Conceptualisation of Emotions

Małgorzata Gruchoła

doi:10.18290/rkult231401.2

Data publikacji : 2023-10-25

Tom 14 Nr 1 (2023)

Konceptualizacja emocji

Małgorzata Gruchoła

https://orcid.org/0000-0002-2367-0416

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult231401.2

Abstrakt

Celem tego artykułu była konceptualizacja – zgodnie z klasyfikacją Stevena Gordona – emocji pierwotnych: szczęścia, strachu, smutku i gniewu wraz z „emocjami tła” oraz społecznych: empatia, współczucie (i samoświadomościowych: poczucie winy, wstyd, duma) w naukach społecznych, przy założeniu biologicznych podstaw i kulturowych uwarunkowań emocji (teoria „skryptów kulturowych” Norberta Eliasa, „reguły odczuwania” autorstwa Arlie Hochschild). Przedstawione są teoretyczne konceptualizacje emocji widziane z perspektywy antropologów, kulturoznawców, socjologów, psychologów i językoznawców. Oferowane są opisy przejawów emocji, sposobów ich wyrażania, objawów fizycznych, stopni natężenia, obszarów kluczowych, konsekwencji psychicznych i fizycznych oraz ich funkcji.

Słowa kluczowe:

konceptualizacja, „emocje tła”, emocje pierwotne, emocje społeczne, nauki społeczne, Steven Gordon

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Altheide, David. Creating Fear: News and the Construction of Crisis. New York: Aldine De Gruyter, 2002.

Batson, Daniel C. The Altruism Question: Toward a Social-Psychological Answer. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum, 1991.

Bauman, Zygmunt. Intimations of Postmodernity. Abingdon: Routledge, 1992.

Borke, Helene. “Interpersonal Perception of Young Children: Egocentrism or Empathy?” Developmental Psychology 5 (1971): 263–69.

Camras, Linda A. “Expressive Development and Basie Emotions.” Cognition and Emotion 6 (1992): 269–83.

Carr, Alan. Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach. Translated by Zbigniew A. Królicki, Helena Sęk, and Łukasz Kaczmarek. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2009.

Cherry, Kendra. “The 6 Types of Basic Emotions and Their Effect on Human Behavior.” Accessed March 27, 2020. https://www.verywellmind.com/an-overview-of-the-types-of-emo tions-4163976.

Damasio, Antonio. Descartes’ Error: Emotion, Reason, and the Human Brain. New York: Penguin, 2005.

Diener, Ed, and Robert Biswas-Diener. Szczęście. Odkrywanie bogactwa psychicznego. Sopot: Smak Słowa, 2010.

Dymond, Rosalind. “Personality and Empathy.” Journal of Consulting Psychology 14, no. 5 (1950): 343–50.

Eisenberg, Nancy. “Empatia i współczucie.” In Lewis and Haviland-Jones, Psychologia emocji, 849–67.

Eisenberg, Nancy, Cindy L. Shea, Gustavo Carlo, and George P. Knight. “Empathy-Related Responding and Cognition: A ‘Chicken and the Egg’ Dilemma.” In Handbook of Moral Behavior and Development, edited by William Kurtines and Jacob Gewirtz, 63–88. London: Lawrence Erlbaun, 1991.

Eisenberg, Nancy, and Janet Strayer. “Critical Issues in the Study of Empathy.” In Empathy and its Development, edited by Nancy Eisenberg and Janet Strayer, 3–13. Cambridge: Cambridge University Press, 1987.

Ekman, Paul. Emotions Revealed, Second Edition: Recognizing Faces and Feelings to Improve Communication and Emotional Life. London: Owl Books Publishing, 2007.

Elias, Norbert. The Civilizing Process. Vol. 2, State Formation and Civilization. London: Blackwell, 1982.

Elin, Nan. Postmodern Urbanism. Princeton: Princeton Architectural Press, 1999. “Emotion: Emotion and Culture.” Accessed March 30, 2020. https://www.sparknotes.com/psychology/ psych101/emotion/section4.

Furedi, Frank. Emotions Revealed, Second Edition: Recognizing Faces and Feelings to Improve Communication and Emotional Life. London: Orion Publishing Group, 2007.

Furedi, Frank. The Culture of Fear: Risk-Taking and the Morality of Low Expectation. London: Continuum International Publishing Group, 1997.

Giddens, Anthony. Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Cambridge: Polity, 1991.

Gilbert, Elisabeth. I że cię nie opuszczę. Trans. Marta Jabłońska-Majchrzak. Poznań: Rebis, 2010.

Goddard, Cliff. Semantic Analysis: A Practical Introduction. Oxford University Press, 2011.

Góralska, Renata. “Kultura emocjonalna. W poszukiwaniu nowych ujęć praktyki szkolnej.” Rocznik Pedagogiczny 41 (2018): 63–79.

Gordon, Steven. “The Sociology of Sentiments and Emotions”. In Social Psychology: Sociological Perspectives, edited by Morris Rosenberg and Jonathan H. Turner, 562–92. New York: Routledge, 1981.

Gruber, June, ed. Positive Emotion, Integrating the Light Sides and Dark Sides. Oxford: Oxford University Press, 2014.

Hochschild, Arlie R. “Emotion Work, Feeling Rules, and Social Structure.” American Journal of Sociology 85, no. 3 (1979): 551–75.

Ickes, Willian. Introduction to Empathic Accuracy, edited by William Ickes, 1–16. New York: Guilford Press, 1997.

Izard, Carroll E. The Psychology of Emotions. New York: Plenum Press, 1991.

Kanasz, Tatiana. Uwarunkowania szczęścia. Socjologiczna analiza wyobrażeń młodzieży akademickiej o szczęściu i udanym życiu. Warsaw: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2015.

Kitayama, Shinobu, Batja Mesquita, and Karasawa Mayumi. “Cultural Affordances and Emotional Experience: Socially Engaging and Disengaging Emotions in Japan and the United States.” Journal of Personality and Social Psychology 91, no. 5 (2006): 157–69.

Kozielecki, Józef. Psychologia nadziei. Warsaw: Wydawnictwo Akademickie Żak, 2006.

Kozlowska, Kasia, Peter Walker, Loyola McLean, and Pascal Carrive. “Fear and the Defense Cascade: Clinical Implications and Management.” Harv Rev Psychiatry 23, no. 4 (2015): 263–87.

Lemerise, Elizabeth, and Kenneth A. Dodge. “Rozwój złości i wrogich interakcji.” In Lewis and Haviland-Jones, Psychologia emocji, 745–60.

Lewis, Michael, and Jeanette M. Haviland-Jones, eds. Psychologia emocji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005.

Lewis, Michael. “Emocje samoświadomościowe: zażenowanie, duma, wstyd, poczucie winy.” In Lewis and Haviland-Jones, Psychologia emocji, 781–97.

Łukaszewicz, Barbara. Wyrażanie emocji negatywnych w polonistycznej praktyce glottodydaktycznej. Warsaw: Uniwersytet Warszawski, 2019.

McVae, Merry, Margaret W. Sullivan, and Michael Lewis. “Individual Differences in Anger and Sad Expressions during Extinction: Antecedents and Consequences.” Infant Behavior and Development 15 (1992): 443–52.

Mead, George H. Mind, Self, and Society. Chicago: University of Chicago Press, 1934.

Oatley, Keith, and Jennifer M. Jenkins. Understanding Emotions. Oxford: Blackwell, 1996.

Óhman, Arne. “Strach i lęk z perspektywy ewolucyjnej, poznawczej i klinicznej.” In Lewis and Haviland-Jones, Psychologia emocji, 718–44.

Ossowska, Maria. Motywy postępowania. Z zagadnień psychologii moralności. Warsaw: Wydawnictwo “Książka i Wiedza”, 2002.

Robin, Corey. Fear: The History of A Political Idea. Oxford: Oxford University Press, 2004.

“Smutek.” Accessed April 22, 2020. https://emocje.pro/encyklopedia-emocji-smutek.

Stearns, Peter N., and Jan Lewis, eds. An Emotional History of the United States. New York: New York University Press, 1998.

Stipek, Deborah et. al. “Self-Evaluation in Young Children.” Monographs of the Society for Research in Child Development 57, no. 1 (1992): 1–84.

Strong, Philip. “Epidemic Psychology: A Model.” Sociology of Health & Illness 12, no. 3 (2010): 249–60.

Szatan, Małgorzata. “Strach a lęk w ujęciu nauk humanistycznych.” Studia Gdańskie 31 (2012): 325–42.

“Szczęście.” In Słownik Języka Polskiego, edited by Mieczysław Szymczak, 1502–3. Warsaw: Wydawnictwo PWN, 1994.

Titchener, Edward B. A Beginner’s Psychology. New York: Macmillan, 1915.

Tulloch, John, and Deborah Lupton. Risk and Everyday Life. Thousand Oaks: Sage Publications, 2003.

Turner, Jonathan. “The Sociology of Emotions: Basic Theoretical Arguments.” Emotion Review 1, no. 4 (2009): 340–54.

Wierzbicka, Anna. Emotions Across Languages and Cultures: Diversity and Universals. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.