Data publikacji : 2025-12-15

Nowe pola eksploatacji wizerunku. Wybrane zagadnienia

Abstrakt

Rozwój technologiczny w ostatnich latach stworzył nowe możliwości upublicznienia wizerunków na wcześniej niespotykaną skalę. Przez wizerunek należy rozumieć zdatne do rozpowszechnianie przedstawienie obrazu fizycznego człowieka, czyli jego wygląd. Jest to zagadnienie o znacznej doniosłości społecznej, ponieważ nowe technologie pozwalają wizerunkom dotrzeć do nowych kręgów odbiorców.

Kwestią wstępną, rozstrzygniętą w niniejszym tekście, jest próba zdefiniowania wizerunku. Zdaniem autora polami eksploatacji są konstrukcje prawa autorskiego pozwalające wydobyć tkwiącą w utworze siłę zarobkową oraz powodujące możliwość udostępnienia wizerunku nowej publiczności.

Eksploatacja wizerunków na nowych polach jest szerokim zagadnieniem. Dla jego zilustrowania autor wybrał trzy obszary: upublicznienie wirtualnych wizerunków aktorów, udostępnienie w mediach społecznościowych i wreszcie upublicznienie wizerunków generowanych przez sztuczną inteligencję.

Filmy zawierające komputerowo wygenerowane wizerunki aktorów są przykładem animacji komputerowej. Użycie wizerunku wymaga zgody aktora w celu wykluczenia bezprawności działania twórców filmu. Ochronie prawnej podlegają różne dobra osobiste aktorów: wizerunek, prywatność, godność, a w przypadku aktorów zmarłych można także mówić o ochronie kultu pamięci osoby zmarłej.

Przykładem działania w mediach społecznościowych, które w ostatnich latach nabiera coraz większego znaczenia, jest rozpowszechnianie wizerunków dzieci przez rodziców. Legalność tych działań należy rozpatrywać, nawiązując do wieku dzieci. Zgody na rozpowszechnianie wizerunku dzieci do 7 lat udzielają rodzice. Wynika to stąd, że młodsze dzieci nie mają świadomości skali dostępności przedstawiających je zdjęć.

Z kolei rodzice, którzy zamierzają rozpowszechniać w mediach społecznościowych zdjęcia swoich dzieci powyżej 7 lat, powinni zapytać je o zgodę. Równocześnie autor przyjmuje, że brak zgody powodowałby bezprawność rozpowszechniania wizerunku jedynie wówczas, gdyby udało się wykazać, że ten akt naraża na uszczerbek dobro dziecka.

Wreszcie ostatnią grupą wiekową są dzieci w wieku powyżej 13 lat, których świadomość obejmuje skutki rozpowszechnienia wizerunku w mediach społecznościowych. Dlatego też małoletni w tej kategorii wiekowej powinni wyrazić zgodę na rozpowszechnianie wizerunku. Wynika stąd, że wspomniane osoby są w stanie wyrobić sobie pogląd i wyrazić go w sprawie upublicznienia własnego wizerunku.

Do negatywnych konsekwencji zastosowania sztucznej inteligencji do tworzenia wizerunków autor zalicza generowanie i rozpowszechnianie awatarów rzeczywiście istniejących osób.

Słowa kluczowe:

wizerunek, wirtualni aktorzy, media społecznościowe, wizerunki generowane przez sztuczną inteligencję



Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Ślęzak, P. (2025). Nowe pola eksploatacji wizerunku. Wybrane zagadnienia. Roczniki Kulturoznawcze, 16(4), 205–222. https://doi.org/10.18290/rkult25164.12

Wskaźniki altmetryczne


Cited by / Share


Roczniki Kulturoznawcze · ISSN 2082-8578 | eISSN 2544-5219 | DOI: 10.18290/rkult

© Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Artykuły w czasopiśmie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-ND 4.0)