Chrześcijańska koncepcja stworzenia i jej implikacje w perspektywie problematyki „Deus absconditus – Deus revelatus”

Marek Słomka

doi:10.18290/rf23714.12

Data publikacji : 2023-12-28

Tom 71 Nr 4 (2023)

Chrześcijańska koncepcja stworzenia i jej implikacje w perspektywie problematyki „Deus absconditus – Deus revelatus”

Marek Słomka

https://orcid.org/0000-0001-5951-6587

DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.12

Abstrakt

W świetle niektórych tez, wywodu i argumentacji zawartych w najnowszej książce Jacka Wojtysiaka Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej (2023) w niniejszym artykule prezentuję ważne elementy chrześcijańskiej koncepcji aktu stwórczego i relacji Bóg-–świat oraz wynikających z tego konsekwencji dla wyrażania istotnych składników doktryny religijnej. Argumentuję, że nie jest możliwe stworzenie świata z (względną) autonomią oraz (względną) ludzką wolnością, w którym nie ma zła naturalnego i zła moralnego. W tym kontekście podkreślam wagę aspektowego i racjonalnego ujęcia relacji Stwórca–stworzenie oraz znaczenie teorii kenozy, w której akt kreacji przedstawiany jest jako swoiste samoograniczenie Boga.

Słowa kluczowe:

akt stwórczy, relacja Bóg–świat, zło naturalne, zło moralne, kenoza Boga

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Augustyn. 1980. „Przeciwko manichejczykom komentarz do Księgi Rodzaju”. W: Idem. Pisma egzegetyczne przeciw manichejczykom. Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. XXV. Przeł. Jan Sulowski, 21–82. Warszawa: ATK, 1980.

Ayala, Francisco J. 2009. „Przemówienie”. Przeł. Piotr Maszczyk. W: Francisco J. Ayala doktorem honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, 29–38. Warszawa: Biuro Promocji UW.

Czerkawski, Jarosław, Elzbieta Kondrek i Bogusław Nosek, red. 2013. Na drogach wiary (Podręcznik do nauki religii dla II klasy liceum i technikum). Kielce: Jedność, 2013.

Davies, Brian. 2003. „The Problem of Evil”. W: Philosophy of Religion. An Anthology, red. Charles Taliaferro i Paul J. Griffiths. Oxford: Blackwell Publishing.

Davies, Paul C.W. 2011. „Fizyka i umysł Boga. Przemówienie na uroczystości wręczenia Nagrody Templetona”. Przeł. Joanna Popek. Filozoficzne Aspekty Genezy 8: 7–21.

Do Diogneta. 1998. W: Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich. Przeł. Anna Świderkówna, oprac. Marek Starowieyski, 339–350 Kraków: Wydawnictwo „M”.

Dziadosz, Dariusz. 2011. Tak było na początku. Izrael opowiada swoje dzieje, Przemyśl: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej 2011.

Elders Leo J. Filozofia Boga. Filozoficzna teologia św. Tomasza z Akwinu. Przeł.. Marek Kiliszek i Tadeusz Kuczyński. Warszawa: Agencja Wydawnicza Katolików MAG, 1992.

Gałaj, Andrzej. 1998. „Czy prywatywna identyfikacja zła rozwiązuje jego zagadnienie?”. Studia Philosophiae Christianae 34, nr 2: 161–170.

Heller, Michał. 2006. „Chaos, prawdopodobieństwo i pojmowalność świata”. W: Bóg, Wszechświat, Człowiek. Wybór tekstów wygłoszonych podczas cyklu konferencji „Boże działanie w perspektywie nauki” zorganizowanego przez Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne (Specola Vaticana) oraz Center for Theology and the Natural Sciences (CTNS; Berkeley, California): 1988–2001. T. 1. Przeł.. Tadeusz Sierotowicz, 252–273. Tarnów: Biblos.

Heller, Michał, 2009. „Konieczność i przypadek w ewolucji Wszechświata”. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 44: 3–12.

Heller, M., i Tadeusz Pabjan. 2013. Stworzenie i początek wszechświata. Teologia – Filozofia – Kosmologia, Kraków: Copernicus Center Press.

Hick, John. 2007. „Soul-Making Theodicy”. W: God and the Problem of Evil, red. William L. Rowe, 265–281. Oxford: Blackwell Publishing.

Kleszcz, Ryszard. 2012. „Logika, Wszechmoc, Bóg”. Filo-Sofija 19, nr 4: 37–52.

Kleszcz, Ryszard. 2015. „O filozofii religii, wszechmocy Boga oraz ograniczoności naszego języka”. Filo-Sofija” 30, nr 3: 199–214.

Lambert, Dominique. 2018, Ryzykowne spotkanie teologii z nauką. Przeł. Paloma Korycińska. Kraków: Copernicus Center Press.

Łukasik, Andrzej. 2022. „Czy Bóg gra w kości?”. Filozofuj! Magazyn popularyzujący filozofię nr 1 (43): 9:10. Dostęp 23.11.2023, https://filozofuj.eu/andrzej-lukasik-czy-bog-gra-w-kosci/.

Moskal, Piotr. Traktat o religii. Lublin: Wydawnictwo KUL 2014.

Mrugalski, Damian. 2019. „Stwarzanie wieczne i poza czasem. Filozoficzne źródła koncepcji ‘generatio aeterna’ Orygenesa”. Verbum Vitae” 35: 367–412.

Murphy, Marc C. 2021. Divine Holiness and Divine Action. Oxford: Oxford University Press 2021.

Pabjan, Tadeusz. 2009. „Czy nauka dowodzi istnienia Boga? Naukowa apologetyka Piusa XII”. Studia Philosophiae Christianae 45, nr 2: 277–294.

Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Pisma Świętego w Kościele (Przemówienie Ojca Świętego Jana Pawła II oraz Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej). Przeł. Kazimierz Romaniuk, Poznań: Pallottinum 1994.

Peacocke, Arthur R. 2004. Drogi od nauki do Boga. Kres naszych wszelkich poszukiwań. Przeł. Joanna Gilewicz. Poznań: Zysk i S-ka.

Pedersen, Olaf. 2016. Dwie Księgi. Z dziejów relacji między nauką a teologią. Przeł. Włodzimierz Skoczny i Michał Furman, Kraków: Copernicus Center Press.

Pierzchała, Piotr, (red.). 2013. Być świadkiem Zmartwychwstałego w świecie (Podręcznik do nauki religii dla II klasy liceum i technikum). Warszawa: Wydawnictwo Katechetyczne.

Piwowar Andrzej. 2015. „Biblijny opis stworzenia świata i człowieka w odniesieniu do nauk przyrodniczych”. W: Naukowy a religijny obraz początku wszechświata i człowieka. Perspektywy dialogu, red. Jacek Golbiak, Karol Jasiński i Wojciech Kotowicz, 49–95. Olsztyn: Wydział Teologii UWM.

Ratzinger, Joseph (Benedykt XVI). 2006. Na początku Bóg stworzył. Cztery kazania o stworzeniu i upadku (Konsekwencje wiary w stworzenie). Przeł. Jarosław Merecki. Kraków: Salwator.

Słomka, Marek. 2018. Działanie Boga w świecie. Analiza filozoficzna. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Słomka, Marek. 2020. „Antyewolucyjny kreacjonizm we współczesnej Polsce i jego wpływ na edukację religijną”. Roczniki Filozoficzne 68, nr 4: 133–168. DOI: http://doi.org/0000-0001-5951-6587.

Słomka, Marek. 2022. „Noteworthy Problems with God’s Immutability, Impassibility, and Simplicity. Should We Treat These Divine Attributes and the Hellenic Conditions of Christian Theism as a Dogma?” Religions 13, no. 8: 759. DOI: https://doi.org/10.3390/rel13080759.

Świeżyński, Adam. 2012. Filozofia cudu. W poszukiwaniu adekwatnej koncepcji zdarzenia cudownego. Warszawa: UKSW.

Swinburne, Richard G. 1995. Spójność teizmu. Przeł. Tadeusz Szubka. Kraków: Znak.

Szpet, Jan, i Danuta Jackowiak, red. 2013. Aby nie ustać w drodze (Podręcznik do nauki religii dla II klasy gimnazjum). Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech.

Tomasz z Akwinu. 1999. O wieczności świata. W: Dzieła wybrane. Przeł. Jacek Salij i in. Kęty: Antyk.

Tomasz z Akwinu. 1977. Suma teologiczna. T. 2: O Bogu. Przeł. Pius Bełch. Londyn: Veritas.

Tomasz z Akwinu. 2003. Summa contra gentiles, T. I. Przeł. Zofia Włodek i Włodzimierz Zega. Poznań: W Drodze.

Wojtysiak, Jacek. 2023. Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Wolterstorff, Nicholas. 2019. „Cierpiąca miłość”. Przeł. Marcin Iwanicki i Karolina Sekuła. W: Teizm, ateizm i religia. Najnowsze spory w anglosaskiej filozofii analitycznej, red. Marcin Iwanicki i Piotr Gutowski, 455–497. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Woszczyk, Agnieszka. 2023. „Zło jako brak dobra. Prywacyjna teoria zła”. Filozofuj! Magazyn popularyzujący filozofię nr 5 (53): 6–8. Dostęp 23.11.2023 (https://filozofuj.eu/agnieszka-woszczyk-zlo-jako-brak-dobra-prywacyjna-teoria-zla/).

Wypych, Stanisław. 1971. „‘Nowe niebiosa i nowa ziemia’. Rozwój biblijnej idei ‘nowego stworzenia’”, Analecta Cracoviensia 3: 221–234.