Otwarty czy zamknięty katalog źródeł prawa kanonicznego? Uwagi teoretycznoprawne

Przemysław Michowicz

doi:10.18290/rnp25352.6

Data publikacji : 2025-09-24

Tom 35 Nr 2 (2025)

Otwarty czy zamknięty katalog źródeł prawa kanonicznego? Uwagi teoretycznoprawne

Przemysław Michowicz

https://orcid.org/0000-0001-5642-8522

DOI: https://doi.org/10.18290/rnp25352.6

Abstrakt

Pytanie o system źródeł prawa w kanonicznym porządku prawnym jest dosyć złożonym zadaniem. Formułowanie pytań o charakterze badawczym w kontekście dociekań dotyczących katalogu źródeł prawa staje się sprawą tym bardziej skomplikowaną. W artykule postawiono sobie za cel poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o otwarty lub zamknięty katalog źródeł prawa kanonicznego. Badania naukowe będą obejmować analizę obowiązujących norm oraz prawotwórczej roli zwyczaju i tzw. ustaw państwowych recypowanych przez kościelnego ustawodawcę do systemu prawa kanonicznego.

Słowa kluczowe:

źródła prawa kanonicznego, system źródeł prawa, katalog otwarty bądź zamknięty źródeł prawa, zwyczaj, norma kanonizowana

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Andrés Gutiérrez Domingo J. (red.), Leges Ecclesiæ post Codicem iuris canonici editæ, t. 11, Leges annis 2007-2017 editæ et 6.000 vices colligatæ, Rzym 2020.

Aymans Winfried, Die Quellen des kanonischen Rechtes in der Kodifikation von 1917, [w:] La norma en el derecho canónico: actas del III Congreso Internacional de Derecho Canónico, Pamplona, 10-15 octubre de 1976, t. 1, Pampeluna 1979, s. 487-504.

Bator Andrzej, system prawa, [w:] Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, red. A. Bator, wyd. 5, Warszawa 2016, s. 215-216.

Battelli Giulio, bolla, [w:] Enciclopedia cattolica, t. 2, red. P. Paschini, Città del Vaticano: Ente per l’Enciclopedia Cattolica e per il Libro Cattolico 1949, kol. 1778-1781.

Battelli Giulio, breve, [w:] Enciclopedia cattolica, t. 3, red. P. Paschini, Città del Vaticano: Ente per l’Enciclopedia Cattolica e per il Libro Cattolico 1949, kol. 79-80.

Battelli Giulio, chirogafo, [w:] Enciclopedia cattolica, t. 3, red. P. Paschini, Città del Vaticano: Ente per l’Enciclopedia Cattolica e per il Libro Cattolico 1949, kol. 1555.

Battelli Giulio, motu proprio, [w:] Enciclopedia cattolica, t. 8, red. P. Paschini, Città del Vaticano: Ente per l’Enciclopedia Cattolica e per il Libro Cattolico 1952, kol. 1487.

Bonnet Piero A., Annotazioni sulla consuetudine canonica, Turyn 2000.

Calasso Francesco, Medio Evo del diritto, I. Le fonti, Mediolan 1954.

Ciprotti Pio, Le «leggi civili» nel nuovo Codice di diritto canonico, „Ephemerides Iuris Canonici” 39 (1983), s. 189-202.

De Luca Luigi, fonti del diritto canonico, [w:] Enciclopedia del diritto, t. 17, red. F. Calasso, Mediolan 1968, s. 966-988.

del Giudice Vincenzo, Nozioni di diritto canonico, wyd. 11, Mediolan 1962.

Działocha Kazimierz, Zamknięty system źródeł prawa powszechnie obowiązującego w konstytucji i w praktyce, [w:] Konstytucyjny system źródeł prawa w praktyce, red. A. Szmyt, Warszawa 2005, s. 9-34.

Dzierżon Ginter, Wymogi obiektywne oraz subiektywne dotyczące wspólnoty wprowadzającej zwyczaj prawny, ujęte w kan. 25 KPK, „Prawo Kanoniczne” 55 (2012), nr 2, s. 3-12.

García Barberena Tomás, Norma en sentido material y en sentido formal, [w:] La norma en el derecho canónico: actas del III Congreso Internacional de Derecho Canónico, Pamplona, 10-15 octubre de 1976, t. 1, Pampeluna 1979, s. 655-678.

García Martín Julio, Le norme generali del Codex Iuris Canonici, wyd. 5, Rzym 2006.

Gherri Paolo, Concilio e nuove norme codiciali: l’esempio del Can. 522, „Apollinaris” 75 (2001), s. 277-306.

Gonzáles del Valle José M., Las lagunas en el ordenamiento canónico y jerarquía de fuentes, „Fidelium Iura” (1996), nr 6, s. 49-81.

Hernández Rodríguez María V., El problema de las lagunas. Rasgos distintivos y razones de las peculiaridades de las lagunas canónicas, „Anuario de Derecho Canónico” (2015), nr 4, s. 149-199.

Ioannes Paulus PP. II, Adhortatio apostolica postsynodalis Familiaris consortio, 22 Novembris 1981, AAS 74 (1982), s. 81-191.

Ioannes Paulus PP. II, Allocuzione ai partecipanti alla Giornata accademica organizzata dal Pontifico Consiglio per i Testi Legislativi, 24 gennaio 2003, L’Osservatore romano, 25 gennaio 2003.

Jagodziński Henryk, Kanonizacja prawa cywilnego, „Kieleckie Studia Teologiczne” 3 (2004), s. 355-365.

Lombardía Pedro, Las fuentes del derecho en el proyecto del nuevo Código, [w:] Escritos de Derecho Canónico y de Derecho Eclesiástico del Estado, red. P. Lombardía, t. 4, Pampeluna 1991, s. 563-581.

Lombardía Pedro, sub. Titulus II Libris I; sub. cann. 24-25, [w:] Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, tłum. J. Bodzon, Kraków 2011, s. 82-84.

Longchamps de Bérier Franciszek, O źródłach prawa administracyjnego (problemy poznawcze), [w:] Studia z zakresu prawa administracyjnego. Ku czci prof. dra Mariana Zimmermanna, red. W. Jaśkiewicz, Warszawa–Poznań 1973, s. 95-104.

Mauro Tomasso, Le fonti del diritto canonico dalla promulgazione del “Codex” fino al Concilio Vaticano II, [w:] Escritos de Derecho Canónico y de Derecho Eclesiástico del Estado, red. P. Lombardía, t. 4, Pampeluna 1991, s. 15-82.

Michowicz Przemysław, La giurisprudenza come fonte del diritto canonico, „The Person and the Challenges” 14 (2024), nr 1, s. 229-242.

Michowicz Przemysław, Problem multicentryczności systemu prawa kanonicznego, „Roczniki Nauk Prawnych” 33 (2023), nr 4, s. 83-98.

Michowicz Przemysław, Procedimento come principio inespresso, „The Person and the Challenges” 14 (2024), nr 2, s. 51-61.

Minelli Zagra Chiara, recepción de ley civil, [w:] Diccionario General de Derecho Canónico, t. 6, red. J. Otaduy, A. Viana, J. Sedano, Nawarra 2012, s. 732-735.

Miñambres Jesús, Análisis de la técnica de la remisión a otros ordenamientos jurídicos en el Código de 1983, „Ius Canonicum” 32 (1992), nr 64, s. 713-749.

Olszówka Marcin, Zamknięcie katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego – rozwiązania efektywne czy efektowne?, „Przegląd Legislacyjny” (2022), nr 2, s. 135-155.

Otaduy Javier, Fuentes, interpretación, personas: estudios de derecho canónico, Pampeluna 2002.

Otaduy Javier, fuentes del derecho, [w:] Diccionario General de Derecho Canónico, t. 4, red. J. Otaduy, A. Viana, J. Sedano, Nawarra 2012, s. 119-125.

Otaduy Javier, jerarquía normativa, [w:] Diccionario General de Derecho Canónico, t. 4, red. J. Otaduy, A. Viana, J. Sedano, Nawarra 2012, s. 862-868.

Otaduy Javier, La comunidad como fuente de derecho (presupuestos eclesiológicos y sociales de la costumbre), „Ius Ecclesiæ” 10 (1998), nr 1, s. 37-87.

Pulka Zbigniew, zasady prawa, [w:] Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, red. A. Bator, wyd. 5, Warszawa 2016, s. 186-193.

Rakoczy Bartosz, Ustawa o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2008.

Sobański Remigiusz, Nauki podstawowe prawa kanonicznego. Teoria prawa kościelnego, Warszawa 2001.

Zaccaria da San Mauro, costituzione, [w:] Enciclopedia cattolica, t. 4, red. P. Paschini, Città del Vaticano: Ente per l’Enciclopedia Cattolica e per il Libro Cattolico 1950, kol. 779-781.