Komunikowanie religijne o ekologii. Cancel culture a Kościół rzymskokatolicki – wybrane refleksje

Rafał Jakub Pastwa

doi:10.18290/rkult23142.5

Data publikacji : 2023-06-23

Tom 14 Nr 2 (2023)

Komunikowanie religijne o ekologii. Cancel culture a Kościół rzymskokatolicki – wybrane refleksje

Rafał Jakub Pastwa

https://orcid.org/0000-0001-9470-5156

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult23142.5

Abstrakt

Głównym celem artykułu jest analiza problematyki ekologii w komunikowaniu religijnym w kontekście przejawów cancel culture w odniesieniu do Kościoła rzymskokatolickiego. Podstawowym przedmiotem niniejszych rozważań uczyniono encyklikę Laudato si’ papieża Franciszka, a także literaturę poświęconą cancel culture, ze szczególnym uwzględnieniem intuicji Jo-Rene Formicoli. W związku z analizą komunikowania religijnego o ekologii sięgnięto do badań, które ukazują, w jakim stopniu encyklika społeczna papieża Franciszka, zwana zieloną lub ekologiczną, stanowiła istotny temat dyskusji na łamach najpopularniejszych katolickich tygodników opinii w Polsce. Analizując problematykę komunikowania religijnego o ekologii na podstawie Laudato si’, zaproponowano kierunki rozwoju „ekologii ludzkiej życia codziennego”, uwzględniające odniesienie do przeciwdziałania przemocy wobec ludzi i zwierząt.

Artykuł finansowany w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” w latach 2019-2023 (nr projektu 28/RID/2018/19, kwota finansowania 11 742 500 zł).

Słowa kluczowe:

komunikowanie religijne, cancel culture, ekologia, encyklika Laudato si’, przeciwdziałanie przemocy

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Acampora, Ralph R. Corporal Compassion: Animal Ethics and Philosophy of Body. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 2006.

Acampora, Ralph R. „O cielesnym współodczuwaniu”. Tłum. Dorota Chabrajska. Ethos 102 nr 2 (2013): 133–155. Dostęp 27.12.2022. https://czasopisma.kul.pl/index.php/ethos/article/ view/5594/5345.

Acampora, Ralph R. „Toward a Properly Post-Humanist Ethos of Somatic Sympathy”. W: Strangers to Nature. Animal Lives and Human Ethics, red. Gregory R. Smulewicz-Zucker, 235–247. Lanham, Boulder, New York, Toronto, Plymouth, UK: Lexington Books, 2012.

Adoni Hanna, and Hillel Nossek. „The New Media Consumers: Media Convergence and the Displacement Effect”. Communications 26, issue 1 (2001): 59–84. https://doi.org/10.1515/ comm.2001.26.1.59.

Bachtin, Michaił. Dialog, język, literatura, red. Eugeniusz Czaplejewicz i Edward Kasperski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.

Benedykt XVI. Światłość świata. Papież, Kościół i znaki czasu: Benedykt XVI w rozmowie z Peterem Seewaldem. Tłum. Piotr Napiwodzki. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011.

Bołoz, Wojciech. Kościół i ekologia: w obronie człowieka i środowiska naturalnego. Kraków: Homo Dei, 2010.

Burdziej, Stanisław. „Radio Maryja a społeczeństwo obywatelskie”. Znak nr 640 (2008): 17–28.

Campbell, Heidi. „This Is My Church”: Seeing the Internet and Club Culture as Spiritual Spaces. W Religion Online. Finding Faith in the Internet, red. Lorne L. Dawson i Douglas E. Cowan, 107–122. New York: Routledge, 2004.

Clark, Meredith D. „Drag Them: A Brief Etymology of So-Called ‘Cancel Culture’”. Communication and the Public 5, issue 3–4 (2020): 88–92. https://doi.org/10.1177/205047320 961562.

Fischer‑Nielsen, Peter. The Internet Mediatization of Religion and Church. W: Mediatization and Religion. Nordic Perspectives, red. Stig Hjarvard i Mia Lövheim, 45–61. Götheborg: Nordicom, 2012.

Formicola, Jo-Rene. „Catholic Church–State Relations in Transition: The Future”. Religions 13 (2022): 1–11. Dostęp 08.01.2023. https://doi.org/10.3390/rel13090769.

Formicola, Jo-Rene, and Steve Adubato. „Examining Sexual Abuse in Catholic Church”. Public Broadcasting Service. Dostęp 22.12.2022. https://www.pbs.org/video/examining-sexual-abuse-catholic-church-nfnfv5/.

Formicola, Jo-Rene. „The Catholic Religious Presence in Civil Society: A Waning Influence”. Religions 12 (2021): 1–17. https://doi.org/10.3390/rel12040248.

Franciszek. Encyklika Laudato si’. W trosce o wspólny dom. Kraków: Wydawnictwo M, 2015. Wersja internetowa: La Santa Sede. Dostęp 26.05.2023. https://www.vatican.va/content/ francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html

Garcia, Daniela. „The Origin, Development, and Consequences of Cancel Culture in American Society”. W Culture & Crisis Conference: Reconciling Constitutionalism and Federalism in a Time of Crisis, 1–11. Lynchburg, VA: Liberty University Helms School of Government, 2021.

Grabowska, Mirosława. „Radio Maryja — polska prawica religijna”. Znak 640 (2008): 10–16.

Guzek, Damian. „Mediatyzacja religii. Analiza pojęcia”. W Przestrzenie Komunikacji. Technika, język, kultura, red. Ewa Borkowska, Agata Pogorzelska‑Klis, Beata Wojewoda, 69–78. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2015.

Halík, Tomáš. Wzywany czy niewzywany Bóg się tutaj zjawi. Europejskie wykłady z filozofii i socjologii dziejów chrześcijaństwa. Tłum. Andrzej Babuchowski. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006.

Hjarvard, Stig, i Mia Lövheim, red. Mediatization and Religion. Nordic Perspectives. Götheborg: Nordicom, 2012.

Hjarvard, Stig. The Mediatization of Culture and Society. New York: Routledge, 2013.

Hjarvard, Stig „The Mediatization of Society. A Theory of the Media as Agents of Religious Changes”. Northern Lights 6 (2008): 9–26. https://doi.org/10.1386/ nl.6.1.9_1.

Iwanicki, Juliusz. „Mediatyzacja treści religijnych w kulturze internetowej i popularnej”. Humaniora. Czasopismo Internetowe 18, nr 2 (2017): 17–28. Dostęp 27.12.2022. http://huma niora.amu.edu.pl/sites/default/files/humaniora/Humaniora%2018/Iwanicki_Hum_2_17_S.pdf.

Klimek, Barbara. „Przemoc wobec zwierząt i prawna ochrona zwierząt w Polsce”. Życie Weterynaryjne 93 (2018): 608–616.

Kowalczyk, Krzysztof. „Kościół katolicki w Polsce jako podmiot oddziałujący na system polityczny. Casus regulacji prawnych o zapłodnieniu pozaustrojowym in vitro”. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne 57 (2018): 7–19. https://doi.org/10. 15804/athena.2018.57.01.

Kowalczyk, Krzysztof. „Kościół rzymskokatolicki w Polsce jako podmiot oddziałujący na system polityczny. Casus ustawy o związkach partnerskich”. Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW 4 (2015): 61–82.

Kowalczyk, Krzysztof. „Typologia grup interesu artykułujących postulaty Kościoła katolickiego w Polsce”. Przegląd Politologiczny 2 (2017): 177–188. https://doi.org/10.14746/pp.2017. 22.2.11.

Krug, Etienne G., Linda L. Dahlberg, James A. Mercy, Anthony B. Zwi i Rafael Lozano, red. World Report on Violence and Health. Geneva: World Health Organization, 2002. Dostęp 28.12.2022. World Health Organization, https://www.who.int/publications/i/item/924154 5615.

Leśniczak, Rafał. „Did Polish Bishops Support Andrzej Duda in the Presidential Campaign in 2020? Analysis of Institutional Messages of the Polish Episcopal Conference”. Political Preferences 27 (2020): 25–38. https://doi.org/10.31261/polpre.2020.27. 25-38.

Leśniczak, Rafał. „Kategoria tożsamości i stereotypu w komunikacji religijnej. Próba hermeneutycznej interpretacji tekstów prasowych tygodnika »Newsweek Polska« w kontekście obrad synodu o rodzinie 2014-2015”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 51, nr 5 (2018): 83–101. http://dx.doi.org/10.18778/1505-9057.51.07.

Leśniczak, Rafał. „Mediatization of Institutional Communication of the Catholic Church. Reflections on the Margins of the Migration Crisis”. Studia Medioznawcze 20, nr 3 (2019): 237–246.

Leśniczak, Rafał. „Wizerunek hierarchicznego Kościoła katolickiego w Polsce jako aktora politycznego (1989-2015)”. W Partycypacja polityczna, red. nauk. Maria Marczewska-Rytko, Dorota Maj, 447–459. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2020.

Liukianof, Greg, i Jonathan Haidt. The Coddling of the American Mind: How Good Intentions and Bad Ideas Are Setting Up a Generation for Failure. New York: Penguin Publishing Group, 2018.

Łuka, Magdalena, i Rafał Jakub Pastwa. Pedagogiczne i medioznawcze aspekty przeciwdziałania przemocy. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2020.

Marcyński, Krzysztof. Komunikacja religijna i media. Kraków: Wydawnictwo Petrus, 2016.

Mariański, Janusz. „Internet a religia”. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II 63, nr 2 (2021): 5–29. https://doi.org/10.31743/ znkul.9832.

McAdams, A. James. „Lecture. Post-Truth, Climate Change, and the Idea of the Modern Catholic University”. W: Profesor A. James McAdams. Doktor Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 101–109. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019.

McCallum, Malcolm L. „Perspective: Global Country-by-Country Response of Public Interest in the Environment to the Papal Encyclical, Laudato Si’”. Biological Conservation 235 (2019): 209–225. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2019.04.010.

Narodowska, Joanna. „Korelacja pomiędzy agresją wobec zwierząt a agresją wobec ludzi w świetle badań aktowych”. Archiwum Kryminologii 40 (2018): 327–370. https://doi.org/10.7420/ AK2018G.

Nobre, Carlos. „An Opportunity Not to Be Missed”. World Resources Institute. Dostęp 23.12.2022. https://www.wri.org/blog/2015/08/opportunity-not-be-missed.

Nowak, Małgorzata. „Komunikacja Kościoła katolickiego w Polsce z otoczeniem wewnętrznym i zewnętrznym — ujęcie pragmalingwistyczne”. W: Mirosław Chmielewski, Małgorzata Nowak, Piotr Stanisz, Justyna Szulich-Kałuża i Dariusz Wadowski. Komunikacja Kościoła katolickiego w Polsce w okresie pandemii Covid-19. Raport z badań interdyscyplinarnych, 75–116. Kraków: Wydawnictwo «scriptum», 2022.

Palić, Željko, Filip Kurbanović i Tomislav Levak. „Mediatisation of Catholicism in Croatia: A Networked Religion?”. Revija za Sociologiju 47, no. 3 (2017): 241–270.

Pastwa, Rafał Jakub. „Cancel culture a Kościół rzymskokatolicki w Polsce”. W: Współczesne dyskursy medialne. T. 1, red. Iwona Hofman i Danuta Kępa-Figura, 301–308. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2022.

Pastwa, Rafał Jakub. Ekologia w komunikowania religijnym. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2020.

Pastwa, Rafał Jakub. „Komunikowanie religijne na przykładzie Kościoła katolickiego w Polsce z uwzględnieniem kontekstu pandemii koronawirusa”. Kultura — Media — Teologia 41, nr 2 (2020): 38–60. https://doi.org/10.21697/kmt.41.2.

Pokorna-Ignatowicz, Katarzyna. „Antyunijne imperium ojca Rydzyka. Od Radia Maryja do Telewizji Trwam”. Studia Medioznawcze 5 (2003): 191–208.

Postman, Neil. Amusing Ourselves to Death. Public Discourse in the Age of Show Business. New York, Harmondsworth, Ringwood, Markham, Auckland: Viking Penguin Inc., 1985.

Sierocki, Radosław. „Mediatyzacja i mediacja religii”. W: Media i religia. Nowy kontekst komunikacji, red. Radosław Sierocki, Marek Sokołowski i Agnieszka Zduniak, 37–60. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2016.

Stachowska, Ewa. „Mediatyzacja religii w Polsce. Wybrane aspekty w koncepcji S. Hjarvarda”. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne 21, nr 4 (2017): 41–55. Dostęp 29.12.2022. https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/3339.

Stein, Edyta. O zagadnieniu wczucia. Tłum. Danuta Gierulanka i Jerzy F. Gierula. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2014.

Szulich-Kałuża, Justyna. „Tożsamość religijna w dobie mediatyzacji religii”. Roczniki Nauk Społecznych 49, nr 1 (2021): 133–150. Dostęp 29.12.2022. https://doi.org/10.18290/rns21 491.9.

Weigel, George. Witness to Hope. The Biography of Pope John Paul II. London: Harper Collins Publishers, 2005.

Van Rensselaer Potter. Bioethics: Bridge to the Future. Englewood Cliffs: Prentice-Hal Inc., 1971.

Wyrostkiewicz, Michał. Ekologia ludzka. Osoba i jej środowisko z perspektywy teologicznomoralne. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007.

Velasco, Joseph Ching. „You are Cancelled: Virtual Collective Consciousness and the Emergence of Cancel Culture as Ideological Purging”. Rupkatha Journal on Interdisciplinary Studies in Humanities 12, no. 5 (2020): 1–7. https://dx.doi.org/10.21659/rupkatha.12n5.rioc1s21n2.