Data publikacji : 2025-12-29

Kluczowe historyczne wydarzenia jako źródło widzenia świata. Trzy przykłady z literatury Europy Środkowej

Abstrakt

Różne wydarzenia, z jakimi spotykamy się w życiu, mają decydujące znaczenie w naszym patrzeniu na świat. To, co istotne dla zrozumienia koncepcji Weltanschauung, tak u Wilhelma Diltheya, jak i u innych (Edyta Stein, Sergiusz Hessen, Stanisław Kamiński, Max Scheler) jako „widzenia świata” czy „patrzenia na świat”, jest to, że mamy do czynienia ze specyficznym kołem, które wraz z kołem hermeneutycznym, istotnym dla rozumienia, domyka nasze patrzenie na świat: obraz świata, jakim wstępnie dysponujemy (epistemologiczne okulary), pozwala nam na przeżywanie świata, w którym jesteśmy i działamy. Z tego względu przeżywane ważne czy kluczowe momenty ponownie stają się epistemologicznymi okularami, które powodują, że pojawia się nowy lub utrwala się zastany obraz świata, który ponownie rzutuje na nasze w nim funkcjonowanie. Nie jest tak, że do pewnych wydarzeń z historii podchodzimy całkowicie obiektywnie czy bez uprzedzeń, schematów czy stereotypów. Świat wokół nas i to, co w nim się wydarza zawsze czytamy poprzez epistemologiczne okulary. Widać to wyraźnie w analizowanych przykładach z powieści Sándora Máraiego, Ericha Marii Remarque’a i Josepha Rotha.

Słowa kluczowe:

światopogląd, patrzenie na świat, epistemologiczne okulary, Dilthey



Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Manikowski, M. (2025). Kluczowe historyczne wydarzenia jako źródło widzenia świata. Trzy przykłady z literatury Europy Środkowej. Roczniki Filozoficzne, 73(4), 51–74. https://doi.org/10.18290/rf25734.4

Wskaźniki altmetryczne


Cited by / Share


Roczniki Filozoficzne · ISSN 0035-7685 | eISSN 2450-002X
© Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Artykuły w czasopiśmie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-ND 4.0)