Wiara, zło, testimonium: Odpowiedź Dyskutantom

Jacek Wojtysiak

doi:10.18290/rf23714.14

Published : 2023-12-28

Vol. 71 No. 4 (2023)

Faith, Evil, Testimonium: A Reply To the Discussants

Jacek Wojtysiak

https://orcid.org/0000-0003-4276-8483

DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.14

Abstract

The article is a response to ten texts in which objections or comments were made to my book Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej [Between Hiddenness and Openness: An Essay in the Philosophy of Religion and Philosophical Theology] (Wojtysiak 2023). The response I divided into three thematic groups: the theistic argument from the great fact of faith, a critique of the atheistic argument from evil, and a defence of religion from its testimonial character. In the first part of the article, I defend the thesis that my theistic argument from the great fact of faith is, despite the difficulties put forward and thanks to its improvements, stronger than (formulated by J.L. Schellenberg) the atheistic argument from the fact of nonbelief. I still believe that theism best explains the fact of the universality and duration of belief in God or ‘something’ like Him. In the second part of the article, I justify the thesis that, properly understood, the principle of creative grace both allows us to expect evil in the world (to a similar degree to atheism) and does not violate our intuitions about the goodness of God. In addition, I defend the rationality of believing in a state of ‘original justice’. In the third part, I maintain my conviction that religion is one of those areas of life in which we are doomed to testimonial knowledge. Therefore, religion has prima facie epistemic value.

Keywords:

hiddenness of God, J.L. Schellenberg, great fact of faith, consensus gentium, cognitive science of religion, atheistic argument from evil, principle of creative grace, ‘original justice’, testimonial knowledge, theistic religions

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Biłgorajski, Piotr. 2023. „Powszechność wiary a niemoralni wierzący”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 119–130. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.8.

De Cruz, Helen, i Johan De Smedt. 2023. Teologia naturalna? Religioznawstwo kognitywne a dowody na istnienie Boga. Przeł. Stanisław Ruczaj, Maja Białek i Miłosz Puczydłowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Dobrzeniecki, Marek, i Jacek Wojtysiak. 2022. „Schellenberg’s Hiddenness Argument and its Reversal.” Philosophia. A Global Journal of Philosophy 50, nr 4: 1687–1705. DOI: https:// doi.org/10.1007/s11406-021-00466-9.

Dobrzeniecki, Marek. 2023. „Fakt wiary czy wielki fakt wiary? Uwagi do książki Jacka Wojtysiaka Między ukryciem a jawnością”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 95–108. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.6.

Gałecki, Sebastian. 2023. „Wiedza testymonialna a rozumowanie ukryte”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 199–213. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.13.

Gębura, Błażej. 2023. „O fakcie wiary”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 109–117. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.7

Hołda, Miłosz. 2023. „Wielki fakt zła i pytanie o Bożą dobroć”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 167–178. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.11.

Katechizm Kościoła katolickiego. 2002. Poznań: Pallottinum. (KKK).

Lipski, Piotr. 2023. „(Nie)równy pojedynek na argumenty”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 81–93. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.5

Łukasiewicz, Dariusz. 2023. „Jacka Wojtysiaka krytyka probabilistycznego argumentu ze zła za nieistnieniem Boga”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 149–165. DOI: https://doi.org/10.18290/rf23714.10.

Mariański, Janusz. 2023. Religijność młodzieży polskiej w procesie przemian w XXI wieku (analizy socjologiczne). Lublin: Akademia Nauk Społecznych i Medycznych w Lublinie.

Mordarski, Ryszard. 2023. „Czy istnieją rzetelnie niewierzący? Odpowiedź teistyczna.” Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 61–80. DOI: https://doi.org/10.18290/ rf23714.4.

Mulgan, Tim. 2019. Purpose in the Universe. The Moral and Metaphysical Case for Ananthropocentric Purposivism. Oxford: Oxford University Press.

Pew Research Center. 2022. Key Findings from the Global Religious Futures Project. Dostęp 23. 12. 2023 https://www.pewresearch.org/religion/2022/12/21/key-findings-from-the-global-reli gious-futures-project/.

Purzycki, Benjamin Grant. 2022. „Gods: Cognition, Culture, and Ecology”. W: The Oxford Handbook of the Cognitive Science of Religion, red. Justin L. Barrett, 67–89. Oxford: Oxford University Press.

Ruczaj, Stanisław. 2023. „Nic nadzwyczajnego. Wielki fakt wiary i jego naturalistyczne wyjaśnienie.” Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 131–147. DOI: https://doi.org/ 10.18290/ rf23714.9.

Schellenberg, J.L. 2021. „Comments for My Colleagues”. Roczniki Filozoficzne 69 (3): 231–249. DOI: https://doi.org/10.18290/rf21693-12.

Słomka, Marek. „Chrześcijańska koncepcja stworzenia i jej implikacje w perspektywie problematyki Deus absconditus — Deus revelatus”. Roczniki Filozoficzne 71, nr 4 (niniejszy wolumin): 131–147. DOI: https://doi.org/ 10.18290/ rf23714.12.

Van Eyghen, Hans. 2022. „CSR and Religious Belief: Epistemic Friends or Foes?”. W: The Oxford Handbook of the Cognitive Science of Religion. Red. Justin L. Barrett, 371–388. Oxford: Oxford University Press.

Wojtysiak, Jacek. 2019. „Teistyczna filozofia nauki”. W: Metodologia nauk, cz. 1, red. Stanisław Janeczek, Monika Walczak i Anna Starościc,. 577–602. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2019.

Wojtysiak, Jacek. 2022. „A Bigger God and the Pre-creation Situation. Some Remarks Inspired by William Hasker”. Roczniki Filozoficzne 70, nr 1: 121–136. DOI: https://doi.org/10.18290/ rf2201.8.

Wojtysiak, Jacek. 2023. Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej, Kraków: Wydawnictwo WAM.