Obrona dualizmu antropologicznego w filozofii Stanisława Judyckiego

Marek Dobrzeniecki

doi:10.18290/rf24722.9

Published : 2024-06-28

Vol. 72 No. 2 (2024)

The Defence of Anthropological Dualism in the Philosophy of Stanisław Judycki

Marek Dobrzeniecki

https://orcid.org/0000-0002-1992-3222

DOI: https://doi.org/10.18290/rf24722.9

Abstract

The following paper summarizes the achievements of Stanisław Judycki in the field of philosophical anthropology. He takes the position of the absolute dualism, proclaiming the existence of the human soul as an independent being (a simple, immaterial and atemporal substance), of the Augustinian-Cartesian type (stating the possibility of capturing the “I” in the stream of one’s own consciousness, although behind the veil of semantic generality). In the text, I present Judycki’s arguments to support this position: (a) explaining such features of internal experience as the unity of the stream of consciousness is possible only in dualism, (b) the modal argument, (c) arguments against naturalism (according to Judycki, the only alternative to anthropological materialism is dualism). I also defend the view that the best arguments for dualism are arguments from group (c).

Keywords:

Stanisław Judycki, the human soul, arguments in favour of the existence of the soul, anthropological dualism, Cartesian dualism, compositional dualism, substance dualism, anthropological materialism

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bielik-Robson, Agata. 1997, Na drugim brzegu nihilizmu. Filozofia współczesna w poszukiwaniu nowego podmiotu. Warszawa: IFiS PAN.

Buber, Martin. 1992. Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, Tł. Jan Doktór. Warszawa: Instytut Pax.

Dybel, Paweł. 2020. Rozum i nieświadome. Filozoficzne eseje o psychoanalizie. Kraków: Universitas.

Eagleman, David. 2023. Dynamiczny mózg. Tł. Aleksander Wojciechowski. Poznań: Zysk i S-ka.

Grad, Paweł. 2017. O pojęciu tradycji. Studium krytyczne kultury pamięci. Warszawa: Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego.

Grygiel, Wojciech, i Damian Wąsek. 2022. Teologia ewolucyjna. Założenia – problemy – hipotezy. Kraków: Copernicus Center Press.

Hasker, William. 1999. The Emergent Self. Ithaca, NY: Cornell University Press.

Husserl, Edmund. 1975. Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. T. 1. Tł. Danuta Gierulanka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Judycki, Stanisław. 1994. „Idea idealizmu: Kant, Husserl, Ingarden”. W: Spór o Ingardena. W setną rocznicę urodzin, red. Józef Dębowski, 77–88. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Judycki, Stanisław. 1995. Umysł i synteza. Argument przeciwko naturalistycznym teoriom umysłu. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Judycki, Stanisław. 1999. „Natura umysłu: zagadnienia podstawowe”. Kognitywistyka i media w edukacji 2, nr 1: 1–49.

Judycki, Stanisław. 2002. „Introspekcja jako problem filozoficzny”. Roczniki Filozoficzne 50, nr 1: 264–301.

Judycki, Stanisław. 2004. Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Judycki, Stanisław. 2006. „Argumenty na rzecz dualizmu antropologicznego”. W: Umysł i religia, red. Bogusław Wójcik, 51–99. Tarnów: Biblos.

Judycki, Stanisław. 2007. „Samoświadomość i unikalność osób ludzkich”. W: Z dziejów filozoficznej refleksji nad człowiekiem, red. Piotr Gutowski i Przemysław Gut, 409–429. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Judycki, Stanisław. 2010a. Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej. Poznań: W drodze.

Judycki, Stanisław 2010b. „Dwa argumenty na rzecz dualizmu antropologicznego”. W: Umysł. Natura i sposób istnienia, red. Zbysław Muszyński, 81–93. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Judycki, Stanisław. 2012. „Tajemnica komunikacji pomiędzy osobami”. W: Intersubiektywność, red. Piotr Makowski, 87–112. Kraków: Universitas.

Judycki, Stanisław. 2020. Epistemologia. T. 1–2. Poznań, Warszawa: W drodze, Instytut Tomistyczny

Kartezjusz. 2001. Medytacje o pierwszej filozofii. Tł. Maria i Kazimierz Ajdukiewiczowie, Stefan Swieżawski i Izydora Dąmbska. Kęty: Antyk.

Leder, Andrzej. 2016. Rysa na tafli. Teoria w polu psychoanalitycznym. Warszawa: PWN.

Libet, Benjamin. 2004. Mind Time. The Temporal Factor in Consciousness. Cambridge, MA, London: Harvard University Press.

Łukasiewicz, Dariusz. 2018. „Głos w obronie dualizmu”. W: Filozofia religii. Kontrowersje, red. Jacek Hołówka i Bogdan Dziobkowski, 373–397. Warszawa: PWN.

Marzec, Andrzej. 2021. Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. Warszawa: PWN.

Miłkowski, Marcin, i Robert Poczobut. 2010. „Czym jest i jak istnieje umysł?”. W: Umysł. Natura i sposób istnienia, red. Zbysław Muszyński, 61–80. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Piłat, Robert. 2013. Aporie samowiedzy. Warszawa: IFiS PAN.

Ruder Baker, Lynne. 2004. „Christians Should Reject Mind-Body Dualism”. W: Contemporary Debates in Philosophy of Religion, red. Michael L. Peterson i Raymond J. Vanarragon, 327–338. Malden-Oxford: Blackwell Publishing.

Swinburne, Richard. 1986. The Evolution of the Soul. Oxford: Clarendon Press.

Szulakiewicz, Marek. 2022. Człowiek i jego sprawy. Eseje filozoficzne. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Tarnowski, Karol 1999. „Podmiot jako świadek”. W: Idem, Wiara i myślenie, 15–32. Kraków: Znak.

Wildstein, Bronisław. 2023. Wobec wojny, zarazy i nicości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Wojtyła, Karol. 2000. Osoba i czyn. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Wróbel, Szymon. 2012. Odkrycie nieświadomości czy destrukcja kartezjańskiego pojęcia podmiotu poznającego. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Zimmerman, Dean 2004. „Christians Should Affirm Mind-Body Dualism”. W: Contemporary Debates in Philosophy of Religion, red. Michael L. Peterson i Raymond J. Vanarragon, 315–327. Malden-Oxford: Blackwell Publishing.