Wojtyła and Krąpiec: Two Ways of Re-Empirizing Thomistic Anthropology

Piotr Stanisław Mazur

doi:10.18290/rf23711.13

Data publikacji : 2023-03-31

Tom 71 Nr 1 (2023)

Wojtyła i Krąpiec: dwa sposoby reempiryzacji antropologii tomistycznej

Piotr Stanisław Mazur

https://orcid.org/0000-0002-6399-8133

DOI: https://doi.org/10.18290/rf23711.13

Abstrakt

Rozwój studiów nad pierwszo- i trzecioosobowym doświadczeniem ludzkim, jaki nastąpił w XX wieku, ujawnił potrzebę reempiryzacji antropologii tomistycznej. Wśród myślicieli, którzy podjęli się tego zadania, byli Karol Wojtyła i Mieczysław Krąpiec. Reempiryzacja ta była związana z dostosowaniem narzędzi poznawczych wypracowanych w ramach nowożytnej filozofii podmiotu do opisu doświadczenia pierwszoosobowego. Wojtyła zakładał, że punktem wyjścia poznania osobowego podmiotu jest doświadczenie spełniania aktu, w opozycji do tego, co dzieje się w człowieku. Krąpiec poddał krytyce tę koncepcję i zaproponował oparcie antropologii tomistycznej na podmiotowym doświadczeniu istnienia, w którym „ja” przejawia się poprzez „moje”-akty. Z jednej strony dosświadczenie aktu, a z drugiej – immanencja i transcendencja „ja” w odniesieniu do „moich”-aktów pozwoliły tym filozofom zbudować antropologiczny pomost do systemu tomistycznego.

Słowa kluczowe:

Karol Wojtyła, Mieczysław Krąpiec, antropologia tomistyczna, doświadczenie pierwszoosobowe, empiryzacja, reempiryzacja

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Analecta Cracoviensia. 1973–1974. 5–6, https://czasopisma.upjp2.edu.pl/analectacracoviensia/issue/view/214. Accessed February 22, 2023.

Czachorowski, Marek, Tomasz Mamełka, Paweł Mazanka, and Zbigniew Pańpuch. 2020. Mieczysław Albert Krąpiec. Kraków: Ignatianum University Press.

Gogacz, Mieczysław. 1973–1974. “Hermeneutyka ‘Osoby i czynu’ [Hermeneutics of ‘Person and Act’].” Analecta Cracoviensia 5–6: 125–138.

Hołub, Grzegorz, Jarosław Merecki, Marek Kostur, and Tadeusz Biesaga. 2019. Karol Wojtyła. Kraków: Ignatianum University Press.

Hołub, Grzegorz, and Piotr Stanisław Mazur. 2017. “The Experience of Human Being in the Thought of Karol Wojtyła.” Filosofija. Sociologija 28, 1: 73–83.

Hołub, Grzegorz. 2022. “Philosophical Anthropology and Ethics in the Thought of Karol Wojtyła.” Studia Gilsoniana 11, 1: 145–161.

Jaworski, Marian. 1973–1974. “Koncepcja antropologii filozoficznej w ujęciu kardynała Karola Wojtyły [The concept of philosophical anthropology in Cardinal Karol Wojtyła’s Person and Act].” Analecta Cracoviensia 5–6: 91–106.

Kamiński, Stanisław. 1989. Jak filozofować? [How to philosophize?]. Lublin: TN KUL.

Kamiński, Stanisław. 2000. On the Metaphysical Cognition. Translated by Maciej B. Stępień. Lublin, Roma: PTTA.

Kamiński, Stanisław. 2018. On the Methodology of Metaphysics. Translated by Maciej B. Stępień. Lublin, Roma: PTTA.

Krąpiec, Mieczysław Albert. 1970. “Idee przewodnie we współczesnej filozofii człowieka [Leading ideas in the contemporary philosophy of man].” Zeszyty Naukowe KUL 4 (52): 21–33.

Krąpiec, Mieczysław Albert. 1983. I-Man. An Outline of Philosophical Anthropology. Translated by Marie Lescoe. New Britain, CT: Mariel Publications.

Krąpiec, Mieczysław Albert. 1973–1974. “Książka kardynała Karola Wojtyły monografią osoby jako podmiotu moralności [Cardinal Karol Wojtyła’s Book as a Monograph of the Person as a Subject of Morality].” Analecta Cracoviensia 5–6: 57–58.

Maryniarczyk, Andrzej, and Mieczysław Albert Krąpiec. 2010. The Lublin Philosophical School. Translated by Hugh McDonald. Lublin: PTTA.

Maryniarczyk, Andrzej. 2008. “Tomizm [Thomism].” In Powszechna Encyklopedia Filozofii [The Universal Encyclopedia of Philosophy], edited by Andrzej Marynairczyk, vol. 9, 503–508. Lublin: PTTA.

Mazur, Piotr Stanisław. 2022. “The Principle Operari Sequitur Esse in Karol Wojtyła’s Study of Person and Act.” The Thomist 86: 119–137.

Scheler, Max. 2009. The Human Place in the Cosmos. Translated by Karin S. Frings. Evanston, IL: Northwestern University Press.

Styczeń, Tadeusz. 1973–1974. “Metoda antropologii filozoficznej w ‘Osobie i czynie’ Kardynała Karola Wojtyły [The Method of Philosophical Anthropology in Cardinal Karol Wojtyła’s ‘Person and Act’].” Analecta Cracoviensia 5–6: 107–115.

Wojtyła, Karol. 2021. “The Afterword to the Discussion on Person and Act.” In Person and Act and Related Essays. Translated by Grzegorz Ignatik, 433–456. Washington, D.C.: The Catholic University of America Press.

Wojtyła, Karol. 2016. Considerations on the Essence of Man. Translated by John M. Grondelski. Lublin, Roma: PTTA.

Wojtyła, Karol. 1959. Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach systemu Maksa Schelera [Evaluation of the Possibility of Constructing a Christian Ethics on the System of Max Scheler]. Lublin: TN KUL.

Wojtyła, Karol. 2021. Person and Act and Related Essays. Translated by Grzegorz Ignatik. Washington, D.C.: The Catholic University of America Press.