Wolność pozytywna czy negatywna? Typy wolności wobec unijnych certyfikatów COVID-19 w Polsce. Badania pilotażowe

Małgorzata Gruchoła; Małgorzata Sławek-Czochra; Błażej Dyczewski

doi:10.18290/rf25732.7

Data publikacji : 2025-06-30

Tom 73 Nr 2 (2025)

Wolność pozytywna czy negatywna? Typy wolności wobec unijnych certyfikatów COVID-19 w Polsce. Badania pilotażowe

Małgorzata Gruchoła

Małgorzata Sławek-Czochra

https://orcid.org/0000-0002-4732-1341

Błażej Dyczewski

https://orcid.org/0000-0002-6060-3722

DOI: https://doi.org/10.18290/rf25732.7

Abstrakt

Celem artykułu było zbadanie zależności pomiędzy zidentyfikowanym typem wolności u respondenta a jego postawą wobec potencjalnej decyzji wprowadzenia unijnych certyfikatów COVID-19. Oceny certyfikatu COVID-19 traktujemy jako kontekst dla analizy praktycznego sposobu funkcjonowania różnych typów wolności w sytuacjach kryzysowych. Kolejnym celem jest uporządkowanie postaw dotyczących certyfikatów poprzez nałożenie siatki złożonej z teoretycznych typów wolności (wolności pozytywnej i wolności negatywnej oraz wolności „od” i „do”).

Przedmiotem badań empirycznych były cztery typy wolności: wolność wyboru, wolność jako autonomia, wolność jako samorealizacja oraz wolność jako prawo człowieka służące do ustalenia dominującego typu wolności (wolność pozytywna - wolność negatywna; wolność „od” – wolność „do”) wobec możliwości wprowadzenia certyfikatów covidowych.

Słowa kluczowe:

wolność, badania ankietowe, sytuacja kryzysowa, unijne certyfikaty COVID-19

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Almeida, António, i Garrod, Brian. 2018. „A CATREG model of destination choice for a mature Island destination”. Journal of Destination Marketing & Management 8: 32–40. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2016.11.005.

Berlin, Isaiah. 1969. „Two Concepts of Liberty”. W: Isaiah Berlin, Four Essays on Liberty, 121–122. London: Oxford University Press.

Bonotti, Matteo, i Seglow, Jonathan. 2021. „Freedom of expression”. Philosophy Compass 16 (7): e12759. https://doi.org/10.1111/phc3.12759.

Carter, Ian. 2021. I. „Positive and Negative Liberty”. W: Stanford Encyclopedia of Philosophy, red. Edward N. Zalta, 11. 16.09.2024. https://plato.stanford.edu/archives/win2021/entries/liberty-positive-negative/.

Christman, Michael. 1991. „Liberalism and Individual Positive Freedom”. Ethics 101: 343–359.

Christman, Michael. 2005. „Saving Positive Freedom”. Political Theory 33: 79–88.

Day, Joseph P. 1971. „On Liberty and the Real Will”. Philosophy 45: 177–192.

Dworkin, Ronald. 2011. Justice for Hedgehogs. Cambridge: Harvard University Press.

Dzielski, Mirosław. 1979. „Kim są liberałowie?”. Merkuryusz Krakowski i Światowy 4: 121–123.

Gibbs, Benjamin. 1976. Freedom and Liberation. London: Chatto and Windus.

Harrison, Kevin, i Boyd, Tony. 2018. Understanding political ideas and movements. Manchester–New York: Manchester University Press.

Hayek, Friedricha von. 1960. The Constitution of Liberty. London: Routledge and Kegan Paul.

Hayek, Friedrich A. von. 1982. Law, Legislation and Liberty. London: Routledge.

Hobbes, Thomas. 1985. 1651. Leviathan. London: CB MacPherson.

Icc/Esomar. 2016. International Code on Market, Opinion and Social Research and Data Analytic. 19.09.2024. https://esomar.org/uploads/attachments/ckqtawvjq00uukdtrhst5sk9u-iccesomar-international-code-english.pdf.

Kant, Immanuel. 1904. Krytyka czystego rozumu. Tłum. Piotr Chmielowski. Warszawa: Wydawnictwo Księgarnia E. Wende i Ska.

Kant, Immanuel. 1911. Krytyka praktycznego rozumu. Tłum. Feliks Kierski. Lwów: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie.

Kant, Immanuel. 2004. Krytyka władzy sądzenia. Tłum. Jerzy Gałecki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kowalczyk, Stanisław. 1995a. Liberalizm i jego filozofia. Katowice: Wydawnictwo Unia.

Kowalczyk, Stanisław. 1995b. Podstawy światopoglądu chrześcijańskiego. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławska Księgarnia Archidiecezjalna.

Korwin-Mikke, Janusz. 1995. „Mojżesz”. W: Odrodzenie ducha – budowa wolności. Pisma zebrane, red. Mirosław Dzielski, 403–409. Kraków: Znak.

Krąpiec, Mieczysław. 1986. Człowiek i prawo naturalne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Locke, John. 1690. Two Treatises on Government, London: Black Swan.

Maccallum, Gerald C. Jr. 1967. „Negative and Positive Freedom”. Philosophical Review 76: 312–334.

Mill, John Stuart. 1859. On Liberty. London: J.W. Parker and Son.

Mine, Arthur J.M. 1968. Freedom and Rights. London: George Allen and Unwin.

Mugari, Ishmael, i Obioha, Emeka E. 2021. „‘African beliefs and citizens’ disposition towards COVID-19 vaccines: The belief guided choices”. African Journal of Developement 10 (1): 277–293. https://hdl.handle.net/10520/ejc-ajgd_v10_n1_1_a4

Nanteer-Oteng, Eric, Kretchy, Irene A, Nanteer, Deborah O., Kretchy, James-Paul, i Osafo, Joseph. 2022. „Hesitancy towards COVID-19 vaccination: The role of personality traits, anti-vaccine attitudes and illness perception”. PLOS Global Public Health 2 (12): e0001435. https://doi.org/10.1371/journal.pgph.0001435.

Oppenheim, Jeremy. 1981. Political Concepts: A Reconstruction. Oxford: Blackwell.

Pawlak, Zdzisław. 1998. „Problem wolności we współczesnej kulturze: refleksje filozoficzne”. Studia Włocławskie 1: 157–168.

Pitkin, Hanna Fenichel. 1988. „Are Freedom and Liberty Twins?”. Political Theory 16 (4): 523–552. https://doi.org/10.1177/0090591788016004001

Platon. 2007. The Republic. Radford: Wilder Publications.

Prokosz, Małgorzata. 2018. „Prospołeczność dzieci i młodzieży w rodzinie”. Wychowanie w Rodzinie 19 (3): 199 222.

Rousseau, Jean-Jacques. 1762. The Social Contract, Amsterdam: Marc – Michel Rey.

Ruijs, Wilhelmina L.M., Hautvast, Jeannine L.A., Kerrar, Said, Velden, Koos van der, i Hulscher, Marlies E.J.L. 2013. „The role of religious leaders in promoting acceptance of vaccination within a minority group: a qualitative study”. BMC Public Health 13 (511): 1–8.

Rydzewski, Paweł. 2013. „The implementation of sustainable development vs. environmental attitudes in international comparative studies”. Problemy Ekorozwoju 8 (1): 125–137.

Steiner, Hillel. 1994. An Essay on Rights. Oxford: Blackwell.

Taylor, Charles. 1979. „What’s Wrong with Negative Liberty”. W: The Idea of Freedom, red. Alan Ryan 141–162. Oxford: Oxford University Press.

Valverde, Carlos. 1998. Antropologia filozoficzna. Tłum. Grzegorz Ostrowski. Poznań: Pallottinum.

Williams, Bernard. 2001. „From Freedom to Liberty: The Construction of a Political Value”. Philosophy and Public Affairs 30 (1): 3–26.