Korekta daty Wielkanocy w odpowiedzi na apel papieża Franciszka o „datę jedności”: analiza algorytmu C.F. Gaussa z wykorzystaniem astronomicznych danych z NASA Horizons (1900-3000)

Bartosz Zygmunt

doi:10.18290/kip2025.9

Data publikacji : 2025-07-03

Tom 14 Nr 1 (2025)

Korekta daty Wielkanocy w odpowiedzi na apel papieża Franciszka o „datę jedności”: analiza algorytmu C.F. Gaussa z wykorzystaniem astronomicznych danych z NASA Horizons (1900-3000)

Bartosz Zygmunt

https://orcid.org/0000-0002-8939-9737

DOI: https://doi.org/10.18290/kip2025.9

Abstrakt

Podczas nieszporów w Bazylice św. Pawła za Murami, kończących Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, Papież wezwał do ustalenia wspólnej daty obchodzenia Świąt Wielkanocnych przez wszystkich chrześcijan. Podkreślił, że Kościół katolicki jest otwarty na przyjęcie daty, która zyskałaby powszechną akceptację, nazywając ją „datą jedności”. Artykuł jest próbą konkretnej odpowiedzi na papieski apel, poprzez: a) analizę reguły ustalania daty Wielkanocy z Nicei (w 1700 rocznicę Soboru Nicejskiego); b) analizę metod obliczania Wielkanocy; c) porównanie tradycyjnych dat Wielkanocy obliczonych algorytmem Gaussa (z poprawkami Jonesa, Butchera i Meeusa) z datami obliczonymi na podstawie najnowszych efemeryd udostępnionych przez NASA Horizons w okresie 1900-3000; d) analizę błędów (72 daty) i problemów (87 dat) wykrytych w algorytmie Gaussa (Jonesa / Butchera / Meussa) podczas obliczeń oraz propozycję korekty.

Słowa kluczowe:

Sobór Nicejski, pełnia Księżyca, efemerydy, obliczenia astronomiczne, harmonizacja kalendarza

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Zygmunt, B. (2025). Korekta daty Wielkanocy w odpowiedzi na apel papieża Franciszka o „datę jedności”: analiza algorytmu C.F. Gaussa z wykorzystaniem astronomicznych danych z NASA Horizons (1900-3000). Kościół I Prawo, 14(1), 153–170. https://doi.org/10.18290/kip2025.9

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bede. 1999. The Reckoning of Time. Tłum. Faith Wallis. Liverpool: Liverpool University Press.

Borkowski, Andrzej. 2012. „Stanowisko patriarchy Jeremiasza II Tranosa wobec zmiany kalendarza przez Watykan.” Elpis 14:369-89.

Borkowski, Andrzej. 2013. „Reforma kalendarza liturgicznego i jej recepcja w Kościele prawosławnym w Polsce.” Latopisy Akademii Supraskiej 4:77-89.

Cantalamessa, Raniero. 1997. Pascha naszego zbawienia. Tradycje paschalne Biblii oraz pierwotnego Kościoła. Kraków: Wydawnictwo M.

Folkner, William M., James G. Williams, i Dale H. Boggs. 2009. „The Planetary and Lunar Ephemeris DE 421.” The Interplanetary Network Progress Report 42-178:1-34. https://ipnpr.jpl.nasa.gov/progress_report/42-178/178C.pdf [dostęp: 03.02.2025].

Ławreszczuk, Marek. 2012. „Paschalia Kościoła Prawosławnego: metody obliczania daty Paschy.” Elpis 14(25-26):217-77.

Meeus, Jean. 1991. Astronomical Algorithms. Virginia: Willmann-Bell.

Naumowicz, Józef. 2006. „Trzy spory o datę Wielkanocy.” Vox Patrum 49:454-65.

Stadler, Hubert, i Thomas Haye. 2020. „Beda Venerabilis: De temporum ratione.” W Kindlers Literatur Lexikon (KLL), red. Heinz L. Arnold. Stuttgart: J.B. Metzler. https://doi.org/10.1007/978-3-476-05728-0_882-1

Szulc, Tadeusz. 2011. „Wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego w Rzeczpospolitej szlacheckiej.” Studia z Dziejów Państwa i Prawa 14:31-40.

Teets, Donald. 2019. „Gauss’s Computation of the Easter Date.” Mathematics Magazine 92, nr 2:91-98. https://www.jstor.org/stable/48665583 [dostęp: 29.01.2025].

Voronov, Liveriy. 1971. „Kalendarnaja problema. Ee izuchenie v svete reshenija Pervogo Vselenskogo Sobora o paschalii i izyskanie puti k sotrudnichestvu mezhdu Cerkvami v etom voprose.” W Bogoslovskie trudy, t. 7, 177. Moskwa.

Zygmunt, Bartosz. 2025a. „Easter Simulation Repository – 1.” http://bartoszzygmunt.pl/easter/1 [dostęp: 01.02.2025].

Zygmunt, Bartosz. 2025b. „Easter Simulation – 2.” http://bartoszzygmunt.pl/easter/2 [dostęp: 01.02.2025].

Zygmunt, Bartosz. 2025c. „Arkusz obliczeń (.xls).” http://bartoszzygmunt.pl/easter/3 [dostęp: 01.02.2025].

Zygmunt, Bartosz. 2025d. „Porównanie dat 1900-3000.” http://bartoszzygmunt.pl/easter/4 [dostęp: 01.02.2025].

Zygmunt, Bartosz. 2025e. „Problem 1-3.” http://bartoszzygmunt.pl/easter/5 [dostęp: 01.02.2025].

Zygmunt, Bartosz. 2025f. „Problem 4.” http://bartoszzygmunt.pl/easter/6 [dostęp: 01.02.2025].