Aristotle on the Real Object of Philia and Aretē

Maciej Smolak

doi:10.18290/rf24721.7

Data publikacji : 2024-03-27

Tom 72 Nr 1 (2024)

O związku między philia a aretē w ujęciu Arystotelesa

Maciej Smolak

https://orcid.org/0000-0002-4595-5068

DOI: https://doi.org/10.18290/rf24721.7

Abstrakt

W uwadze otwierającej Etykę nikomachejską VIII 1 Arystoteles stwierdza, że „philia jest określoną aretē lub jest nierozłączna z aretē” (EN VIII 1 1155a 1–2). Celem artykułu jest interpretacja tego stwierdzenia, z podziałem na dwie części. W pierwszej autor przeprowadza badanie dotyczące aretē i jej różnych typów, w szczególności aretē ludzkiej. W drugiej bada pojęcie philia, czyli przyjaźń i jej poszczególne typy. Autor wykazuje, że związek pomiędzy philia i aretē można rozumieć na dwa sposoby: a) jeśli philia oraz aretē są rozpatrywane z punktu widzenia możliwości prowadzenia eudaimonicznego życia, to philia oznacza przyjaźń aretologiczną, a aretē — aretē ludzką; b) jeśli philia jest rozpatrywana jako termin wielorako orzekany (pleonachōs legetai), a aretē jako termin względny, czyli „bycie dobrym w czymś”, to philia oznacza każdy typ przyjaźni, czyli przyjaźń aretologiczną, hedonistyczną i utylitarną, a aretē — konkretną umiejętność lub skuteczność w działaniu charakterystycznym dla każdej z wymienionych przyjaźni. Zgodnie z a) związek pomiędzy philia i aretē ogranicza się do przyjaźni aretologicznej, ale kosztem zredukowania aretē do aretē ludzkiej. Zgodnie z b) związek pomiędzy philia i aretē dotyczy każdego typu przyjaźni, jako że każdy typ przyjaźni pozostaje w związku z przynależną do niej aretē, której praktykowanie skutkuje doskonałym spełnieniem jej funkcji, czyli niezawodnym osiąganiem celu przez przyjaciół.

Słowa kluczowe:

Arystoteles, aretē, eudaimonia, ludzka doskonałość, przyjaźń, philia

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ackril, John, L. 1974. Aristotle on Eudaimonia. Proceeding of the British Academy 60:3–23.

Adkins, Arthur W. H. 1972. Moral Values and Political Behaviour in Ancient Greece: From Homer to the End of the Fifth Century. New York: W.W. Norton & Co.

Aquinas, Thomas. 1949. In decem libros Ethicorum Aristotelis ad Nichomachum expositio. Torino: cura et studio R.M. Spiazzi.

Aquinas, Thomas. 2011. Traktat o roztropności. Summa teologii II-II, q. 47–56. Translated and edited by W. Galewicz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Aristotle. 1885. The Ethics of Aristotle. Vol. 2. Essays and notes by Alexander Grant. London: Longman, Green, and Co.

Aristotle. 1940. On Friendship; Being An Expanded Translation of the Nicomachean Ethics, Books VIII & IX. Translated by Geoffrey Percival. Cambridge: Cambridge University Press.

Aristotle. 1956. The Nicomachean Ethics. Translated by: H. Rackham. London: The Loeb Classical Library.

Aristotle. 1958. L’ Éthique à Nicomaque. Vol. 1. Translation, introduction and commentary by R. Antoine Gauthier and Jean-Yves Jolif. Louvain: Publications Universitaires.

Aristotle. 1959a. L’ Éthique à Nicomaque. Vol. 2. Part 2. Translation, introduction and commentary by R. Antoine Gauthier and Jean-Yves Jolif. Louvain: Publications Universitaires.

Aristotle. 1959b. Éthique à Nicomaque. Translation, introduction and commentary by J. Tricot. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin.

Aristotle. 1960. Nicomachische Ethik. Translated by Franz Dirlmeier. Berlin: Akademie-Verlag.

Aristotle. 1975. The Nicomachean Ethics. Translation and commentary by H. G. Apostle. Boston: D. Reidel Publishing Company.

Aristotle. 1998. Nicomachean Ethics. Book VIII and IX. Translation and commentary by Michael Pakaluk. Oxford: Clarendon Press.

Aristotle. 1999. The Nicomachean Ethics. Introduction, translation and commentary by Terence H. Irwin. Indianapolis: Hackett Publishing Company.

Aristotle. 2000. Nicomachean Ethics. Translated and edited by Roger Crisp. Cambridge: Cambridge University Press.

Aristotle. 2002. Nicomachean Ethics. Translation with a historical introduction by Christopher Rowe. Philosophical introduction and commentary by Sarah Broadie. Oxford: Oxford University Press.

Broadie, Sarah. 1991. Ethics with Aristotle. Oxford: Oxford University Press.

Burnet, John. 1900. The Ethics of Aristotle. New York: Oxford University Press.

Cooper, John, M. C. 1977. “Aristotle on the Forms of Friendship.” Review of Metaphysics 30 (4): 619–48.

Cooper, John, M. C. 1986. Reason and Human Good in Aristotle. Indianapolis: Hackett Publishing Company.

Düring, Ingemar. 1966. Aristotelis. Heidelberg: Carl Winter.

Fortenbaugh, Wiliam, W. 1975. “Aristotle’s Analysis of Friendship: Function, Analogy, Resemblance, and Focal Meaning.” Phronesis 20:51–62.

Guthrie, Wiliam K. C. 1967. The Greek Philosophers from Thales to Aristotle. London: Methuen & Co.

Heinaman, Robert. 1988. “Eudaimonia and Self-Suficiency in the Nicomachean Ethics.” Phronesis 33:35–41.

Jaeger, Werner. 1923. Aristoteles. Grundlegung einen Geschichte seiner Entwicklung. Berlin: Weidmann.

Joachim, Harold H. 1955. Aristotle: The Nicomachean Ethics. Oxford: Clarendon Press.

Kenny, Anthony. 1978. The Aristotelian Ethics. Oxford: Clarendon Press.

Konstant, David. 1996. “Greek Friendship.” American Journal of Philology 117:71–94.

Lawrence, Gavin. 1993. “Aristotle and the Ideal Life.” Philosophical Review 102:1–34.

Lawrence, Gavin. 2001. “The Function of the Function Argument.” Ancient Philosophy 21:445–75.

Macintyre, Alasdair. 1985. After Virtue: A Study in Moral Theory. London: Gerald Duckworth & Co.

Pakaluk, Michael. 2005. Aristotle’s Nicomachean Ethics. Cambridge: Cambridge University Press.

Price, Anthony W. 2011. Virtue and Reason in Plato and Aristotle. Oxford: Clarendon Press.

Ricouer, Paul. 1990. Soi-même comme un autre. Paris: Édition du Seuil.

Schleiermacher, Friedrich. 1835. Über die ethischen Werks des Aristoteles. Berlin: Samtliche Werke.

Segvic, Heda. 2008. “Deliberation and Choice in Aristotle.” In From Protagoras to Aristotle: Essays in Ancient Moral Philosophy, edited by Heda Segvic, 144–71. Princeton–Oxford: Princeton University Press.

Smith, David. 1996. “Character and Intellect in Aristotle’s Ethics.” Phronesis 41:56–74.

Smolak, Maciej. 2018. “Etymology and Meaning of προαίρεσις in Aristotle’s Ethics.” Aither, no. 20, 90–109.

Stern-Gillet, Suzanne. 1995. Aristotle’s Philosophy of Friendship. Albany: State University of New York Press.

Vlastos, Gregory. 1973. “The Individual as an Object of Love in Plato.” In Platonic Studies, 3–42. Princeton: Princeton University Press.

Wiggins, David. 1980. “Deliberation and Practical Reason.” In Essays on Aristotle’s Ethics, edited by Amelie D. Rorty, 221–40. Berkeley: University of California Press.

Whiting, Jennifer. 1988. “Aristotle’s Function Argument: A Defence.” Ancient Philosophy 8:33–48.

Whiting, Jennifer. 1991. “Impersonal Friends.” Monist 74:3–29.

Whiting, Jennifer. 1996. “Self-Love and Authoritative Virtue: Prolegomenon to a Kantian Reading of Eudemian Ethics viii 3.” In Aristotle, Kant, and the Stoics: Rethinking Happiness and Duty, edited by Stephen Engstrom and Jennifer Whiting, 162–199. Cambridge: Cambridge University Press.

Zeller, Eduard, and Rodolfo Mondolfo. 1969. La filosofia dei Greci nel suo sviluppo storico. Vol. 6, part 2. Edited by A. Plebe. Florence: La Nuova Italia.