Wiara, zło, testimonium: Odpowiedź Dyskutantom

Jacek Wojtysiak

doi:10.18290/rf23714.14

Data publikacji : 2023-12-28

Tom 71 Nr 4 (2023)

Wiara, zło, testimonium: Odpowiedź Dyskutantom

Jacek Wojtysiak

https://orcid.org/0000-0003-4276-8483

DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.14

Abstrakt

Artykuł stanowi odpowiedź na dziesięć tekstów, w których zgłoszono zarzuty lub uwagi do mojej książki Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej (Wojtysiak 2023). Odpowiedź podzieliłem na trzy grupy tematyczne: teistyczny argument z wielkiego faktu wiary, krytyka ateistycznego argumentu ze zła oraz obrona religii z jej testymonialnego charakteru. W pierwszej części artykułu bronię tezy, że mój teistyczny argument z wielkiego faktu wiary jest, pomimo wysuniętych trudności i dzięki jego ulepszeniom, silniejszy od (sformułowanego przez J.L. Schellenberga) ateistycznego argumentu z faktu niewiary. Wciąż uważam, że teizm najlepiej wyjaśnia fakt powszechności i trwania wiary w Boga lub „czegoś” do Niego podobnego. W drugiej części artykułu uzasadniam tezę, że właściwie rozumiana zasada łaski kreacyjnej zarówno pozwala spodziewać się zła w świecie (w podobnym stopniu co ateizm), jak i nie narusza naszych intuicji na temat dobroci Boga. Dodatkowo bronię racjonalności wiary w stan „pierwotnej sprawiedliwości”. W trzeciej części podtrzymuję swoje przekonanie, że religia jest jedną z tych dziedzin życia, w których jesteśmy skazani na wiedzę testymonialną. Dlatego religia ma prima facie wartość poznawczą.

Słowa kluczowe:

ukrycie Boga, J.L. Schellenberg, wielki fakt wiary, consensus gentium, kognitywistyka religii, ateistyczny argument ze zła, zasada łaski kreacyjnej, „pierwotna sprawiedliwość”, wiedza testymonialna, religie teistyczne

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Biłgorajski, Piotr. 2023. „Powszechność wiary a niemoralni wierzący”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 119–130. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.8.

De Cruz, Helen, i Johan De Smedt. 2023. Teologia naturalna? Religioznawstwo kognitywne a dowody na istnienie Boga. Przeł. Stanisław Ruczaj, Maja Białek i Miłosz Puczydłowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Dobrzeniecki, Marek, i Jacek Wojtysiak. 2022. „Schellenberg’s Hiddenness Argument and its Reversal.” Philosophia. A Global Journal of Philosophy 50, nr 4: 1687–1705. DOI: https:// doi.org/10.1007/s11406-021-00466-9.

Dobrzeniecki, Marek. 2023. „Fakt wiary czy wielki fakt wiary? Uwagi do książki Jacka Wojtysiaka Między ukryciem a jawnością”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 95–108. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.6.

Gałecki, Sebastian. 2023. „Wiedza testymonialna a rozumowanie ukryte”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 199–213. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.13.

Gębura, Błażej. 2023. „O fakcie wiary”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 109–117. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.7

Hołda, Miłosz. 2023. „Wielki fakt zła i pytanie o Bożą dobroć”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 167–178. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.11.

Katechizm Kościoła katolickiego. 2002. Poznań: Pallottinum. (KKK).

Lipski, Piotr. 2023. „(Nie)równy pojedynek na argumenty”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 81–93. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.5

Łukasiewicz, Dariusz. 2023. „Jacka Wojtysiaka krytyka probabilistycznego argumentu ze zła za nieistnieniem Boga”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 149–165. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.10.

Mariański, Janusz. 2023. Religijność młodzieży polskiej w procesie przemian w XXI wieku (analizy socjologiczne). Lublin: Akademia Nauk Społecznych i Medycznych w Lublinie.

Mordarski, Ryszard. 2023. „Czy istnieją rzetelnie niewierzący? Odpowiedź teistyczna.” Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 61–80. DOI: https://doi.org/10.18290/ rf23714.4.

Mulgan, Tim. 2019. Purpose in the Universe. The Moral and Metaphysical Case for Ananthropocentric Purposivism. Oxford: Oxford University Press.

Pew Research Center. 2022. Key Findings from the Global Religious Futures Project. Dostęp 23. 12. 2023 https://www.pewresearch.org/religion/2022/12/21/key-findings-from-the-global-reli gious-futures-project/.

Purzycki, Benjamin Grant. 2022. „Gods: Cognition, Culture, and Ecology”. W: The Oxford Handbook of the Cognitive Science of Religion, red. Justin L. Barrett, 67–89. Oxford: Oxford University Press.

Ruczaj, Stanisław. 2023. „Nic nadzwyczajnego. Wielki fakt wiary i jego naturalistyczne wyjaśnienie.” Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 131–147. DOI: https://doi.org/ 10.18290/ rf23714.9.

Schellenberg, J.L. 2021. „Comments for My Colleagues”. Roczniki Filozoficzne 69 (3): 231–249. DOI: https://doi.org/10.18290/rf21693-12.

Słomka, Marek. „Chrześcijańska koncepcja stworzenia i jej implikacje w perspektywie problematyki Deus absconditus — Deus revelatus”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 131–147. DOI: https://doi.org/ 10.18290/ rf23714.12.

Van Eyghen, Hans. 2022. „CSR and Religious Belief: Epistemic Friends or Foes?”. W: The Oxford Handbook of the Cognitive Science of Religion. Red. Justin L. Barrett, 371–388. Oxford: Oxford University Press.

Wojtysiak, Jacek. 2019. „Teistyczna filozofia nauki”. W: Metodologia nauk, cz. 1, red. Stanisław Janeczek, Monika Walczak i Anna Starościc,. 577–602. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2019.

Wojtysiak, Jacek. 2022. „A Bigger God and the Pre-creation Situation. Some Remarks Inspired by William Hasker”. Roczniki Filozoficzne 70, nr 1: 121–136. DOI: https://doi.org/10.18290/ rf2201.8.

Wojtysiak, Jacek. 2023. Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej, Kraków: Wydawnictwo WAM.