Stefana Swieżawskiego interpretacja Tomasza z Akwinu koncepcji jednostkowienia duszy ludzkiej w świetle wybranych stanowisk tomistycznych

Martyna Koszkało

doi:10.18290/rf25733.4

Published : 2025-09-30

Vol. 73 No. 3 (2025)

Stefan Swieżawski’s Interpretation of Thomas Aquinas’s Conception of the Individuation of the Human Soul in the Light of Selected Thomistic Positions

Martyna Koszkało

https://orcid.org/0000-0002-1475-4319

DOI: https://doi.org/10.18290/rf25733.4

Abstract

In this article I present the main theses of Stefan Swieżawski’s treatise The Central Issue of the Thomistic Conception of the Soul (Commensuratio animae ad hoc corpus). I emphasize the differences between Swieżawski’s interpretation and the ways of reading Aquinas’s conception in contemporary Thomism, focusing on the following issues: the problem of individuation in general, the problem of individuation of the human soul, the problems related to the concept of the body and the theory of animation. I point out that the concept of commensuratio provided a good justification for the main theses of Christian anthropology such as the individual immortality of the soul, the perspective of bodily resurrection or the vision of man as a psychophysical unity (anti-Platonism). I show that the concept of embryogenesis in Aquinas’ version, which Swieżawski endorsed, is untenable today due to the current state of biological knowledge, as well as metaphysical difficulties. In the discussion of the principle of individuation, I propose to treat commensuratio animae ad hoc corpus as the principle of the completeness of the individual, and not of individuality itself.

Keywords:

Aquinas, Thomism, individuation, human soul, hylomorphism

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Chenu, Marie-Dominique. 2001. Wstęp do filozofii św. Tomasza z Akwinu. Tłum. Hanna Rosnerowa. Kęty: Wydawnictwo Antyk.

Donceel, Joseph F. 1970. „Immediate Animation and Delayed hominization”. Theological Studies 31 (1): 76–105. https://doi.org/10.1177/004056397003100103.

Eberl, Jason T. 2005. „Aquinas’s Account of Human Embryogenesis and Recent Interpretations”. Journal of Medicine and Philosophy 30 (4): 379–394. https://doi.org/10.1080/036053 10591008559.

Eckert, Willehad Paul. 1974. Thomas von Aquino. Interpretation und Rezeption, Studien und Texte. Mainz: Matthias-Grünewald-Verlag.

Gilson, Étienne. 1960. Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu. Tłum. Teresa Dmochowska (pseud. Jan Rybałt). Warszawa: IW Pax.

Gilson, Étienne. 1969. L’Esprit de la philosophie médiévale. Paris: J. Vrin.

Jones, David A. 2012. „Thomas Aquinas, Augustine, and Aristotle on delayed animation”. The Thomist 76 (1): 1–36.

Krąpiec, Mieczysław A. 1988. Metafizyka. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Kulik, Maciej. 2020. „Arystotelesowsko-tomistyczna koncepcja animacji a współczesne spory bioetyczne”. Rocznik Tomistyczny 9 (2): 187–202.

Maryniarczyk, Andrzej. 2013. „Spór o opóźnioną animację. Prawdziwy czy pozorny problem?”. W: Wokół genezy człowieka. Studia i rozprawy, red. Piotr S. Mazur, 55–90. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Mascall, Eric L. 1961. Istnienie i analogia. Tłum. Jolanta W. Zielińska. Warszawa: IW Pax.

Nerczuk, Zbigniew. 2002. „Stefan Swieżawski (biogram)”. Ruch Filozoficzny 59 (1): 157–163.

Owens, Joseph. 1994. „Thomas Aquinas”. W: Individuation in Scholasticism. The Later Middle Ages and the Counter-Reformation, 1150-1650, red. Jorge J.E. Gracia, 173–194. Albany: State University of New York Press.

Pasnau, Robert. 2002. Thomas Aquinas on Human Nature. Cambridge: Cambridge University Press.

Stein, Edyta. 1995. Byt skończony a byt wieczny. Tłum. Immakulata J. Adamska. Poznań: Wydawnictwo „W drodze”.

Steenberghen, Fernand van. 2005. Filozofia w wieku XIII. Tłum. Edward I. Zieliński. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Stump, Eleonore. 2021. Akwinata. Tłum. Piotr Lichacz. Poznań–Warszawa: Wydawnictwo „W drodze” – Instytut Tomistyczny.

Swieżawski, Stefan. 1938. „Nauka o duszy w Metafizyce Arystotelesa”. Przegląd Filozoficzny 41 (4): 395–421.

Swieżawski, Stefan. 1948. „Centralne zagadnienie tomistycznej nauki o duszy. (Commensuratio animae ad hoc corpus)”. Przegląd Filozoficzny 44 (1-3): 131–189.

Swieżawski, Stefan. 1995. Święty Tomasz na nowo odczytany. Poznań: Wydawnictwo „W drodze”.

Tomasz z Akwinu. 1984. „Streszczenie teologii”. Tłum. Jacek Salij. W: Tomasz z Akwinu. Dzieła wybrane, 10–131. Poznań: Wydawnictwo „W drodze”.

Tomasz z Akwinu. 1996. Kwestia o duszy. Tłum. Zofia Włodek, Włodzimierz Zega. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Tomasz z Akwinu. 2003. Summa contra gentiles. Prawda wiary chrześcijańskiej w dyskusji z poganami, innowiercami i błądzącymi. T. 1. Tłum. Zofia Włodek, Włodzimierz Zega. Poznań: Wydawnictwo „W drodze”.

Tomasz z Akwinu. 2008. „O jedności intelektu przeciw Awerroistom”. Tłum. Mikołaj Olszewski. W: Siger z Brabantu, św. Tomasz z Akwinu, Idzi Rzymianin. Spór o jedność intelektu, 186–297. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Tomasz z Akwinu. 2009. Summa contra gentiles. Prawda wiary chrześcijańskiej w dyskusji z poganami, innowiercami i błądzącymi. T. 3. Tłum. Zofia Włodek, Włodzimierz Zega. Poznań: Wydawnictwo „W drodze”.

Torrell, Jean-Pierre. 1996. Saint Thomas Aquinas. Washington: Catholic University of America.

Torrell, Jean-Pierre. 2005. „Aktualna sytuacja studiów nad św. Tomaszem na Zachodzie”. Tłum. Agnieszka Kuryś. W: Jean-Pierre Torrell. św. Tomasz teolog, 25–56. Warszawa–Kęty: Instytut Tomistyczny–Wydawnictwo Antyk.