

Abstrakt

Wiek XXI charakteryzuje się wielowymiarową dynamiką zmian zachodzących w przestrzeni międzynarodowej, społecznej, gospodarczej i politycznej. Zmiany te są nierozerwalnie związane z procesami globalizacji oraz intensyfikacją ruchów migracyjnych. Rosnące współzależności między państwami, uniwersalizacja stylu życia oraz rozwój konsumpcjonizmu stanowią wyzwanie dla tożsamości narodowej, rozumianej jako poczucie odrębności i samoidentyfikacji członków danej grupy narodowej. W artykule podkreślono znaczenie globalizacji i jej wpływu na wzmożone ruchy migracyjne. Przedstawiono definicję narodu i tożsamości narodowej, a także omówiono zjawisko globalizacji migracji oraz rolę polityki migracyjnej w procesie kształtowania tożsamości narodowej. Szczególną uwagę poświęcono nauczaniu papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI oraz Franciszka w kontekście problematyki migracji, globalizacji i tożsamości narodowej. Współczesne trendy migracyjne wskazują, że tożsamość narodowa nie jest statyczna, lecz ulega transformacjom w zetknięciu z innymi kulturami. Dla migrantów migracja staje się pomostem między przeszłością a teraźniejszością, jednocześnie umożliwiając kształtowanie nowej, wielowymiarowej tożsamości w nowym środowisku. Celem artykułu jest zwięzła analiza zjawiska migracji i jej wpływu na tożsamość narodową, ze szczególnym uwzględnieniem procesów globalizacyjnych. Ze względu na ograniczoną objętość, analiza stanowi wprowadzenie do dalszej dyskusji na ten temat.

Słowa kluczowe:

migracja, globalizacja, polityka migracyjna, tożsamość narodowa, państwo, naród

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Tutak, G. (2025). Tożsamość narodu w dobie migracji. Kościół I Prawo, 14(1), 135–152. https://doi.org/10.18290/kip2025.8

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Berry, John. 2005. „Acculturation: Living Successfully in Two Cultures.” International Journal of Intercultural Relations 29:697-712.

Castles, Stephen. 1995. „How Nation‐States Respond to Immigration and Ethnic Diversity.” Journal of Ethnic and Migration Studies 21, nr 3:293-308.

Castles, Stephen, i Mark J. Miller. 2011. Migracje we współczesnym świecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Chodubski, Andrzej. 2007. „Jednostka, naród, państwo.” W Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. Bogumił Szmulik, i Marek Żmigrodzki, 135-80. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Duszczyk, Maciej. 2008. „Wyzwania polskiej polityki migracyjnej a doświadczenie międzynarodowe.” W Polityka migracyjna jako instrument promocji zatrudnienia i ograniczania bezrobocia, red. Paweł Kaczmarczyk, i Marek Okólski. 11-20. Warszawa: Ośrodek Badań nad Migracjami WNE UW.

Giddens, Anthony. 2006. Nowoczesność i tożsamość, „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. Alina Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Heywood, Andrew. 2008. Politologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hollifield, James, i David Jacobson. 2012. „Migration and the State.” W The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Globalization, red. George Ritzer, 1-10. Chichester–Malden: Wiley-Blackwell.

Jan Paweł II. 1980. „Przyszłość człowieka zależy od kultury.” Więź 7-8: 5-18.

Jan Paweł II. 2005. Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Kraków: Znak.

Kłoskowska, Antonina. 1996. Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Koryś, Piotr, i Marek Okólski. 2004. „Czas globalnych migracji. Mobilność międzynarodowa w perspektywie globalizacji.” Working Papers “Prace Migracyjne” 55:1-32.

Koryś, Piotr. 2016. „Globalizacja i migracje” W Transformacje. Przewodnik po zmianach społeczno-ekonomicznych w Polsce, red. Agata Górny, Paweł Kaczmarczyk, i Magdalena Lesińska, 105-11. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Lesińska, Magdalena. 2023. „Wykład 23. Diaspory.” W 30 wykładów o migracjach, red. Magdalena Lesińska, i Marek Okólski, 413-23. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Majchrzak, Natalia. 2022. „Tożsamość narodowa, nacjonalizm, patriotyzm – sposoby rozumienia, dyferencje, przejawy.” Conversatoria Linguistica 14:63-77.

McAuliffe, Marie, Adrian Kitimbo, Jerome Dolling, i in. 2024. „Migration and migrants: A global overview.” W World Migration Report 2024, red. Marie McAuliffe i Linda Adhiambo Oucho, 1-15. Genewa: International Organization for Migration (IOM).

Michalski, Paweł. 2014. „Naród, pamięć i tożsamość w nauczaniu społecznym św. Jana Pawła II.” Analecta Cracoviensia 46:63-82.

Ostafińska-Konik, Agnieszka. 2007. „Tożsamość narodowa ery globalizacji.” Państwo i Społeczeństwo 2:133-47.

Paleczny, Tadeusz. 1989. Ewolucja ideologii i przemiany tożsamości narodowej Polonii w Stanach Zjednoczonych w latach 1870-1970. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Parekh, Bhikhu. 1994. „Discourses on National Identity.” Political Studies 42, nr 3: 492-504.

Romaniszyn, Krystyna. 2001. „Migracje międzynarodowe jako zapoznany aspekt procesu globalizacji.” Studia Polonijne 22:9-29.

Sirojć, Zdzisław. 2012. „Globalizacja kultury.” Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne 1:149-55.

Sitarz, Mirosław. 2018. „Tożsamość Europy w nauczaniu Jana Pawła II.” Kościół i Prawo 7 (20), nr 2:209-18. https://doi.org/10.18290/kip.2018.7.2-14

Turowski, Jan. 1994. Socjologia: wielkie struktury społeczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Tutak, Grzegorz. 2023. Polityka imigracyjna Polski w latach 2004-2015. Lublin: Wydawnictwo KUL.