Policjant jako minister iudicis. Analiza reguł policyjnego zabijania w ramach etyki tomistycznej

Wojciech Kilan

doi:10.18290/rf24724.4

Published : 2024-12-30

Vol. 72 No. 4 (2024)

The Police Officer as minister iudicis. Analysis of the Rules of Police Killing in the Framework of Thomistic Ethics

Wojciech Kilan

https://orcid.org/0000-0003-1507-1787

DOI: https://doi.org/10.18290/rf24724.4

Abstract

This study examines specific state actions that counteract harm to the welfare of the community, namely the lethal actions of police officers. To this end, it is first shown how they are distinguished from other types of state killing, namely judicial killing and killing in the midst of armed conflict. Next, two main types of lethal police actions are considered: (1) actions that carry the risk of depriving someone of his or her life and (2) actions aimed directly at the death of an individual. It is indicated in detail when police officers have the authority to undertake such actions.

The issue of lethal police actions has been analysed from a Thomistic perspective. In addition to referring to the writings of Aquinas, the positions of contemporary scholars drawing on the Thomistic tradition – John Finnis, Edward Feser, Gregory Reichberg, Wendy Hicks and Benjamin Wisniewski – have been critically analysed.

Keywords:

ethics, Thomistic philosophy, lethal actions, ethics of police killing, Edward Feser, John Finnis, Gregory Reichberg

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Aquinas, Thomas. 1953. Quaestiones disputatae de potentia. W: Idem. Quaestiones disputatae, red. P. Bazzi, Mannes Calcaterra, Tito Centi, E. Odetto, Paul Pession (red.), vol. 2, ed. IX.

Aquinas, Thomas. 1895. Summa theologiae, IIª-IIae q. 1-56 cum commentariis Caietani. W: idem. Opera omnia, iussu impensaque Leonis XIII. P.M. edita, vol. 8. Roma: Fratres Ordinis Praedicatorum.

Aquinas, Thomas. 1897. Summa theologiae, IIª-IIae q. 57-122 cum commentariis Caietani. W: idem. Opera omnia, iussu impensaque Leonis XIII. P.M. edita, vol. 9. Roma: Fratres Ordinis Praedicatorum.

Bachrach, David S. 2003. Religion and the Conduct of Was c.300–c.1215. Martlesham: Boydell Press.

Barnes, Jonathan. 2008. „The Just War”. W: The Cambridge History of Later Medieval Philosophy. From the Rediscovery of Aristotle to the Disintegration of Scholasticism 1100-1600, red. Norman Kretzmann, Anthony Kenny, Jan Pinborg, Eleonore Stump. Cambridge: Cambridge University Press.

Duff, Antony. 2012, „Guiding Commitments and Criminal Liability for Attempts,” Criminal Law and Philosophy 6(3): 411-427. DOI: 10.1007/s11572-012-9170-0.

Dean, Trevor. 2019. „Police Forces in Late Medieval Italy: Bologna, 1340–1480”. Social History 44(2): 151-172. DOI: 10.1080/03071022.2019.1579974.

Feser, Edward i Joseph Bessette. 2019. By Man Shall His Blood Be Shed. San Francisco: Ignatius Press.

Finnis, John. 1998. Aquinas. Moral, Political, and Legal Theory. Oxford: Oxford University Press.

Flieger, Karolina. 2010. „Historia policji od czasów II wojny światowej do współczesności”. Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa 3, nr 8: 147-149.

Gracjan. 1879. Decretum Magistri Gratiani, red. Emil Freidberg, t. 1. Lipsiae: B. Tauschnitz.

Gracjan. 1993. The Treatise on Laws. Przeł. Augustine Thompson OP. Washington: The Catholic University of America Press.

Hicks, Wendy J. 2004. „Constraints in the Police Use of Force: Implications of the Just War Tradition”. American Journal of Criminal Justice 28, nr 2: 255-270. DOI:10.1007/ BF0288 5875.

Husak, Douglas. 2012. „Why Punish Attempts at All?: Yaffe on the Transfer Principle,” Criminal Law and Philosophy 6(3): 399-410. DOI: 10.1007/s11572-012-9147-z.

Jałoszyński, Kuba. 2012. „Strzał ratunkowy – rozwiązanie sytuacji zakładniczej w działaniach policyjnych”. Kultura Bezpieczeństwa. Nauka-Praktyka-Refleksje 10: 31-38.

Kołodko, Piotr. 2014. „Uwagi na temat odpowiedzialności ‘Magistratus Populi Romani’ w świetle prawa prywatnego oraz prawa publicznego”. Zeszyty Prawnicze 14, nr 3: 117-147.

Kosmaty, Piotr. 2020. „Strzał ratunkowy jako okoliczność wyłączająca bezprawność czynu”. Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 12, nr 23: 254-270.

Marciniak, Beata. 2015. „Racjonalizacja odpowiedzialności za usiłowanie popełnienia przestępstwa (między teorią obiektywną a subiektywną)”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 74: 59-69.

Mielnik, Marcin. 2018. „U źródeł policji polskiej: spojrzenie na tradycje w literaturze dwudziestolecia międzywojennego”. Studia Bezpieczeństwa Narodowego 13, nr 1: 87-98. DOI: 10.37055/sbn/129899.

Misiuk, Andrzej. 2008. Historia policji w Polsce od X wieku do współczesności. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

Mommsen, Theodor. 2010. Römisches Strafrecht. Cambridge: Cambridge University Press.

Pasek A. (2021), „O genezie instytucji usiłowania i pracach nad jej ujęciem w projekcie polskiego kodeksu karnego z 1932 roku”. Acta Universitatis Wratislaviensis 332: 99-113. DOI: 10.19195/0524-4544.332.7.

Pieprzny, Stanisław. 2011. Policja. Organizacja i funkcjonowanie. Warszawa: Wolters Kluwer.

Plescia, Jospeh. 2001. „Judicial Accountability and Immunity in Roman Law”. The American Journal of Legal History 45(1): 51-70. DOI: 10.2307/3185349.

Popławski, Henryk. 1963. „Granice przygotowania i usiłowania”. Palestra 7, nr 2/62: 26-31.

Reichberg, Gregory. 2005. „Aquinas on Defensive Killing: A Case of Double Effect?”. The Thomist: A Speculative Quarterly Review 69(3): 341-370. DOI: 10.1353/tho.2005.0014.

Rufinus. 1902. Summa Decretorum, red. Heinrich Singer. Paderborn: Ferdinand Schoningh.

Rufinus. 1963. Summa Decretorum, red. Heinrich Singer. Aalen: Scientia Verlag.

Sitarz, Olga. 2015. Czynny żal związany z usiłowaniem w polskim prawie karnym. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Soto, Domingo de. 1589. De Iustitia et Iure. Medina del Campo: Benito Boyer–Francisco del Canto.

Suárez, Franciszek. 1612. Tractatus de legibus ac Deo legislatore: in decem libros distributus. Conimbricae: Gomez de Loureyro Academiae.

Toledo, Francisco. 1625. Instructio sacerdotum ac poenitentium, vulgo Summa, in libros octo distincta. Roma: Dominici Franzini.

Wisniewski ,Benjamin N. 2017. Soldier, Officer, Citizen: Applying Just War Theory to Police Use of Force. St. Louis: Uniwersytet Missouri-St. Louis.

Yaffe, Gideon. 2010. Attempts: In the Philosophy of Action and the Criminal Law. Oxford: Oxford University Press.

Yaffe, Gideon. 2014. „Criminal Attempts”. The Yale Law Journal 124, nr 1: 92-157.

Yaffe, Gideon. 2009. „Trying, Acting and Attempted Crimes”. Law and Philosophy 28, nr 2: 109-162. DOI: 10.1007/s10982-008-9034-x.

Zoll, Andrzej. 2009. „Sprawstwo bez wykonania czynu zabronionego”. Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny 71, nr 2: 175-183.