Zmediatyzowany obraz

Marcin Szewczyk

doi:10.18290/rkult25164.5

Data publikacji : 2025-12-15

Tom 16 Nr 4 (2025)

Zmediatyzowany obraz

Marcin Szewczyk

https://orcid.org/0000-0002-4291-8317

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult25164.5

Abstrakt

Artykuł analizuje wpływ mediatyzacji na obraz nieruchomy w kontekście współczesnej komunikacji nowych mediów, badając dwukierunkowe, wzajemne oddziaływanie logiki mediów i obrazów. Podkreśla dominację obrazu w mediach społecznościowych i jego wpływ na ewolucję mediów tradycyjnych. Analiza odwołuje się do semiologicznej koncepcji Rolanda Barthesa (głównie w zakresie trzech sensów oraz denotacji i konotacji), koncentrując się na semantyce obrazu i jego potencjale perswazyjnym. Podkreślona została automatyzacja procesów percepcji i kontekstualizacji, które ułatwiają manipulację odbiorcą zmediatyzowanych obrazów. Wnioski wskazują, że takie obrazy stały się skutecznym, choć często nieprzewidywalnym pod względem skutków, narzędziem perswazji, kształtującym rzeczywistość społeczną. Ze względu na masowość percepcji obrazów i tworzenie ogólnego kontekstu odbiorczego, do sfery odbiorczej przebija się przede wszystkim potencjał znaczeń, co w perswazji pozwala na wykorzystanie znacznej pojemności semantycznej obrazów. Otwarty charakter semantyczny obrazu i łatwość wykorzystania mechanizmów psychologicznych i pragmalingwistycznych w konstruowaniu obrazowych przekazów perswazyjnych, stanowi jedną z wad komunikacyjnych i zarazem zalet perswazyjnych komunikacji zmediatyzowanym obrazem.

Słowa kluczowe:

denotacja, język, komunikacja, konotacja, media społecznościowe, mediatyzacja, obraz, perswazja, pragmatyka, semiologia

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Szewczyk, M. (2025). Zmediatyzowany obraz. Roczniki Kulturoznawcze, 16(4), 75–92. https://doi.org/10.18290/rkult25164.5

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Altheide, David L. „Media Logic”. W: The International Encyclopedia of Political Communication, red. Gianpietro Mazzoleni, 1-7. Malden: Wiley Blackwell: 2016. https://doi.org/10.1002/9781118541555.wbiepc088.

Altheide, David L. i Robert P. Snow. Media Logic. Beverly Hills: Sage Publications, 1979.

Antas, Jolanta. O kłamstwie i kłamaniu. Kraków: Universitas, 2000.

Barthes, Roland. „Retoryka obrazu”. Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 76, nr 3 (1985):289-302.

Barthes, Roland. „Trzeci sens”. Kino 11 (1971):37-41.

Barthes, Roland. Podstawy semiologii. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2009.

Barthes, Roland. System mody. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2005.

Barthes, Roland. Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1996.

Bergstrom, Bo. Essentials of Visual Communication. London: Laurence King Publishing, 2008.

Bordwell, David i Kristin Thompson. Film Art. Sztuka filmowa. Wprowadzenie. Warszawa: Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2010.

Broz, Matic. „Photo statistics: How many photos are taken every day?”. Dostęp 31.03.2025. https://photutorial.com/photos-statistics.

Couldry, Nick i Andreas Hepp. „Conceptualizing mediatization”. Communication Theory 23, nr 3 (2013):191-201.

Couldry, Nick i Andreas Hepp. Mediated construction of reality. Cambridge–Malden: Polity Press, 2017.

Driven, Reneé, Günter Radden i Elżbieta Tabakowska. „Kognitywne podstawy języka: język i myśl”. W: Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. Elżbieta Tabakowska, 15-44. Kraków: Universitas, 2001.

Fairclough, Norman. Language and power. Harlow: Longman Group UK, Limited, 1989.

Gabriel, Trip. „Thomas Hoepker, Who Captured an Indelible 9/11 Image, Dies at 88”. New York Times. Dostęp 31.03.2025. https://www.nytimes.com/2024/07/13/arts/thomas-hoepker-dead.html.

Gruchoła, Małgorzata. „Od Pokolenia X do Pokolenia Alpha – wartości mediów”. W: Współczesne media: wartości w mediach, wartości mediów, t. 2: Wartości mediów, red. Iwona Hofman i Danuta Kępa-Figura, 31-48. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2014.

Helman, Alicja i Jacek Ostaszewski. „Radziecka szkoła montażu”. W: Historia myśli filmowej. Podręcznik, red. Alicja Helman i Jacek Ostaszewski. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2008.

Herbich, Piotr. „Koncepcja pamięci w Materii i pamięci Henri Bergsona”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 49, nr 1 (2004):61-75.

Hjarvard, Stig. „The Mediatization of Society. A theory of the media as agents of social and cultural change”. Nordicom Review 29 (2008):105-134.

Hjarvard, Stig. Mediatization of Culture and Society. London–New York: Routledge, 2013.

Karremans, Johan C., Wolfgang Stroebe i Jasper Claus. „Beyond Vicary’s fantasies: The impact of subliminal priming and brand choice”. Journal of Experimental Social Psychology 42, nr 6 (2006):792-798.

Kawka, Maciej. „Komunikowanie wizualne a nauka o mediach – współczesność i perspektywy”. Media i Społeczeństwo 5 (2015):13-21.

Kidoń, Dagna. Społeczne uwarunkowania odbioru sztuki współczesnej. Badania z wykorzystaniem okulografii. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2023. Niepublikowana praca doktorska. https://dspace.uni.lodz.pl/handle/11089/48098. 31.03.2025.

Krotz, Friedrich i Andreas Hepp. „A concretization of mediatization: How ‘mediatization works’ and why mediatized worlds are a helpful concept for empirical mediatization research”. European Journal for the Philosophy of Communication 3, nr 2 (2012):137-152.

Krotz, Friedrich. „The Meta-process of ‘Mediatization’ as a conceptual frame”. Global Media and Communication 3 (2007):256-260.

Lasswell, Harold D. „The Structure and Function of Communication in Society”. W: The Process and Effects of Mass Communication, red. Wilbur Schramm i Donald F. Roberts, 84-99. Chicago–London: University of Illinois Press, 1971.

Meibauer, Jörg. „Lying, Implicating, and Presupposing”. W: The Oxford Handbook of Lying, red. Jörg Meibauer, 193-202. Oxford: Oxford University Press, 2018.

Mobbs, Dean, Nikolaus Weiskopf, Hakwan C. Lau, Eric Featherstone, Ray J. Dolan i Chris D. Frith. „The Kuleshov Effect: the influence of contextual framing on emotional attributions”. Social Cognitive and Affective Neuroscience 1, nr 2 (2006):95-106.

Sapienza, Zachary S., Narayanan Iyer i Aaron S. Veenstra. „Reading Lasswell’s Model of Communication Backward: Three Scholarly Misconceptions”. Mass Communication and Society 18, nr 5 (2015):599–622. https://doi.org/10.1080/15205436.2015.1063666.

Schmandt-Besserat, Denise Erard i Michael Erard. „Origins and Forms of Writing”. W: Handbook of Research on Writing. History, Society, School, Individual, Text, red. Charles Bazerman, 7-22. New York: Routledge, 2007.

Seo, Kiwon. „Meta-Analysis on Visual Persuasion – Does Adding Images to Texts Influence Persuasion?”. Athens Journal of Mass Media and Communications 6, nr 3 (2020):177-190. https://doi.org/10.30958/ajmmc.6-3-3.

Szpunar, Magdalena. „Kultura obrazu a ikonosfera Internetu”. Studia Medioznawcze 3, nr 34 (2008):105-124.

Tarsa, Monika. „Czas – pamięć – fotografia próba fenomenologicznej refleksji nad fotografią”. Estetyka i Krytyka 7/8 (2/2004-1/2005):164-175.

Tversky, Amos i Daniel Kahneman. „Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases”. Science 185, nr 4157 (1974):1124-1131. https://doi.org/10.1126/science.185.4157.1124. Dostęp 31.03.2025.

Wenxiu, Peng. „Analysis of New Media Communication Based on Lasswell’s ‘5W’ Model”. Journal of Educational and Social Research 5, nr 3 (2015):245-250.

Żygulski, Zdzisław. Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa. Warszawa: PWN, 1982.