Niebankowy model organizacyjny kredytu hipotecznego dla przedsiębiorców w II Rzeczypospolitej. Z badań nad działalnością Towarzystwa Kredytowego Przemysłu Polskiego

Anna Fermus-Bobowiec

doi:10.18290/rnp24344.2

Data publikacji : 2025-03-10

Tom 34 Nr 4 (2024)

Niebankowy model organizacyjny kredytu hipotecznego dla przedsiębiorców w II Rzeczypospolitej. Z badań nad działalnością Towarzystwa Kredytowego Przemysłu Polskiego

Anna Fermus-Bobowiec

https://orcid.org/0000-0003-3001-8829

DOI: https://doi.org/10.18290/rnp24344.2

Abstrakt

W artykule omówiona została działalność Towarzystwa Kredytowego Przemysłu Polskiego (1921–1948), pierwszej tego typu instytucji w Europie, dedykowanej wyłącznie przedsiębiorcom, powołanej w celu odbudowy i rozbudowy polskiego przemysłu po I wojnie światowej. Towarzystwo oparte zostało na niebankowym modelu organizacyjnym, wzorowanym na towarzystwach kredytowych ziemskich i miejskich. Było ono stowarzyszeniem dłużników Towarzystwa, niedysponującym, jak bank, własnym kapitałem, udzielającym pożyczek zabezpieczonych hipoteką na nieruchomościach, maszynach i urządzeniach zakładów przemysłowych. Czy takie rozwiązania instytucjonalne, choć skuteczne w przypadku nieruchomości ziemskich i miejskich, zapewniły realną pomoc kredytową i skutecznie oddłużyły polskich fabrykantów? W artykule podjęto próbę odpowiedzi na to pytanie, co sprawia, że wpisuje się on w badania nad instytucjonalnymi formami kredytu długoterminowego, który nie zawsze był i nie musi być domeną banków.

Słowa kluczowe:

towarzystwo kredytowe, kredyt hipoteczny, list zastawny, przemysł, instytucja para bankowa

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bardach Juliusz, Themis a Klio, czyli o potrzebie podejścia historycznego w prawoznawstwie, [w:] Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa. Materiały z sesji naukowej. Łódź 27-28 marca 1980 roku, red. J. Wróblewski, Warszawa 1982, s. 15-28.

Bardzki Artur, Towarzystwa Kredytowe Miejskie, cz. I: Powstanie i rozwój, Warszawa 1912.

Kanigowski Krzysztof, Bank hipoteczny a rynek nieruchomości, Warszawa 2001.

Korobowicz Artur, Witkowski Wojciech, Historia ustroju i prawa polskiego 1772–1918, Warszawa 2012.

Machnikowska Anna, Prawo własności w Polsce w latach 1944–1981. Studium historycznoprawne, Gdańsk 2010.

Majewski Piotr, Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. 3, Warszawa 2005, s. 414-415.

Markiewicz Jerzy, Kształtowanie się polskiego systemu prawa sądowego i jego twórcy w okresie międzywojennym 1919–1939 (Wybrane zagadnienia), „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie” (2010), nr 3, s. 113-122.

Morawski Wojciech, Od marki do złotego. Historia finansów Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2008.

Morawski Wojciech, Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 r., Warszawa 1998.

Pfeiffer Józef Mieczysław, Wspomnienia warszawksiego przemysłowca, t. 1, Warszawa 2003.

Pietrasik Adam, Laskowski Andrzej, Historia i współczesnośc długoterminowego kredytu hipotecznego w Polsce, Warszawa 2001.

Pietrasik Adam, Rykowski Robert, Hipoteczny list zastawny, Kraków 2000.

Ś.p. Bohdan Broniewski (wspomnienie pozgonne), „Gazeta Cukrownicza” (1922), t. 54, s. 465-468.

Skrzydło Leszek, Rody fabrykanckie, cz. 2, Łódź 2000.

Wąsowicz Marek, Instytucje kredytu długoterminowego na ziemiach polskich: rozwiązania rodzime, czy recepcja obcych wzorów?, [w:] Wielokulturowość Polskiego Pogranicza, Ludzie – Idee – Prawo, red. A. Lityński, P. Fiedorczyk, Białystok 2003, s. 93-103.

Zalewski Stanisław, Ewolucja kredytu długoterminowego ziemskiego w Polsce, Warszawa 1938.

Zubelewicz Floryan A, O papierach publicznych w ogólności ze szczegółowym opisem papierów krajowych, ważniejszych zagranicznych i instytucji, które na ich handel wpływają, Warszawa 1843.