Wiara, wątpliwości i tajemnica Wcielenia. Uwagi na marginesie książki Marka Dobrzenieckiego Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga

Marek Pepliński

doi:10.18290/rf23711.20

Data publikacji : 2023-03-31

Tom 71 Nr 1 (2023)

Wiara, wątpliwości i tajemnica Wcielenia. Uwagi na marginesie książki Marka Dobrzenieckiego Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga

Marek Pepliński

https://orcid.org/0000-0002-5941-3374

DOI: https://doi.org/10.18290/rf23711.20

Abstrakt

Niniejszy artykuł dotyczy ważnej i interesującej książki Marka Dobrzenieckiego Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga. Po krótkim omówieniu zawartości poszczególnych rozdziałów książki prezentuję swoje uwagi krytyczne. Dotyczą one przyjętej metody i podejścia do filozofii Schellenberga w ogólności, a argumentu z ukrytości w szczególności. Wątpliwa i wymagająca pogłębionego badania jest siatka pojęciowa pełniąca funkcję typologizacji propozycjonalnego wymiaru fenomenu wiary teistycznej. Warta rozważania jest możliwość niesymetryczności postaw wiary i niewiary, co wymaga uwzględnienia w rozumowaniach, których zasadność zakładałaby przenoszenie cech z jednej na drugą oraz funktora negacji. W sprawie woluntaryzmu wiary w Boga sugeruję, że należy rozpatrywać nie tylko stanowiska skrajne, czysto intelektualistyczne i czysto wolicjonalne, ale także u miarkowane i mieszane. Argumentuję szeroko, że krytyka Dobrzenieckiego skierowana przeciwko argumentom Rea i Mourada nie jest konkluzywna. Argumentuję, że samo możliwość woluntarności niewiary podważa zasadność argumentu Schellenberga i dlatego powinna ona być wykluczona w sposób maksymalnie możliwie uzasadniony. Sugeruję uzupełnienie podejścia Dobrzenieckiego o podejście ‘transparadygmatyczne’ polegające na rodzaju krytyki zewnętrznej, która w świetle nieprzystawania argumentacji Schellenberga do opisywanego fenomenu prowadzi do modyfikacji aparatu teoretycznego paradygmatu Schellenberga. Taka modyfikacja odbiera argumentowi tego ostatniego moc uzasadniającą.

Słowa kluczowe:

ukrycie Boga, ukrytość, M. Dobrzeniecki, J. L. Schellenberg, wiara religijna, wiara w Boga, sąd w sensie psychologicznym, wolicjonalność przekonań

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Allport, Gordon Willard. 1988. Osobowość i religia. Tł. Hanna Bartoszewicz, Anna Bartkowicz i Irena Wyrzykowska. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Audi, Robert. 2011. Rationality and Religious Commitment. Oxford: Oxford University Press.

Barsotti, Divo. 1964. Misterium Chrystianizmu. Rozważania o życiu wewnętrznym. Tł. siostry benedyktynki. Poznań, Warszawa, Lublin: Święty Wojciech.

Conee, Earl, i Richard Feldman. 2004. Evidentialism: Essays in Epistemology. Oxford, England: Oxford University Press.

Dobrzeniecki, Marek. 2020. Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Drange, Theodore. 1998. Nonbelief & Evil. Two Arguments for the Nonexistence of God. New York: Prometheus Books.

Hołda, Miłosz. 2019. Głos ukrytego Boga. Heidegger i Rahner o sumieniu. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Hołda, Miłosz. 2020. Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Howard-Snyder, Daniel. 2013a. „Propositional Faith: What It Is and What It Is Not”. American Philosophical Quarterly 50, no. 4: 357–372.

Howard-Snyder, Daniel. 2013b. „Schellenberg on Propositional Faith”. Religious Studies 49, no 2: 181–94. DOI: https://doi.org/10.1017/S0034412513000061.

Mordarski, Ryszard. 2019. „Argument z ukrytości Boga Johna L. Schellenberga”. Wprowadzenie do: John L. Schellenberg. Argument z ukrytości. Nowe wyzwanie filozofii dla wiary w Boga. Tł. Ryszard Mordrski, 9–35. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Pepliński, Marek. 2021. „The Hiddenness Argument and the Ground of Its Soundness”. Roczniki Filozoficzne 69, nr 3: 253–290. https://doi.org/10.18290/rf21693-13.

Plantinga, Alvin. 1984. „Advice to Christian Philosophers”. Faith and Philosophy 1, no. 3: 253–271. https://doi.org/10.5840/faithphil19841317.

Schellenberg, John L. 1993. Divine Hiddenness and Human Reason. Ithaca: Cornell University Press.

Schellenberg, John L. 2005. Prolegomena to a Philosophy of Religion. Ithaca: Cornell University Press.

Schellenberg, John L. 2015. The Hiddenness Argument: Philosophy’s New Challenge to Belief in God. Oxford: Oxford University Press.

Schellenberg, John L. 2019. Argument z ukrytości. Nowe wyzwanie filozofii dla wiary w Boga. Tł. Ryszard Mordarski. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.