The The Neurocognitive Foundations of Prayer: A Critical Analysis

Justyna Herda

doi:10.18290/rf23714.2

Data publikacji : 2023-12-28

Tom 71 Nr 4 (2023)

Krytyczna analiza neurokognitywnych podstaw modlitwy

Justyna Herda

DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.2

Abstrakt

W ostatnich dziesięcioleciach nastąpił znaczny wzrost zainteresowania badaczy eksperymentalnych zagadnieniami, które tradycyjnie należały do kręgu zainteresowań filozofii umysłu, filozofii poznania, a nawet teologii duchowości. Dostępność nowych metod badawczych, a także wzrost wiedzy o świecie otworzyły kolejne drzwi do rzeczywistości, w której żyjemy. Badając funkcjonowanie ludzkiego mózgu w specyficznych warunkach laboratoryjnych, naukowcy szukają odpowiedzi na nurtujące nas od wieków pytania: czym jest świadomość, jak rozpoznajemy intencje i czym są doświadczenia duchowe?

Artykuł podejmuje temat modlitwy jako specyficznego doświadczenia religijnego w kontekście badań neurokognitywistycznych. W XX i XXI wieku częstotliwość takich badań znacznie wzrosła; na przykład poprzez eksperymenty Niny Azari, Mario Beauregarda i Andrew B. Newberga. Omówiono wybrane eksperymenty z zakresu neuronauki duchowości i ich wyniki. W tekście postawiono ważne pytania filozoficzne o to, jak definiujemy modlitwę i inne doświadczenia duchowe w kontekście powyższych badań, o interdyscyplinarność badań, a także o pojawiające się problemy i implikacje, np. ryzyko sprowadzenia tych zjawisk do ich podłoża biologicznego. Poruszono także tematykę kognitywistycznego wyjaśnienia doświadczeń i praktyk religijnych.

Słowa kluczowe:

modlitwa, doświadczenia duchowe, religia, neurobiologia, neurokognitywistyka, mózg, metody neuroobrazowania, korelacje neuronalne

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

“Inferior temporal cortex.” Scholarpedia, http://www.scholarpedia.org/article/Inferior_temporal_ cortex. Accessed May 15, 2021.

Albright, Carol Rausch. 2003. “The ‘God Module’ and the Complexifying Brain.” Zygon. Journal of Religion Science 35, issue 4: 735-744. https://doi.org/10.1111/1467-9744.00311.

Apud, Ismael, and István Czachesz. 2019. “The neuropsychology of Religious Experience. A review of different scientific approaches to the phenomenon.” Estudios de Psicología 40, issue 2: 338–362. https://doi.org/10.1080/02109395.2019.1596373.

Azari, Nina, Janpeter Nickel, Gilbert Wunderlich, Michael Niedeggen, Harald Hefter, Lutz Tellmann, Hans Herzog, Petra Stoerig, Dieter Birnbacher, and Rüdiger J. Seitz. 2001. “Short communication – neural correlates of religious experience.” European Journal of Neuroscience 13, issue 8: 1649-1652. https://doi.org/10.1046/j.0953-816x.2001.01527.x.

Beauregard, Mario, and Vincent Paquette. 2006. “Neural correlates of a mystical experience in Carmelite nuns.” Neuroscience Letters 405, issue 3: 186-190. https://doi.org/10.1016/ j.neulet. 2006.06.060

Beauregard, Mario, and Vincent Paquette. 2008. “EEG activity in Carmelite nuns during a mystical experience.” Neuroscience Letters 444, issue 1: 1–4. https://doi.org/10.1016/ j.neulet.2008.08.028.

Beauregard, Mario. 2011. “Neuroscience and spirituality—findings and consequences.” In Neuroscience, Consciousness and Spirituality, edited by Harald Walach, Stefan Schmidt, and Wayne B. Jonas, 57–73. New York: Springer.

Brodmann’s Interactive Atlas, http://www.fmriconsulting.com/brodmann/BA38.html. Accessed May 15, 2021.

Brodmannarea.info, http://www.brodmannarea.info/oldsummary.htm. Accessed May 15, 2021.

Brorson, James, and Kathleen Brewer. 1988, “St Paul and Temporal Lobe Epilepsy.” Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 51, issue 6: 886–887. https://doi.org/10.1136/ jnnp.51.6.886.

Bulbulia, Joseph, and Edward Slingerland. 2012, “Religious Studies as a Life Science.” Numen 59: 564–613. https://doi.org/10.1163/15685276-12341240.

Cavanna, Andrea E, and Michael R. Trimble. 2006. “The praecuneus: A review of its functional anatomy and behavioural correlates.” Brain 129: 564–583. https://doi.org/10.1093/brain/ awl004.

CCC—Catechism of the Catholic Church, https://www.vatican.va/archive/ ENG0015/ _INDEX.HTM. Accessed February 18, 2023. Polish version: Katechizm Kościoła katolickiego. Poznań: Pallottinum, 2012.

Chabardès, Stéphan, Philippe Kahane, Lorella Minotti, Laura Tassi, Sylvie Grand, Dominique Hoffmann, and Alim Louis Benabid. 2005. “The temporopolar cortex plays a pivotal role in temporal lobe seizures.” Brain 128: 1818–1831. https://doi.org/10.1093/brain/awh512.

Coles, Alasdair. 2013. “Temporal lobe epilepsy and Dostoyevsky seizures: Neuropathology and spirituality.” Royal College of Psychiatrists, https://www.rcpsych.ac.uk/docs/default-source/ members/sigs/spirituality-spsig/spirituality-special-interest-group-publications-alasdair-coles- temporal-lobe-epilepsy-and-dostoyevsky-seizures.pdf?sfvrsn=bf258b2f_2. Accessed May 15, 2021.

Dawkins, Richard. 2007. Bóg urojony [orig. The God Delusion]. Translated by Piotr J. Szwajcer. Warszawa: CiS 2007.

De Cruz, Helen, and Johan De Smedt. 2023. Teologia naturalna? Religioznawstwo kognitywne a dowody na istnienie Boga [orig. A natural history of natural theology: The cognitive science of theology and philosophy of religion]. Translated by Maja Białek, Stanisław Ruczaj, and Miłosz Puczydłowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Devinsky, Orrin, and George Lai. 2008. “Spirituality and Religion in Epilepsy.” Epilepsy & Behaviour 12, issue 4: 636–643. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2007.11.011.

Dewhurst, Kenneth, and A.W. Beard. 2003. “Sudden religious conversions in temporal lobe epilepsy.” Epilepsy & Behaviour 4, issue 1: 78–87. https://doi.org/10.1192/bjp.117.540.497,

Euston, David R., Aaron J. Gruber, and Bruce L. McNaughton. 2012. “The role of medial prefrontal cortex in memory and decision making.” Neuron 76, no. 6: 1057–1070. https:// doi.org/10.1016/j.neuron.2012.12.002.

Grossmann, Tobias. 2013. “The role of medial prefrontal cortex in early social cognition.” Frontiers in Human Neuroscience 7 (340): 1–6. https://doi.org/10.3389/fnhum.2013.00340.

Herda, Justyna. 2015. “Doświadczenie religijne w kontekście badań neurobiologicznych”. W poszukiwaniu osobliwości natury ludzkiej, edited by Arkadiusz Gut and Zbigniew Wróblewski, 137–153. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2015.

Hinterberger, Thilo, Niko Kohls, Tsutomu Kamei, Amanda Feilding, and Harald Walach. 2011. “Neurophysiological correlates to psychological trait variables in experienced meditative practitioners.” In Neuroscience, Consciousness and Spirituality, edited by Harald Walach, Stefan Schmidt, and Wayne B. Jonas, 129–155. New York: Springer.

Howden, James C. 1873. “The religious sentiment in epileptics.” Journal of Mental Sciences 18, issue 84: 491–497. https://doi.org/10.1192/bjp.18.84.482.

James, William. 2011. Doświadczenia religijne. Studium natury ludzkiej [orig. The Varieties of Religious Experience : A Study in Human Nature]. Translated by Jan Hempel. Kraków: Nomos.

Jonas, Wayne B. 2011. “Towards a neuroscience of spirituality.” In Neuroscience, Consciousness and Spirituality, edited by Harald Walach, Stefan Schmidt, and Wayne B. Jonas, 253–262. New York: Springer.

Kyriacou, Demetrios. 2018. “Are we wired for spirituality? An investigation into the claims of neurotheology.” TS Teologiese Studies / Theological Studies 74, no. 3. https://doi.org/10. 4102/hts.v74i3.4973

Landsborough, D. 1987. “St Paul and Temporal Lobe Epilepsy.” Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 50, no. 6: 659-664. https://doi.org/10.1136/jnnp.50.6.659.

Malhotra, Paresh, Elizabeth J. Coulthard, and Masud Husain. 2009. “Role of right posterior parietal cortex in maintaining attention to spatial locations over time.” Brain 132, issue 3: 645-660. https://doi.org/10.1093/brain/awn350.

Mannarelli, Daniela, Caterina Pauletti Antonello Grippo, Aldo Amantini, Vito Augugliaro, Antonio Currà, Paolo Missori, Nicoletta Locuratolo, Maria C. De Lucia, Steno Rinalduzzi, and Francesco Fattapposta. 2015, “The role of the right dorsolateral prefrontal cortex in phasic alertness: Evidence from a contingent negative variation and repetitive transcranial magnetic stimulation study.” Neural Plasticity. https://doi.org/10.1155/2015/410785.

McNamara, Patrick. 2009. The Neuroscience of Religious Experience. New York: Cambridge University Press.

Newberg, Andrew B. 2011. Principles of Neurotheology. Farnham, Surrey/Burlington: Ashgate.

Schjødt, Uffe, Hans Stødkilde-Jørgensen, Armin W. Geertz, and Andreas Roepstorff. 2009. “Highly religious participants recruit areas of social cognition in personal prayer.” Social Cognitive and Affective Neuroscience 4, no 2: 199–207. https://doi.org/10.1093/scan/nsn050

Schjødt, Uffe, Hans Stødkilde-Jørgensen, Armin W. Geertz, and Andreas Roepstorff. 2008. Rewarding prayers, “Neuroscience Letters” 443, no. 3: 165-168. https://doi.org/10.1016/ j.neulet.2008.07.068.

Shulman, Robert G. 2013. Brain Imaging. What It Can (and Cannot) Tell Us About Consciousness, New York: Oxford University Press.

Vetulani, Jerzy. 2011. “Wejście w świat ducha? [Entering the world of the spirit?]”. Piękno neurobiologii. Blog Jerzego Vetulaniego, https://vetulani.wordpress.com/ 2011/07/17/wejscie- w- swiat-ducha/. Accessed May 15, 2021.

Walach, Harald. 2011. “Neuroscience, Consciousness, Spirituality—Questions, Problems and Potential Solutions: An Introductory Essay.” In Neuroscience, Consciousness and Spirituality, edited by Harald Walach, Stefan Schmidt, and Wayne B. Jonas, 1–21. New York: Springer.

Wulff, David M. 1999. Psychologia religii. Klasyczna i współczesna [orig. The Psychology of Religion: Classic and Contemporary]. Translated by Paweł Socha, Przemysław Jabłoński, and Małgorzata Sacha-Piekło. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999.

Wulff, David M. 2014. “Psychology of Religion.” Encyclopedia of Psychology and Religion, edited by David A. Leeming, 1–6. Boston: Springer.