Logo
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
    •  
      Język Polski   English
    baner
    Data publikacji : 2025-09-30
    Tom 73 Nr 3 (2025)

    Czy moje ciało rozciąga się w czasie? O intrygującej sugestii Stefana Swieżawskiego, że substancja cielesna jest bryłą czasowo-przestrzenną

    Marek Piwowarczyk

    https://orcid.org/0000-0003-0112-8738

    DOI: https://doi.org/10.18290/rf25733.8

    Abstrakt

    W niniejszej pracy chciałbym rozważyć sugestię, zawartą w artykule Stefana Swieżawskiego Centralne zagadnienie tomistycznej nauki o duszy (Commensuratio animae ad hoc corpus). Swieżawski mówi tam, że substancja cielesna jest bryłą czasowo-przestrzenną, co można odczytać jako tezę, że substancja cielesna rozciąga się w czasie, czyli posiada części czasowe. Zazwyczaj pogląd, że rzecz ma części czasowe uważa się za przeciwstawny substancjalizmowi, ponieważ jest to jakaś forma procesualizmu. Chciałbym pokazać, że samo posiadanie części czasowych da się pogodzić z byciem substancją, o ile na uwadze mamy nieredukowalność podmiotu substancjalnego do owych części czasowych, i o ile chcemy zachować pogląd, że podmiot substancjalny jest obecny cały sobą w każdej chwili swego trwania. Pokazuję najpierw trzy sposoby rozumienia ciała w filozofii arystotelesowskiej (ciało jako ilość, jako substancja i jako materia), następnie skupiam się na ciele rozumianym jako ilość (rozciągłość). Podkreślam przypadłościowy charakter tak rozumianego ciała i przedstawiam jego związki z podmiotem substancjalnym (odróżnionym od przypadłości). Następnie prezentuję sugestię Swieżawskiego i podaję jej dwie interpretacje: (1) że substancja jest czasowo określona (istnieje w czasie), ale nie rozciąga się w czasie, i (2) że substancja ma części czasowe. Drugą z tych interpretacji badam dalej, wskazując najpierw na źródła, które mogły Swieżawskiego inspirować. Następnie rozwijam pomysł Swieżawskiego w kontekście analitycznego sporu o tożsamość w czasie.

    Słowa kluczowe:

    substancja, ilość (rozciągłość), części czasowe, Swieżawski, arystotelesowskie pojęcia ciała



    Szczegóły

    Bibliografia

    Statystyki

    Autorzy

    Pobierz pliki

    pdf

    Wskaźniki altmetryczne


    Cited by / Share


    Licencja


    Roczniki Filozoficzne · ISSN 0035-7685 | eISSN 2450-002X
    © Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

    Artykuły w czasopiśmie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-ND 4.0)